Tổng thống Donald Trump ngày 15/5 đẩy leo thang cuộc chiến giữa Mỹ với Trung Quốc trong cuộc đua mạng viễn thông thế hệ mới 5G, bằng cách đưa ra một động thái nhằm chặn Huawei tiếp cận với thị trường Mỹ và các nhà cung cấp Mỹ.

Theo tin từ Bloomberg, ông Trump ký một sắc lệnh được cho là sẽ cấm Huawei và một nhà sản xuất thiết bị mạng viễn thông Trung Quốc khác là ZTE bán thiết bị cho Mỹ. Tiếp đó, Bộ Thương mại Mỹ tuyên bố đã đưa Huawei vào một "danh sách đen" nhằm cấm công ty này giao dịch kinh doanh với các công ty Mỹ.

"Động thái kép" này có thể khiến Huawei không bán được thiết bị tại Mỹ và cũng không mua được linh kiện từ Mỹ.

Hành động trên có nguy cơ khiến Bắc Kinh "nổi giận" đúng vào lúc ông Trump đang tìm cách gây sức ép nhằm buộc Trung Quốc đi đến một thỏa thuận thương mại với Mỹ. Sau khi Mỹ tăng thuế áp lên 200 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc vào tuần trước và Bắc Kinh đã trả đũa bằng cách áp thuế lên 60 tỷ USD hàng hóa Mỹ, ông Trump đang giữ lời đe dọa nâng thuế đối với toàn bộ hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ hàng năm.

Không đề cập đến tên quốc gia hay công ty cụ thể nào, sắc lệnh mà ông Trump ký ngày 15/5 công bố tình trạng khẩn cấp quốc gia liên quan đến nguy cơ đối với công nghệ và dịch vụ thông tin và truyền thông. Một quan chức Mỹ khẳng định với báo giới rằng sắc lệnh của ông Trump không nhằm cụ thể vào Trung Quốc.

Việc Huawei bị đưa vào danh sách của Bộ Thương mại Mỹ đồng nghĩa với việc các công ty Mỹ sẽ phải xin một giấy phép đặc biệt mới được bán sản phẩm cho công ty này. Năm ngoái, động thái tương tự đối với ZTE đã khiến công ty này gần như suy sụp trước khi ông Trump can thiệp và ZTE đạt một thỏa thuận với Chính phủ Mỹ.

Từ khi lên cầm quyền, ông Trump đã gia tăng sức ép đối với Huawei, nhấn mạnh rằng nhà sản xuất thiết bị viễn thông này là một rủi ro an ninh - cáo buộc mà Huawei luôn bác bỏ. Không chỉ đề nghị Canada bắt giữ Giám đốc tài chính (CFO) của Huawei là bà Mạnh Vãn Châu, Mỹ còn kêu gọi các quốc gia đồng minh không sử dụng thiết bị mạng 5G của Huawei.

Về phần mình, Huawei luôn khẳng định công ty hoạt động độc lập, không có mối liên hệ nào với Chính phủ Trung Quốc, và thiết bị Huawei không hề có "cửa sau" như cáo buộc của Mỹ. Phát biểu trong một cuộc họp báo ở London tuần này, Chủ tịch Huawei Liang Hua tuyên bố công ty sẵn sàng "ký thỏa thuận không nghe lén với các chính phủ".

Sắc lệnh của ông Trump không trực tiếp cấm Huawei và ZTE bán sản phẩm tại Mỹ, nhưng trao cho Bộ Thương mại Mỹ thẩm quyền lớn hơn trong việc rà soát sản phẩm và hoạt động mua hàng của những công ty có liên hệ với các quốc gia đối thủ của Mỹ, trong đó có Trung Quốc. Theo dự kiến, trong vòng 150 ngày tới, Bộ Thương mại Mỹ sẽ cùng các cơ quan an ninh quốc gia nước này đưa ra quy chế cụ thể dựa trên sắc lệnh của Tổng thống.

Đàm phán thương mại Mỹ-Trung đã lâm vào bế tắc khi hai bên không chịu nhượng bộ nhau. Ông Trump đang thể hiện lập trường "vừa đánh, vừa đàm" bằng cách vừa có những động thái cứng rắn và đe dọa, song song với những tuyên bố có phần mềm mỏng và trấn an về đàm phán thương mại.