Các nhà đầu tư trong lĩnh vực bất động sản tới đây có thể sẽ cảm thấy “dễ thở” hơn với các quy định mới về tiếp cận đất đai, hiện đang được Tổng cục Quản lý đất đai, thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường, đề xuất.

Hiện tại, Luật Đất đai và các văn bản hướng dẫn quy định rằng nhà đầu tư phải tự thỏa thuận với người sử dụng đất khi muốn triển khai dự án đầu tư; nhà nước chỉ quyết định thu hồi đối với một số dự án đầu tư quan trọng.

Quy định này, theo nhận xét của ông Lê Thanh Khuyến, Phó tổng cục trưởng Tổng cục Quản lý đất đai, là đã giúp giảm áp lực trong việc thu hồi đất bằng các quyết định hành chính, nhưng trên thực tế lại tạo ra sự bất bình đẳng giữa chủ đầu tư các dự án lớn (được nhà nước ra quyết định thu hồi) và dự án nhỏ (tự thỏa thuận).

Hơn nữa, theo ghi nhận của Tổng cục, khi thực hiện cơ chế tự thỏa thuận giữa nhà đầu tư với người sử dụng đất thì giá thỏa thuận thường cao hơn giá bồi thường dẫn tới khó khăn cho việc thu hồi đất của dự án khác trong cùng địa bàn.

Một thống kê của cơ quan này cũng cho hay một số dự án đã thỏa thuận được trên 90% diện tích đất nhưng vẫn không hoàn tất được việc thu hồi đất do 10% còn lại… không đồng ý nhưng không có cơ chế xử lý!

Để giải bài toán này, Tổng cục Quản lý đất đai đề xuất hai phương án.

Thứ nhất, bỏ việc nhà đầu tư tự thoả thuận việc mua đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế, thay vào đó Nhà nước thu hồi đất đối với mọi trường hợp.

Thứ hai, vẫn giữ cơ chế nhà đầu tư tự thoả thuận việc mua đất, nhưng bổ sung theo hướng trường hợp nhà đầu tư mua được trên 80% diện tích đất cho dự án, hoặc mua được đất của trên 80% số chủ sử dụng ở trong khu vực dự án, mà phần diện tích đất còn lại, hoặc số chủ sử dụng đất còn lại nhà đầu tư không thoả thuận được, thì Nhà nước ra quyết định thu hồi đất.

Về thời hạn sử dụng đất nông nghiệp, có hai phương án: đối với đất nông nghiệp, đất có rừng trồng, đất nuôi trồng thuỷ sản, đất làm muối giao cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng ổn định lâu dài, không quy định thời hạn; đối với các loại đất trên giao cho hộ gia đình, cá nhân sử dụng có thời hạn, song thời hạn sử dụng đất kéo dài hơn quy định hiện hành, thời hạn này là 50 hoặc 99 năm.

Đề xuất này của Tổng cục, nếu được chấp thuận và hiện thực hóa trong Luật Đất đai sửa đổi tới đây, có thể sẽ khiến cho nhiều nhà đầu tư thở phào.