“Thanh toán không dùng tiền mặt nói chung và mã QR nói riêng đóng vai trò rất lớn trong việc thúc đẩy thương mại điện tử và các hoạt động thị trường. Mã QR được xem là một công cụ tiện lợi, phổ cập và đáng tin cậy.

Về mặt tiện ích, người dân chỉ cần một thiết bị thông minh là có thể thực hiện giao dịch. Đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là các đơn vị kinh doanh nhỏ như quán cà phê hay cửa hàng bánh, chi phí đầu tư để nhận tiền qua mã QR là rất thấp, chỉ cần in mã để nhận thanh toán. Điều này giúp mã QR trở nên rất phổ cập vì hầu như mỗi người ở Việt Nam cũng có ít nhất một điện thoại thông minh.

Hơn nữa, thanh toán không tiền mặt tạo niềm tin trong giao dịch. Các QR chuẩn (như VietQR, VietQRPay) hạn chế lừa đảo chuyển khoản sai tài khoản, minh bạch hóa cho cả bên bán và bên mua. Người tiêu dùng sẵn lòng chi tiêu nếu cảm thấy an toàn; giúp mở rộng thị trường hơn cho doanh nghiệp, tiếp cận khách hàng xuyên biên giới qua bán online, livestream, thương mại điện tử…

Đặc biệt, thanh toán không dùng tiền mặt giúp minh bạch hóa nền kinh tế, giảm giao dịch “ngầm”, chuyển lên kênh chính thức. Nội dung này liên quan đến Đề án 319, được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt năm 2023 về Chống hàng giả, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong thương mại điện tử. Đề án mang lại lợi ích quan trọng nhất là minh bạch hóa dòng tiền. Bộ Công Thương có vai trò then chốt trong công tác quản lý thương mại và chống gian lận, là thành viên tích cực trong công tác chống rửa tiền và chuyển tiền bất hợp pháp.

Giao dịch thương mại điện tử có tính chất ẩn danh, khiến việc kiểm soát trở nên khó khăn, nhất là đối với các giao dịch xuyên biên giới hoặc qua mạng xã hội. Các hoạt động này dễ bị lợi dụng cho mục đích rửa tiền, vận chuyển tiền bất hợp pháp và các hành vi gian lận khác.

Việc đẩy mạnh thanh toán không dùng tiền mặt (qua ngân hàng và mã QR) cho phép các cơ quan nhà nước giám sát và xác định nguồn tiền thanh toán một cách rõ ràng hơn, từ đó kiểm soát được hoạt động bất hợp pháp.

Để quản lý tốt thị trường trên nền tảng thương mại điện tử, cơ quan nhà nước cần quản lý chặt chẽ 3 yếu tố luôn song hành trong mọi giao dịch hàng hóa, đó là: hàng hóa cần đi kèm với hóa đơn hợp lệ; hóa đơn liên quan đến việc quản lý thuế (do Cục Thuế quản lý); tiền liên quan đến ngân hàng và các công ty tài chính (ví điện tử) để giám sát dòng tiền. Quản lý tốt 3 yếu tố này giúp công tác quản lý nhà nước trở nên minh bạch hơn, doanh nghiệp cùng người tiêu dùng cũng yên tâm hơn khi giao dịch”.

“Từ góc độ cơ quan quản lý thanh toán, việc mở rộng mạng lưới QR thanh toán (QRPayment) tại các điểm bán luôn được coi là một trong những điều kiện tiên quyết để thúc đẩy thanh toán song phương xuyên biên giới. Tuy nhiên, thực tế là hoạt động thanh toán xuyên biên giới thời gian qua chưa đạt kỳ vọng, một trong những nguyên nhân là số lượng điểm bán chấp nhận QRPayment còn quá khiêm tốn.

Quá trình phát triển của thị trường thanh toán cho thấy sự chuyển dịch rõ rệt. Hơn hai thập kỷ trước, tiền mặt chiếm ưu thế, thẻ ngân hàng hiếm khi được sử dụng, thì hiện nay phương thức này đã trở nên phổ biến, đặc biệt là với giới trẻ, nhờ tính tiện lợi. QRPayment không chỉ thừa hưởng lợi thế này mà còn giúp giảm chi phí đầu tư thiết bị cho người bán.

Minh chứng rõ nét tại Hội chợ Xúc tiến thương mại quốc tế Đà Nẵng, nhiều du khách nước ngoài dù chỉ có thẻ tín dụng nhưng vẫn thanh toán thuận tiện tại tất cả điểm chấp nhận QRPayment mà không cần máy POS. Thực tế này cho thấy dư địa tăng trưởng của phương thức thanh toán này còn rất lớn. Vấn đề đặt ra là làm sao để QRPayment trở thành nhu cầu tất yếu của người tiêu dùng, đồng thời hỗ trợ quá trình chuyển đổi công nghệ cho các điểm bán.

Tuy nhiên, quy mô phát triển của QRPayment phụ thuộc đáng kể vào việc chuẩn hóa nhận diện. Không chỉ Việt Nam, ngay cả ở Thái Lan, người dùng vẫn có thể gặp tình trạng quét mã nhưng không thanh toán được, bởi đó là mã chuyển tiền, không phải mã thanh toán. Điều này cho thấy việc thống nhất một nhận diện quốc gia là yêu cầu bắt buộc. Vì vậy, muốn triển khai hiệu quả thì cần sự phối hợp của toàn hệ sinh thái tài chính với mục tiêu chung là mở rộng hệ thống chấp nhận QRPayment trên toàn thị trường thay vì cạnh tranh giành điểm bán.

Hơn nữa, tham gia thanh toán QRPayment mang lại lợi ích trực tiếp về mặt song phương cho các ngân hàng, khi vừa thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa nội địa, vừa giúp khách hàng Việt thanh toán thuận tiện ở nước ngoài với tỷ giá ưu đãi hơn nhiều so với thẻ tín dụng. Trong khi đó, mức phí giao dịch thẻ vẫn dao động 3–4% tổng chi tiêu, tạo gánh nặng không nhỏ cho người dùng.

Như vậy, mục tiêu lâu dài là tất cả điểm bán trên toàn quốc sử dụng chung một nhận diện QRPayment, áp dụng chính sách thống nhất và cùng quy trình hỗ trợ, xử lý tra soát, hướng tới trải nghiệm liền mạch và chi phí hợp lý cho người dân.

Trên cơ sở đó, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Quyết định số 1928/QĐ-NHNN công bố Tiêu chuẩn cơ sở “Đặc tả kỹ thuật QR Code hiển thị từ phía Đơn vị chấp nhận thanh toán tại Việt Nam” và Quyết định số 2525/QĐ-NHNN về Tiêu chuẩn cơ sở Đặc tả kỹ thuật QR Code hiển thị từ phía khách hàng tại Việt Nam, tạo ra khuôn khổ pháp lý để thống nhất chuẩn QR trên thị trường.

Nhìn chung, các đơn vị cung ứng dịch vụ đã áp dụng tiêu chuẩn này, nhưng vấn đề còn lại nằm ở khả năng liên thông giữa các hệ thống. Đây là câu chuyện liên quan đến chính sách, mô hình vận hành và lợi ích của từng bên. Nếu có một tổ chức trung gian như Hiệp hội Ngân hàng đứng ra làm đầu mối thì việc xây dựng kế hoạch và lộ trình liên thông sẽ khả thi hơn và nhanh hơn.

Với nền tảng pháp lý đã tương đối hoàn thiện và hệ sinh thái ngày càng rộng, tôi kỳ vọng các ngân hàng và trung gian thanh toán sẽ tiếp tục hướng tới lợi ích chung của nền kinh tế, thúc đẩy liên thông QR trên toàn hệ thống. Khi đó, sự khác biệt giữa mã QR thanh toán tại các điểm bán sẽ dần được xóa bỏ, mang lại trải nghiệm thanh toán thuận tiện, thống nhất và an toàn hơn cho người dân và doanh nghiệp trên cả nước”.

“Dịch vụ thanh toán VietQRPay do Công ty cổ phần Thanh toán Quốc gia Việt Nam (NAPAS) triển khai từ đầu năm 2025 được xem là bước “chuyển” dựa trên nền tảng chuyển tiền nhanh 24/7 mà tổ chức đã vận hành từ năm 2009. Khi hạ tầng chuyển tiền liên ngân hàng đã vận hành ổn định, tiềm năng mở rộng sang phương thức thanh toán qua mã QR, một xu hướng đã phổ biến tại Trung Quốc, Thái Lan hay Ấn Độ, thay vì chỉ thực hiện qua mobile banking bắt đầu được đặt ra.

Đại dịch Covid-19 trở thành cú hích lớn cho sự dịch chuyển hành vi thanh toán của người dân. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp, thói quen mua bán qua các kênh trực tuyến và chuyển khoản bằng mã QR cá nhân bùng nổ và trở thành một trong những hình thức thanh toán quen thuộc.

Theo số liệu thống kê đến đầu tháng 11/2025, hệ thống NAPAS xử lý mỗi ngày khoảng 15 triệu giao dịch chuyển khoản thông qua mã VietQR, với tổng giá trị thanh toán xấp xỉ 40.000 tỷ đồng mỗi năm. Bình quân mỗi ngày NAPAS xử lý khoảng 35 triệu giao dịch, trong đó gần một nửa là giao dịch VietQR. Những con số này cho thấy phương thức thanh toán qua mã QR đã len lỏi mọi ngõ ngách của cuộc sống, từ giao dịch nhỏ lẻ đến nhu cầu thanh toán thường nhật.

Tuy nhiên, hình thức thanh toán P2P (peer to peer) chỉ giải quyết nhu cầu chuyển tiền giữa các cá nhân, nếu có tranh chấp phát sinh, giao dịch chuyển tiền thông thường sẽ không có đơn vị đứng ra bảo vệ người tiêu dùng. Trong khi đó, thanh toán giữa khách hàng và doanh nghiệp hoặc hộ kinh doanh đòi hỏi phức tạp hơn như kết nối đồng bộ với phần mềm bán hàng, hệ thống hóa đơn điện tử, cũng như cơ chế hỗ trợ hoàn trả, khiếu nại, điều mà phương thức P2P không đủ năng lực đáp ứng.

Từ thực tế đó, năm 2025, NAPAS bắt đầu triển khai dịch vụ QR Payment để tạo ra chuẩn thanh toán thương mại (P2M) qua đó nâng cấp trải nghiệm thanh toán cho cả người mua lẫn người bán. Trong khi QR chuyển tiền P2P tiếp tục phục vụ những nhóm người dùng nhất định thì QR thanh toán được định vị là lựa chọn dành cho người tiêu dùng ưu tiên trải nghiệm mua sắm đầy đủ hơn, cũng như cho các hộ kinh doanh và doanh nghiệp muốn nâng cao chất lượng phục vụ.

Để phát triển QR Payment, nỗ lực không chỉ đến từ NAPAS mà từ tổng hòa vai trò của các cơ quan quản lý và toàn bộ hệ sinh thái thanh toán. Trong đó, Ngân hàng Nhà nước giữ vai trò định hướng chính sách thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và ban hành tiêu chuẩn kỹ thuật cho NAPAS, các ngân hàng và trung gian thanh toán, tạo nền tảng cho việc liên thông thanh toán nội địa và hướng tới kết nối xuyên biên giới. Mục tiêu xa hơn là người Việt có thể sử dụng ứng dụng trong nước để quét mã thanh toán ở nước ngoài và ngược lại.

Về phía hệ thống ngân hàng thương mại, các ngân hàng đảm nhiệm vai trò mở rộng mạng lưới đơn vị chấp nhận QR và phát triển người dùng. Trong khi đó, các trung gian thanh toán tiếp tục phụ trách mở rộng mạng lưới thanh toán nội địa và NAPAS giữ vai trò cầu nối, vận hành cổng thanh toán QR quốc gia và kết nối mạng lưới này với đối tác tại các nước trong khu vực.

Bên cạnh việc cung cấp hạ tầng công nghệ, sự an toàn, bảo mật cho dịch vụ thanh toán QR được đặt lên hàng đầu. Hiện nay, NAPAS kết nối trực tiếp với hệ thống SiMo của Ngân hàng Nhà nước để tiếp nhận cảnh báo giao dịch bất thường; phối hợp với Bộ Công an chia sẻ dữ liệu danh sách đen; công nghệ Big Data và AI cũng được ứng dụng để sớm phát hiện tài khoản nghi ngờ, tự động đưa cảnh báo đến các ngân hàng; đồng thời, phối hợp với Hiệp hội Ngân hàng xây dựng sổ tay hướng dẫn quy trình xử lý giao dịch gian lận, dự kiến ban hành chính thức trong tháng 12/2025.

Về lộ trình, thanh toán QR của NAPAS sẽ được mở rộng cả trong nước và quốc tế. Ở thị trường nội địa, NAPAS cùng ngân hàng và trung gian thanh toán sẽ thúc đẩy chuyển đổi từ giao dịch P2P sang P2M nhằm chuẩn hóa dữ liệu bán hàng, hỗ trợ thống kê và phục vụ công tác quản lý. Đồng thời, các ví điện tử cũng sẽ được kết nối để người dùng có thể thanh toán QR qua nhiều kênh hơn.

Về hợp tác quốc tế, NAPAS đã liên thông với Thái Lan từ năm 2022, Campuchia năm 2023 và Lào đầu năm 2025. Dự kiến trong tháng 12/2025, hệ thống sẽ khai trương dịch vụ hỗ trợ thanh toán chiều khách Trung Quốc sang Việt Nam, mở ra cơ hội đáng kể cho doanh nghiệp và người bán hàng trong nước. Sang năm 2026, NAPAS tiếp tục hướng đến kết nối với Nhật Bản, Hàn Quốc, Malaysia, Singapore và nhiều thị trường khác.

Dưới sự chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước, NAPAS kỳ vọng mạng lưới thanh toán QR của Việt Nam không chỉ phục vụ tốt thị trường nội địa mà còn vươn tầm khu vực, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân, hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ và vừa, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số nền kinh tế”.

“Vấn đề tồn tại nhiều mã QR khác nhau đang là mối quan tâm lớn của các ngân hàng và tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán tại Việt Nam. Hiện nay, ngoài VietQR của NAPAS còn có VNPAY và một số đơn vị khác, dẫn đến nhu cầu cấp thiết về một chuẩn thống nhất hoặc một cổng trung gian có khả năng chấp nhận đa dạng QR.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy tại Trung Quốc, người dùng phổ biến các ứng dụng Alipay và WeChatPay, nhưng tháng 9/2025 cổng thanh toán trung gian “China Payment Gateway” đã được triển khai nhằm tích hợp nhiều QR khác nhau. Nếu không có cổng này, các giao dịch từ Việt Nam sang Trung Quốc sẽ phải tích hợp từng QR riêng lẻ. Do đó, Vietcombank nói riêng và NAPAS nói chung cũng cần đầu tư kỹ thuật đáng kể để tích hợp nhiều QR vào một cổng duy nhất, mở rộng khả năng thanh toán cho cả người dùng Việt Nam tại Trung Quốc và ngược lại.

Tại Việt Nam, việc mở rộng QRPay trước đây gặp không ít thách thức. Bởi lẽ các ngân hàng cung cấp dịch vụ chuyển khoản nội địa miễn phí qua mobile banking, trong khi các đơn vị triển khai QRPay phải tự bỏ vốn đầu tư hệ thống và vận hành. Hiện tại, cùng với cơ chế kê khai thuế được triển khai và nhu cầu thanh toán thuận tiện của người dân tăng cao, điều kiện để mở rộng dịch vụ VietQRPay, đặc biệt trong bối cảnh thanh toán xuyên biên giới đã trở nên khả thi hơn bao giờ hết.

Xét trên vai trò là công cụ nâng cao trải nghiệm thanh toán cho cả khách trong nước và du khách quốc tế, cần tách biệt rõ hai nhóm: khách nước ngoài đến Việt Nam và khách Việt Nam đi ra nước ngoài.

Đối với khách nước ngoài đến Việt Nam, ngoài các thị trường đã triển khai QR xuyên biên giới như Thái Lan, Lào và Campuchia, phần lớn vẫn dùng thẻ hoặc tiền mặt. Tuy nhiên, ngay cả ở những thị trường đã áp dụng, nếu điểm bán không chấp nhận VietQRPay hay VietQR Global, người dùng vẫn gặp khó khăn trong việc thanh toán, hạn chế hiệu quả trải nghiệm mà hình thức này mang lại. Khi hệ thống liên thông hoàn thiện, khách quốc tế có thể quét QR tại bất kỳ điểm bán nào tại Việt Nam và thanh toán trực tiếp qua ứng dụng mobile banking của nước họ.

Đối với khách Việt Nam đi ra nước ngoài, QR xuyên biên giới giúp giảm rủi ro khi mang theo thẻ hay tiền mặt, giảm chi phí và đơn giản hóa quá trình chuyển đổi ngoại tệ. Hơn nữa, việc sử dụng đồng Việt Nam trong giao dịch quốc tế cũng góp phần đảm bảo an ninh tiền tệ và quản lý ngoại hối.

