Ông Phạm Trường Giang, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội), cho biết phương án rút bảo hiểm xã hội một lần là nội dung có nhiều ý kiến khác nhau nhất trong quá trình xây dựng Luật Bảo hiểm xã hội 2024.

Luật mới lần này đã bổ sung theo hướng gia tăng quyền lợi, khuyến khích người lao động ở lại với hệ thống. Theo đó, người lao động đã chấm dứt hợp đồng lao động để đề nghị hưởng bảo hiểm xã hội một lần thuộc một trong 6 trường hợp sẽ được hưởng.

Những người đang tham gia bảo hiểm xã hội trước ngày 1/7/2025 quyền lợi bảo hiểm xã hội một lần vẫn được đảm bảo. Với những người tham gia sau ngày này, sẽ giới hạn trường hợp hưởng với những điều kiện hạn chế hơn, chứ không phải không có cơ hội để được hưởng bảo hiểm một lần.

“Khi ở lại hệ thống, người lao động sẽ được hưởng các quyền lợi bổ sung thêm. Ví dụ, quyền lợi về hỗ trợ tín dụng, trợ cấp hằng tháng, trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng được hưởng bảo hiểm y tế do ngân sách Nhà nước mua”, ông Giang thông tin.

Theo ông Giang, trước đây, khi chưa có những chính sách này, tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần gia tăng, nhất là vào thời điểm cuối năm. “Có người lao động xếp hàng chờ đợi từ 3 - 4h sáng để chờ rút bảo hiểm xã hội một lần tại TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương..., song năm nay hiện tượng này cơ bản đã giảm”, ông Giang cho hay.

Thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội trong 6 tháng vừa qua cho thấy số người nhận bảo hiểm xã hội một lần giảm 17.000 người so với thời điểm tháng 12/2023.

“Đây là tín hiệu rất đáng mừng. Khi Luật Bảo hiểm xã hội 2024 được thông qua, điều kiện về hưởng bảo hiểm xã hội một lần đã rõ ràng, và có những chính sách khuyến khích người lao động ở lại hệ thống để có cơ hội hưởng lương hưu. Đây là chính sách đã đi vào cuộc sống, tạo sự yên tâm cho người lao động, dù ngày 1/7/2025 Luật mới chính thức có hiệu lực”, Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm xã hội Phạm Trường Giang nhấn mạnh.

Theo Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024, người lao động đã chấm dứt tham gia bảo hiểm xã hội mà có đề nghị thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây: (i) Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội; (ii) Ra nước ngoài để định cư; (iii) Người đang mắc một trong những bệnh ung thư, bại liệt, xơ gan mất bù, lao nặng, AIDS; (iv) Người có mức suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; người khuyết tật đặc biệt nặng.

(v) Người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội trước ngày 1/7/2025, sau 12 tháng không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, mà cũng không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và có thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ 20 năm.

(vi) Đối tượng thuộc lực lượng vũ trang khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc không thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc, mà cũng không tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và không đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

Người lao động không hưởng bảo hiểm xã hội một lần mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia, thì có cơ hội được thụ hưởng các quyền lợi cao hơn như: Khi tiếp tục tham gia được hưởng các chế độ với mức hưởng cao hơn, do các chế độ đều tính theo thời gian đóng (ốm đau, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp,..).

Họ cũng được hưởng lương hưu với điều kiện dễ dàng hơn. Trong thời gian hưởng lương hưu được Quỹ Bảo hiểm xã hội đóng bảo hiểm y tế; được hưởng trợ cấp hàng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu, và chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội.

Trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng thì được ngân sách Nhà nước đóng bảo hiểm y tế. Ngoài ra, người lao động còn có cơ hội được hưởng chính sách hỗ trợ về tín dụng cho người lao động có thời gian đóng bảo hiểm xã hội mà bị mất việc làm.