Những tháng đầu năm 2025, ngành dược phẩm, mỹ phẩm Việt Nam chứng kiến một làn sóng “thanh lọc” chưa có tiền lệ trong ngành y tế, khi hàng trăm phiếu công bố thuốc, mỹ phẩm bị thu hồi. Tính riêng tháng 5/2025, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã thu hồi gần 300 phiếu công bố mỹ phẩm nhập khẩu, chủ yếu là các thương hiệu nổi tiếng.

Sở Y tế TP.HCM cũng vừa thu hồi 70 số công bố là các mỹ phẩm, thuốc cổ truyền, thuốc dược liệu, thuốc hóa dược, thực phẩm chức năng… được các đơn vị sản xuất, kinh doanh “phù phép” thành thiết bị y tế để lách luật, hưởng ưu đãi.

NHIỀU MỸ PHẨM NHẬP KHẨU TỰ NGUYÊN THU HỒI

Chiều ngày 24/6/2025, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) công bố loạt quyết định thu hồi gần 60 số tiếp nhận phiếu công bố sản phẩm mỹ phẩm đã được cấp phép lưu hành tại Việt Nam. Các sản phẩm bị rút giấy công bố bao gồm cả dòng mỹ phẩm nhập khẩu từ Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu và các sản phẩm sản xuất trong nước.

Trong số này, Công ty TNHH JP-Bùi Đặng có trụ sở tại Hà Nội đề nghị thu hồi 32 sản phẩm do doanh nghiệp đưa ra thị trường. Tất cả sản phẩm đều được sản xuất bởi Link East Co., Ltd tại Nhật Bản.

Đây là các sản phẩm thuộc nhiều thương hiệu phổ biến trên thị trường Việt Nam như DHC, Deonatulle, Hadalabo, Lion, Sana và đặc biệt là các dòng kem chống nắng Anessa như Anessa Perfect UV Sunscreen, Anessa Brightening UV, Anessa Whitening Sunscreen Milk. Theo quyết định, lý do thu hồi là tự nguyện, không liên quan đến vi phạm chất lượng hay an toàn.

Cũng trong nhóm doanh nghiệp chủ động xin thu hồi, Công ty TNHH Mỹ phẩm Lê Giang tại Hải Phòng rút 2 số tiếp nhận đối với sản phẩm Gcell Y zone Cleanser. Đây là dòng sản phẩm chăm sóc vùng da nhạy cảm, sản xuất tại Hàn Quốc bởi NK Hair & Skin Care Co., Ltd.

Trong khi đó, Công ty Cổ phần Dược liệu Trung ương 2 (Pharmedic) đề nghị rút sản phẩm Urgo Filmogel Spots nhập khẩu từ Bỉ, đã lưu hành từ năm 2021.

Trường hợp nghiêm trọng nhất thuộc về Công ty TNHH Quốc tế Đại Cát Á (TP.HCM) với 20 sản phẩm bị thu hồi sau đợt kiểm tra thực tế ngày 28/5/2025. Cục Quản lý Dược xác định các sản phẩm này có công thức không đúng so với hồ sơ công bố và nhãn sản phẩm ghi sai bản chất, tính năng vốn có.

Trong danh mục thu hồi có nhiều tên tuổi quen thuộc như Queendoes Rhea Serum, Queendoes PDRN Serum, Dr.IASO AC Booster, The Skin House Crystal Whitening Plus Serum, cũng như các dòng serum đặc trị của Jean D’Arcel nhập khẩu từ Đức như Dermal Hyaluron Filler, Mimic Lift, Age Care, Progressive Concentrate. Các sản phẩm này được cấp phép lưu hành trong giai đoạn từ năm 2023 đến đầu 2025.

Cục Quản lý Dược khẳng định các quyết định thu hồi có hiệu lực ngay từ ngày ký. Người tiêu dùng cần kiểm tra kỹ nhãn sản phẩm, tra cứu số tiếp nhận tại hệ thống quản lý mỹ phẩm để tránh sử dụng nhầm các mặt hàng đã bị thu hồi. Việc sử dụng mỹ phẩm không đúng công bố hoặc chứa thành phần sai lệch có thể gây tổn thương da, dị ứng và nhiều rủi ro sức khỏe khác.