Vì vậy, bản chất của giao dịch cần được phân biệt rõ ràng: giao dịch thanh toán hàng hóa, dịch vụ phải tách biệt với chuyển khoản cá nhân. Trong thời gian tới, QR xuyên biên giới và thẻ sẽ song song tồn tại, QR xuyên biên giới được kỳ vọng trở thành hình thức thanh toán phổ biến, đặc biệt tại khu vực châu Á nhờ chi phí thấp, tiện lợi và khả năng mở rộng linh hoạt”.

“Trong vài năm trở lại đây, thanh toán QR trở thành một trong những xu hướng bùng nổ nhất của kinh tế số toàn cầu. Số liệu thống kê cho thấy doanh số thanh toán qua QR năm 2023 đã xấp xỉ 5.000 tỷ USD; năm 2024 đạt 5.800 tỷ USD và đến năm 2025 dự kiến vượt mốc 6.000 tỷ USD. Nếu xu hướng hiện tại tiếp tục, quy mô thị trường có thể đạt 8.000 tỷ USD vào năm 2029. Trong đó, châu Á – Thái Bình Dương là khu vực phát triển năng động nhất, nơi Trung Quốc và Ấn Độ đã “phủ sóng” QR ở mọi cửa hàng và mọi ngành hàng.

Yếu tố tạo đà chính nằm ở chi phí triển khai thấp hơn nhiều so với POS, cộng với tỷ lệ sử dụng smartphone cao. Cùng với đó, các nước cũng mở rộng kết nối QR xuyên biên giới, cho phép người dùng chi trả tại nước ngoài bằng ứng dụng ngân hàng nội địa.

Tại Việt Nam, đà tăng trưởng không nằm ngoài xu thế chung. Chín tháng đầu năm 2025, số giao dịch QR tăng 61%, giá trị giao dịch tăng hơn 150%. Tuy nhiên, đằng sau con số này chủ yếu là sự phổ biến của VietQR, tức QR chuyển tiền. Chỉ cần có tài khoản ngân hàng và một mã QR cá nhân, bất kỳ cửa hàng nào cũng có thể nhận tiền ngay mà không cần hạ tầng phức tạp.

Mặc dù vậy, dưới góc độ ngân hàng và cơ quan quản lý, QR chuyển tiền không phải là điểm chấp nhận thanh toán đúng nghĩa vì bản chất chỉ là hình thức chuyển tiền vào tài khoản cá nhân. Mô hình này không phân tách được giao dịch dân sự với giao dịch kinh doanh, không kiểm soát được doanh thu và quan trọng nhất, không hình thành lịch sử giao dịch thương mại để bảo vệ người mua khi có tranh chấp. Dù tồn tại nhiều điểm hạn chế, nhưng không thể phủ nhận rằng VietQR vẫn phổ biến vì một lý do đơn giản: miễn phí tuyệt đối và rất dễ dùng.

Ngược lại, QRPay được thiết kế theo chuẩn thanh toán chính thống được quy định tại Thông tư 15/2024/TT-NHNN, trong đó điểm chấp nhận thanh toán sẽ có hợp đồng giữa ngân hàng cung cấp, ngân hàng thanh toán và đơn vị chấp nhận thanh toán. Như vậy, QRPay xử lý được hầu hết hạn chế của QR chuyển khoản về mặt đối soát và quản lý thu – chi, nhưng đổi lại mô hình này phát sinh chi phí vận hành và đòi hỏi triển khai hạ tầng, khiến tốc độ mở rộng không thể nhanh như việc dán một mã QR cá nhân.

Dù vậy, trong bối cảnh tiêu chuẩn QR quốc gia đã ban hành và hành vi “quét mã” đã trở thành thói quen phổ biến, cơ hội phát triển QRPay đang mở ra rất rõ ràng. Rào cản lớn nhất hiện nay là chi phí và mức độ tiện lợi, nếu không giải quyết được hai yếu tố “phí” và “thuận tiện”, quá trình chuyển sang QRPay sẽ diễn ra chậm.

Là một trong những ngân hàng đầu tiên đồng hành cùng Ngân hàng Nhà nước và NAPAS triển khai QRPay, BIDV đang phát triển đồng thời ba nhóm giải pháp: khách hàng – sản phẩm – dịch vụ.

Về phía khách hàng, BIDV áp dụng cách tiếp cận “chuyển đổi ngầm” để giảm tối đa gián đoạn cho các điểm kinh doanh. Theo đó, các đơn vị đang sử dụng VietQR sẽ được chuyển sang QRPay theo cơ chế tự động, không cần thay mã và không phải thay đổi quy trình vận hành. Người bán chỉ cần ký hợp đồng đơn vị chấp nhận thanh toán và BIDV sẽ thực hiện chuyển đổi luồng giao dịch phía sau.

Liên quan đến chi phí, sau nhiều năm hình thành thói quen “miễn phí”, việc chuyển sang một hệ thống có phí là một thay đổi lớn, do đó ngân hàng chủ động đồng hành để giảm áp lực cho tiểu thương và duy trì tính cạnh tranh của phương thức thanh toán này. 

Về sản phẩm, BIDV đang hoàn thiện quy trình tham gia dịch vụ theo hình thức trực tuyến (onboarding online), giúp các cửa hàng nhỏ có thể đăng ký QRPay mà không cần đến điểm giao dịch hay ký kết trực tiếp. Ngân hàng cũng đang chuẩn bị triển khai ứng dụng riêng cho tiểu thương, cho phép theo dõi giao dịch và quản lý bán hàng ngay trên điện thoại.

Về dịch vụ, QRPay khắc phục triệt để vấn đề khó tra soát của QR chuyển tiền. BIDV cam kết cung cấp các bước đối soát, xử lý tranh chấp và tra soát đầy đủ, giúp bảo vệ cả người mua lẫn người bán. Hệ thống cũng tuân thủ chặt chẽ các quy định về phòng chống rửa tiền (AML), đặc biệt với giao dịch quốc tế, nơi rủi ro cao hơn.

Cơ quan quản lý cần mở rộng mạnh mẽ kết nối QR xuyên biên giới với các quốc gia có lượng khách du lịch lớn, như: Thái Lan, Lào, Trung Quốc, Hàn Quốc, Malaysia, Singapore,… điều này sẽ thúc đẩy nhu cầu chấp nhận QR của khu vực du lịch – dịch vụ; đồng thời, cần hoàn thiện khung pháp lý đối với hoạt động sử dụng tài khoản cá nhân để nhận thanh toán hàng hóa, dịch vụ, qua đó hạn chế tình trạng “né” QRPay.

BIDV mong muốn NAPAS và hệ sinh thái tài chính cùng chia sẻ chi phí trong giai đoạn đầu để giảm rào cản cho tiểu thương. Vì QRPay không thể “miễn phí tuyệt đối”, việc đồng hành này sẽ giúp người bán chuyển đổi dễ dàng hơn”.

“VietinBank luôn lấy khách hàng làm trung tâm và không ngừng phát triển các giải pháp thanh toán bằng QR trong lộ trình chuyển đổi số. Bên cạnh các giao dịch chuyển khoản thông thường, ngân hàng đã triển khai mạnh mẽ QR thanh toán, giúp các đơn vị chấp nhận thanh toán có trải nghiệm mượt mà, thuận tiện và đồng bộ. Trong bối cảnh cơ quan thuế đặt ra yêu cầu về minh bạch hóa đơn cũng như tính tiện ích trong phương thức thanh toán, Đây chính là thời điểm quan trọng để các đơn vị triển khai hiệu quả phương thức thanh toán này.

Cụ thể, ngân hàng đã tích hợp QR thanh toán vào hệ thống API (Application Programming Interface) dành cho khách hàng doanh nghiệp, cho phép các đơn vị chấp nhận thanh toán thực hiện giao dịch trực tiếp, dễ dàng theo dõi và quản lý. Giải pháp này không chỉ tập trung vào việc thanh toán mà còn phân luồng giao dịch, đảm bảo hạch toán kế toán đầy đủ, chính xác và giúp các bộ phận kế toán của doanh nghiệp đối soát hiệu quả. Nhờ vậy, quy trình thanh toán trở nên liền mạch, giảm bớt các thao tác thủ công và rủi ro sai sót trong quản lý tài chính.

