Ngày 27/10, Bộ Tài chính công bố thông tin về tình hình thị trường trái phiếu doanh nghiệp trong 9 tháng của năm 2021.

TRÁI PHIẾU DOANH NGHIỆP HÚT GẦN 375.000 TỶ ĐỒNG

Theo thống kê của Vụ Tài chính ngân hàng, Bộ Tài chính, sau 9 tháng triển khai quy định mới về phát hành trái phiếu doanh nghiệp (trong đó quy định chỉ cho phép nhà đầu tư chuyên nghiệp được mua và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ), khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tăng, đạt 357.000 tỷ đồng, tăng 5,6% so với cùng kỳ năm 2020.

Bên cạnh đó, khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng giảm 14% so với cùng kỳ, đạt 17.375 tỷ đồng.

Trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, tổ chức tín dụng có khối lượng phát hành lớn nhất chiếm 37,3%, các doanh nghiệp bất động sản chiếm 31,1%.

Tỷ trọng nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp mua sơ cấp trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ giảm mạnh so với năm 2020, mua 5,5% khối lượng phát hành trong 9 tháng đầu năm 2021 trong khi cả năm 2020 là 12,7%.

Từ năm 2018 đến nay, thị trường trái phiếu doanh nghiệp bắt đầu có sự phát triển nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng có xu hướng giảm.

Để hạn chế rủi ro và tạo khung khổ pháp lý đồng bộ phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thời gian qua, Bộ Tài chính trình Chính phủ báo cáo Quốc hội quy định thống nhất về phát hành trái phiếu doanh nghiệp tại Luật Chứng khoán năm 2019 và Luật Doanh nghiệp năm 2020.

Đồng thời, Bộ cũng trình Chính phủ ban hành Nghị định số 153/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 quy định về việc chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và việc chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế; Nghị định số 155/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Chứng khoán.

Theo đó, từ 1/1/2021, chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được mua và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ. Trái phiếu phát hành ra công chúng phải được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp giấy đăng ký chào bán và yêu cầu xếp hạng tín nhiệm theo lộ trình.

CAO ĐIỂM KIỂM TRA, CHẤN CHỈNH VI PHẠM

Đáng lưu ý, theo Vụ Tài chính ngân hàng, qua công tác quản lý giám sát cho thấy thị trường còn một số vấn đề.

Cụ thể, "phần lớn tài sản đảm bảo của trái phiếu là bất động sản, dự án hình thành trong tương lai hoặc cổ phiếu doanh nghiệp, giá trị của tài sản đảm bảo chịu ảnh hưởng diễn biến của thị trường", Vụ Tài chính ngân hàng, Bộ Tài chính chỉ rõ.

Một số trường hợp chưa tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp khi mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ.

Cá biệt, có doanh nghiệp phát hành với khối lượng lớn gấp nhiều lần vốn.

Nhằm hạn chế rủi ro và tăng cường quản lý giám sát thị trường trái phiếu doanh nghiệp, Bộ Tài chính đề nghị Ngân hàng Nhà nước thực hiện kiểm tra, thanh tra, giám sát việc tổ chức tín dụng huy động vốn từ phát hành trái phiếu và phối hợp chia sẻ thông tin kết quả kiểm tra, giám sát.

Bộ Tài chính cũng đề nghị Bộ Xây dựng có các giải pháp quản lý thị trường bất động sản, phối hợp quản lý giám sát và cảnh báo các doanh nghiệp bất động sản về rủi ro tăng trưởng nóng.

Đồng thời, tổ chức làm việc với Bộ Công an về khung khổ pháp lý và tình hình phát hành trái phiếu doanh nghiệp để tăng cường phối hợp, chia sẻ thông tin.

Tuy nhiên, danh sách các công ty chứng khoán và doanh nghiệp phát hành trái phiếu sẽ thanh, kiểm tra không được Bộ Tài chính thông tin cụ thể.

Về cơ chế chính sách, trên cơ sở công tác quản lý giám sát và kết quả kiểm tra về tình hình phát hành, cung cấp dịch vụ về trái phiếu doanh nghiệp, Bộ Tài chính đang đánh giá để đề xuất sửa đổi Nghị định số 153/2020/NĐ-CP theo hướng hạn chế doanh nghiệp phát hành trái phiếu với khối lượng lớn nhưng không phục vụ cho sản xuất kinh doanh, tăng cường công khai minh bạch trong huy động vốn trái phiếu.

Đặc biệt, nhằm tăng tính công khai, minh bạch và tăng cường quản lý, giám sát hoạt động giao dịch thứ cấp trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, Bộ Tài chính đang khẩn trương xây dựng Thông tư và chuẩn bị thiết lập thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ cho nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Đồng thời, nâng cấp chuyên trang thông tin về trái phiếu doanh nghiệp và hệ thống niêm yết, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng.