Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (thời đại 4.0) mang đến nhiều ngành nghề mới, đồng thời kéo theo rất nhiều công việc yêu cầu nhân lực cao để chuyển đổi. Bên cạnh đó, xã hội hiện nay không còn chạy theo bằng cấp mà chú trọng đến tay nghề và kỹ năng đáp ứng công việc mới nhiều hơn...
Ảnh minh họa.
Theo số liệu của nền tảng tìm việc và tuyển dụng trực tuyến “Việc làm tốt”, nhu cầu tuyển dụng trong 8 tháng đầu năm 2024 trên nền tảng này tăng trưởng 30% so với cùng kỳ năm 2023. Nhu cầu lớn nhưng có đến 85% doanh nghiệp trả lời khảo sát cho biết đang gặp phải tình trạng thiếu lao động. Còn theo số liệu của Cục Việc làm (Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội), doanh nghiệp Việt đang có hơn 836.000 việc làm lao động phổ thông cần tuyển. Trong khi đó, có hơn 1,06 triệu người trong độ tuổi lao động không có hoặc thiếu việc làm.
DOANH NGHIỆP THAM GIA VÀO QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO
Phiên giao dịch việc làm trực tuyến kết nối 9 tỉnh, thành phố phía Bắc do Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội vừa tổ chức cho thấy yêu cầu trình độ tuyển dụng đã có một số thay đổi. Nếu như những năm trước, doanh nghiệp tuyển dụng nhiều lao động phổ thông không yêu cầu cao về trình độ, tay nghề, thì hiện nay yêu cầu về trình độ đặt ra cao hơn. Tại phiên giao dịch, gần 80% vị trí tuyển dụng yêu cầu trình độ cao đẳng, đại học và công nhân kỹ thuật, trung cấp.
Ông Trần Bá Linh, Tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên Công nghệ cao Điện Quang, cho biết trong những năm qua, đơn vị đã chuẩn bị sẵn sàng để đón đầu xu hướng về ngành công nghiệp vi mạch bán dẫn. Để thực hiện điều đó, Điện Quang đã đầu tư máy móc, thiết bị và dây chuyền sản xuất hiện đại, đủ năng lực sản xuất các sản phẩm điện tử có độ khó cao, sẵn sàng nhận gia công cho các đơn vị theo tiêu chuẩn chất lượng quốc tế. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất hiện nay là nguồn nhân lực thiếu về số lượng, yếu về chất lượng.
Đề cập đến tiêu chí tuyển dụng, ông Phan Quyết Long, Giám đốc Công ty TNHH Xây lắp chế tạo và cung cấp thiết bị công nghiệp Thành Long (Hà Nội), cho biết lựa chọn lao động của công ty dựa trên các khả năng đáp ứng cơ bản của sinh viên mới ra trường, nhất là kỹ năng mềm trong nhà máy. “Để thu hút lực lượng lao động chất lượng cao, công ty không nhất thiết lấy xuất phát điểm là các kỹ sư mà vẫn có thể sử dụng nguồn lao động trung cấp kỹ thuật, miễn là đáp ứng được yêu cầu. Để chủ động nguồn lao động này, chúng tôi đã phối hợp với một số cơ sở đào tạo nghề đồng hành với sinh viên từ những ngày đầu, đến khi tốt nghiệp”, ông Long cho biết.
Tại tọa đàm “Xu hướng và giải pháp cho thị trường tuyển dụng lao động số lượng lớn” mới đây, bà Lê Thị Đoan Trinh, Phó Tổng giám đốc khối nhân lực Scommerce, cho biết công ty hiện có 20.000 lao động, trong đó tỷ lệ tuyển dụng được qua các trường đào tạo chỉ chiếm 1 - 2%. “Hiện nay, chỉ có ngành vận tải doanh nghiệp có thể tuyển lao động qua đào tạo. Các ngành mới hiện nay phát triển nhanh, chúng tôi phải tự học hỏi. Ví dụ công việc shipper tưởng là lao động không tay nghề nhưng thực sự cần chuẩn chỉnh, phải biết sử dụng điện thoại thông minh, phân loại hàng hóa, chăm sóc khách hàng…”, bà Trinh chia sẻ.
Đối với doanh nghiệp, việc hợp tác sẽ giúp họ nắm bắt được khả năng, đặc điểm đào tạo của nhà trường để có kế hoạch phối hợp, tham gia cùng đào tạo.
Tương tự, Công ty CP Sản xuất nhựa Duy Tân hiện sở hữu 5 nhà máy tại TP.HCM, Long An và Bình Dương. Với 90% lực lượng lao động trực tiếp làm việc tại nhà máy, Duy Tân luôn coi đào tạo là lợi thế cạnh tranh. “Chiến lược tuyển dụng của chúng tôi tập trung vào việc phát triển nhân lực từ bên trong. Đối với lao động gián tiếp, chúng tôi ưu tiên tuyển dụng sinh viên mới tốt nghiệp và đào tạo họ để trở thành những nhân viên chuyên nghiệp. Còn lao động trực tiếp được tuyển dụng từ những người chưa có kinh nghiệm và được huấn luyện bởi đội ngũ nhân sự dày dặn kinh nghiệm,” ông Trần Minh Đức, Trưởng phòng Thu hút nhân tài Công ty CP Sản xuất nhựa Duy Tân, cho hay.
Tại Quảng Ninh, thời gian qua Công ty TNHH Công nghiệp Jinko Solar đã phối hợp với Ban quản lý Khu kinh tế tỉnh Quảng Ninh tổ chức tuyển dụng và đào tạo lao động đáp ứng nhu cầu nhân lực của công ty. Việc hợp tác giữa cơ sở đào tạo nghề với doanh nghiệp mang lại lợi ích cho cả ba bên là cơ sở đào tạo nghề, doanh nghiệp và người học. Đối với cơ sở đào tạo nghề, việc liên kết sẽ tạo cơ hội để huy động nguồn lực từ doanh nghiệp để tăng quy mô và chất lượng đào tạo. Đối với doanh nghiệp, việc hợp tác sẽ giúp họ nắm bắt được khả năng, đặc điểm đào tạo của nhà trường để có kế hoạch phối hợp, tham gia cùng đào tạo.
Theo thống kê, sẽ có khoảng 75% lực lượng lao động ở Việt Nam bị tác động bởi Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Những ngành nghề bị tác động nhiều nhất thường là những ngành thâm dụng lao động như dệt may, da giày, công nhân trong các nhà máy, nhân viên thu ngân... Bên cạnh đó, cũng có nhiều ngành nghề mới xuất hiện thu hút rất nhiều lực lượng lao động như các ngành nghề liên quan đến cơ điện tử, tự động công nghiệp, phát triển Internet di động, điện toán đám mây...
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 39-2024 phát hành ngày 23/9/2024. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Thắt chặt tinh thần chia sẻ, đoàn kết quốc tế Việt Nam - Cuba
Lễ phát động Chương trình ủng hộ nhân dân Cuba với chủ đề “65 năm nghĩa tình Việt Nam - Cuba” là sự kiện chính trị - xã hội, có ý nghĩa đối ngoại sâu sắc nhân kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Cuba…
Điểm danh các "chúa Chổm" nợ thuế ở Quảng Trị
Trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng nợ thuế ở Quảng Trị giảm 27,3% so với cùng kỳ nhưng vẫn ở mức 2.306,8 tỉ đồng. Thuế tỉnh Quảng Trị đang áp dụng nhiều biện pháp cưỡng chế, công khai doanh nghiệp chây ỳ, kiên quyết thu hồi để hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách...
Hải quan khu vực X đối thoại cùng doanh nghiệp xuất nhập khẩu
Tại Hội nghị đối thoại Hải quan - Doanh nghiệp năm 2025 do Chi cục Hải quan khu vực X tổ chức, các doanh nghiệp đã thẳng thắn chia sẻ khó khăn, phản ánh những bất cập trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan, chính sách thuế, kiểm tra sau thông quan và các quy định liên quan....
BizChatAI - Trợ lý ảo cho chuỗi F&B mùa cao điểm
Để giải quyết tình trạng phản hồi chậm, sai thông tin, nhận trùng bàn,.... vào mùa lễ hội, nhiều chuỗi F&B đã lựa chọn BizChatAI (VCCorp) để xử lý hàng ngàn lượt đặt bàn, đồng bộ dữ liệu và vận hành tốt hơn.
Hơn 8,5 triệu tài khoản bị đánh cắp chỉ trong 6 tháng đầu năm
Báo cáo mới nhất về nguy cơ an toàn thông tin của Viettel Cyber Security (VCS) ghi nhận chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, gần 8,5 triệu tài khoản người dùng Việt Nam đã bị đánh cắp, nhiều trong số đó liên kết trực tiếp tới hệ thống email, VPN và dữ liệu nội bộ của doanh nghiệp, có thể mở đường cho xâm nhập hệ thống, đánh cắp dữ liệu, gián đoạn hoạt động...
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: