Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Steven Mnuchin tiếp tục bị chỉ trích vì đưa vợ đi chơi bằng máy bay công vụ, trong khi Bộ trưởng Bộ Dịch vụ y tế và con người nước này Tom Price đã phải từ chức sau khi dùng công quỹ để thuê máy bay riêng.

Hôm thứ Sáu tuần trước, dưới sức ép từ Tổng thống Donald Trump, ông Price đã phải đệ đơn xin từ chức. Sự ra đi bất ngờ của vị Bộ trưởng diễn ra chỉ một giờ sau khi ông Trump nói với các nhà báo rằng ông thất vọng về việc ông Price sử dụng máy bay riêng thuê bằng tiền thuế của dân, rằng ông không thích cách mà hành động này ảnh hưởng đến uy tín của chính quyền ông - theo hãng tin Reuters.

“Bộ trưởng Bộ dịch vụ y tế và con người Thomas Price đã nộp đơn xin từ chức vào ngày hôm nay và đã được Tổng thống chấp nhận”, một tuyên bố của Nhà Trắng cho biết.

Trước đó, vào hôm thứ Năm, ông Price đã hứa sẽ trả lại toàn bộ số tiền công quỹ gần 52.000 USD mà ông đã dùng để thuê máy bay cho một chuyến đi công vụ. “Người đóng thuế sẽ không phải trả một xu nào cho ghế của tôi trên chuyến bay đó”, ông Price nói.

Nhưng lời hứa này không đủ để làm ông Trump hài lòng. Ông Trump với các nhà báo rằng hành động dùng công quỹ cho việc thuê máy bay riêng của ông Price là không tốt, xét tới việc Tổng thống đang cố gắng đạt được một luật thuế tốt hơn cho người dân Mỹ.

Giới phân tích cho rằng ông Trump buộc phải gây sức ép để khiến ông Price từ chức, dù vụ từ chức này là một đòn nữa giáng vào Nhà Trắng vốn đang chật vật với hàng loạt thách thức, bao gồm những vụ thay đổi nhân sự liên tục, cuộc điều tra về vai trò của Nga trong cuộc bầu cử 2016, chưa một chính sách lớn nào được Quốc hội thông qua, cuộc khủng hoảng Triều Tiên... Cần phải nói thêm rằng, ông Price là một trong những người đi đầu trong nỗ lực của chính quyền Trump về thay thế và xóa bỏ đạo luật y tế Obamacare.

Ngoài chiếc ghế trống mà ông Price để lại, nội các của ông Trump còn một ghế trống nữa chưa được lấp đầy là ghế Bộ trưởng Bộ An ninh nội địa, sau khi ông Trump điều cựu Bộ trưởng của bộ này là ông John Kelly vào vị trí Chánh thư ký Nhà Trắng.

Không chỉ ông Price mà một số quan chức cấp cao khác của chính quyền Trump cũng đang phải đối mặt với những lời chỉ trích về việc họ dùng tiền công quy để thuê máy bay riêng hoặc dùng máy bay công vụ cho những chuyến đi cá nhân hoặc công việc, trong khi họ có thể đi máy bay thương mại với chi phí rẻ hơn. Trong số những người bị chỉ trích có Bộ trưởng Bộ Tài chính Mnuchin.

Hồi tháng 8, ông Mnuchin bị tố dùng máy bay công vụ để đưa vợ là bà Louise Linton đi xem nhật thực ở Kentucky cùng với thủ lĩnh phe đa số tại Thượng viện Mitch McConnell và một số quan chức khác. Dư luận Mỹ đã nổi giận sau khi bà Linton đăng lên mạng xã hội một bức ảnh bà lên máy bay trong trang phục đắt tiền.

Phát biểu trên kênh NBC hôm Chủ nhật, ông Mnuchin phản bác sự chỉ trích của dư luận và nói rằng ông không hề hối tiếc về việc dùng máy bay công vụ trong chuyến đi đó, nói rằng hành động đó “hoàn toàn phù hợp”. “Chuyến đi đã được sự cho phép của Nhà Trắng, và có những lý do hoàn toàn phù hợp cho việc chúng tôi sử dụng máy bay đó”, ông Mnuchin nói.

Trong một tuyên bố hồi tháng 8, Bộ Tài chính Mỹ đã nói rằng chuyến đi đó của ông Mnuchin là một chuyến công tác, rằng ông Mnuchin đã đến Louisville để thăm kho vàng Fort Knox và gặp gỡ các lãnh đạo doanh nghiệp.

Tuy nhiên, cách giải thích này không đủ để xoa dịu dư luận. Kể từ vụ việc của ông Mnuchin, người Mỹ bắt đầu “soi” kỹ hơn về việc các quan chức nước này dùng máy bay công vụ hoặc máy bay thuê.

Các bộ trưởng của Mỹ ít khi sử dụng máy bay công vụ hoặc máy bay thuê cho các chuyên đi trong nước. Với những chuyến công tác trong nước, họ thường sử dụng máy bay thương mại hoặc đi tàu để giảm chi phí. Tuy nhiên, trang tin Politico nói rằng ông Price đã đi ít nhất trên 20 chuyến máy bay thuê kể từ tháng 5, tiêu tốn hơn 400.000 USD tiền ngân sách.

Cuối tuần vừa rồi, tờ Washington Post nói Bộ trưởng Bộ Các vấn đề cựu binh Mỹ David Shulkin đã có chuyến đi nghỉ kết hợp công việc kéo dài 10 ngày ở Anh và Đan Mạch. Điều đáng nói là ông Shulkin đưa vợ cũng đi trong chuyến đi này, và vé máy bay và tiền ăn của ông cũng là tiền từ công quỹ.

Ngoài ra, Giám đốc Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ Scott Pruitt cũng đang nằm trong danh sách các quan chức bị dư luận nước này để ý về chi phí đi lại.

Hôm thứ Sáu, Nhà Trắng đã ban hành một sắc lệnh trong đó quy định việc quan chức chính quyền sử dụng máy bay riêng phải có sự phê chuẩn của Chánh thư ký Nhà Trắng Kelly, và hệ thống hàng không thương mại là phù hợp ngày cả đối với các quan chức cấp cao, trừ một số rất ít ngoại lệ.