BỊ LÀM GIẢ NGAY TỪ "GỐC"

Ngày 20/6/2025, Cảnh sát đặc biệt về nhãn hiệu thuộc Cục Sở hữu Trí tuệ Hàn Quốc đã thông báo về việc triệt phá một đường dây sản xuất và phân phối mỹ phẩm giả quy mô lớn đã qua mặt cả chuyên gia, tuồn ra thị trường số lượng lớn hàng nhái các thương hiệu nổi tiếng.

Hơn 87.000 sản phẩm giả, tương đương giá trị hàng chính hãng gần 8 tỷ won (khoảng 153 tỷ đồng), đã bị cơ quan chức năng thu giữ. Trong đó có cả các thương hiệu cao cấp như SK-II, Kiehl's và Estée Lauder.  Đáng chú ý, các sản phẩm bị làm giả được chế tác tinh vi đến mức khó phân biệt thật - giả, ngay cả với các chuyên gia trong ngành. 

Vụ việc bị phát giác khi một nhà phân phối, sau khi nhận lô hàng giả mà cứ ngỡ là hàng thật để xuất khẩu, đã phát hiện ra sự bất thường và báo cáo lên cơ quan chức năng. Kết quả phân tích cho thấy các sản phẩm giả mạo này không chứa chất độc hại. Tuy nhiên, hàm lượng các thành phần chính lại rất thấp, gần như chỉ là "nước lã". Ví dụ, tinh chất làm trắng SK-II giả thiếu thành phần chính niacinamide...

Theo khảo sát đánh giá của EuroMonitor International, quy mô thị trường mỹ phẩm Việt Nam đang ngày càng lớn với tốc độ tăng trưởng trung bình là 6%/năm, từ 2 tỷ USD năm 2016 lên đến gần 2,7 tỷ USD năm 2021 và dự đoán đến năm 2026, tổng doanh thu ngành hàng mỹ phẩm lên tới 3,5 tỷ USD. 

Hàng nghìn thương hiệu mỹ phẩm đã xuất hiện tại Việt Nam dưới nhiều hình thức khác nhau như mở Văn phòng đại diện, đặt đại lý, nhà phân phối bán hàng, thành lập công ty và xây dựng nhà máy sản xuất. Hiện, hơn 90% các sản phẩm mỹ phẩm ở Việt Nam là nhập khẩu.

Tính riêng 11 tháng đầu năm 2024, giá trị nhập khẩu mỹ phẩm và chất thơm vào Việt Nam đạt hơn 1,3 tỷ USD, tăng gần 17% so với cùng kỳ năm 2023. Theo Statista, giá trị hàng mỹ phẩm nhập khẩu của 5 quốc gia hàng đầu vào Việt Nam gồm Hàn Quốc, Pháp, Nhật Bản, Mỹ và Trung Quốc. Trong đó, Trung Quốc gần đây đang nổi lên là quốc gia có số lượng các thương hiệu tấn công thị trường Đông Nam Á mạnh mẽ.

Trước tình hình này, tại hội thảo “Thực trạng quản lý mỹ phẩm và định hướng chính sách quản lý mỹ phẩm trong thời gian tới”, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đề nghị các đơn vị liên quan tập trung vào xây dựng, hoàn thiện 3 nội dung:

Thứ nhất, cơ quan quản lý cần tăng cường quy định về công bố sản phẩm mỹ phẩm để bảo đảm thống nhất từ Trung ương tới địa phương trong việc xem xét công bố tính năng, công dụng sản phẩm mỹ phẩm phù hợp với thông lệ quốc tế và hiệp định hòa hợp mỹ phẩm ASEAN.

Thứ hai, tăng cường công tác hậu kiểm về quản lý mỹ phẩm phù hợp xu thế Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và đẩy mạnh áp dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý nhà nước về mỹ phẩm; cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp, đồng thời bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng;

Thứ ba, để  có thể nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp sản xuất mỹ phẩm trong nước tiến tới xuất khẩu, cần nâng cao chất lượng mỹ phẩm sản xuất trong nước thông qua việc áp dụng CGMP- Asean về mỹ phầm và quy định lộ trình thực hiện.