Đồng thời, VietinBank cũng phát triển hệ thống Chống rửa tiền (AML - Anti-Money Laundering) ghi nhận lịch sử khiếu nại và cảnh báo kịp thời những giao dịch đáng ngờ hoặc dấu hiệu gian lận. Điều này giúp bảo vệ quyền lợi khách hàng và nâng cao mức độ an toàn trong thanh toán QR.

Trước đây, QR thanh toán chỉ giải quyết phần thanh toán mà chưa cung cấp đầy đủ thông tin đối soát, khiến các đơn vị chấp nhận thanh toán khó theo dõi trạng thái giao dịch và giải quyết các vấn đề phát sinh. Với giải pháp mới, mọi giao dịch được ghi nhận chi tiết, khách hàng và đơn vị chấp nhận thanh toán có thể nắm rõ quá trình từ khi thanh toán đến khi đối soát hoàn tất”.

“Agribank là một trong bốn ngân hàng lớn tại Việt Nam, hướng trọng tâm hoạt động vào khu vực nông nghiệp và nông thôn. Ngân hàng đã triển khai QR code từ năm 2018 và duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định, ước đạt khoảng 35% mỗi năm. Tại các địa bàn nông thôn, việc phát triển QR code nhận được sự quan tâm đặc biệt từ các chi nhánh và đạt kết quả tích cực.

Theo số liệu thống kê, tổng số giao dịch qua QR code trong năm 2024 của Agribank đạt khoảng 13,3 triệu và dự kiến năm nay sẽ tăng lên khoảng 16,5 triệu giao dịch. Mặc dù tốc độ tăng trưởng về số lượng giao dịch vẫn rất lớn nhưng doanh số thanh toán không cao bằng các ngân hàng khác do giao dịch chủ yếu nhỏ lẻ.

Để thúc đẩy việc sử dụng QR code tại nông thôn, Agribank triển khai ba hướng đi chính, trong đó ưu tiên tính đơn giản, dễ áp dụng và chi phí thấp.

Trước hết, ngân hàng phổ biến QR code theo cộng đồng và các chợ dân sinh. Agribank là một trong những đơn vị tiên phong hỗ trợ chi nhánh hướng dẫn người dân gắn QR thanh toán tại các gian hàng, tạo thuận lợi cho việc áp dụng. Song song, các chi nhánh còn tổ chức chiến dịch truyền thông, khuyến khích khách hàng sử dụng và có đội ngũ hỗ trợ trực tiếp.

Thứ hai, Agribank liên kết với các cửa hàng vật tư nông nghiệp và đơn vị thu mua sản phẩm. QR code được triển khai tại các cửa hàng phân bón, thuốc trừ sâu, công cụ nông nghiệp và mở rộng tới các điểm thu mua sản phẩm sau mùa vụ, giúp người dân thuận tiện hơn trong thanh toán và nhận tiền.

Thứ ba, ngân hàng tận dụng mô hình các tổ nhóm vay vốn và huy động vốn ở vùng nông thôn, đồng thời hợp tác với các tổ chức cộng đồng như Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh. Những tổ nhóm này trở thành hạt nhân lan tỏa QR code, giúp các hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt thâm nhập sâu vào cộng đồng”.

“Theo số liệu thống kê, tính riêng năm 2025, thanh toán qua QR code trên nền tảng KiotViet tăng khoảng 42%, phản ánh nhu cầu thanh toán không tiền mặt ngày càng mở rộng khi xu hướng sử dụng QR code đang gia tăng mạnh mẽ. Với vai trò là cầu nối giữa các ngân hàng, NAPAS và doanh nghiệp, hộ kinh doanh trên toàn quốc trong việc triển khai các hình thức thanh toán số, doanh nghiệp đưa ra ba kiến nghị sau nhằm thúc đẩy việc áp dụng QRPay rộng rãi hơn.

Thứ nhất, các ngân hàng và NAPAS cần sớm hoàn thiện bộ tiêu chuẩn chung cho kết nối kỹ thuật, API và quy trình định danh (KYC). Một bộ chuẩn thống nhất sẽ giúp quá trình tích hợp giữa KiotViet với các ngân hàng trở nên nhẹ nhàng hơn, qua đó giúp hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ tận hưởng trải nghiệm thanh toán đơn giản, nhanh gọn khi sử dụng VietQRPay.

Thứ hai, cấu trúc phí thanh toán, yếu tố có tác động lớn tới quyết định của hộ kinh doanh. Trong quá trình phối hợp với cơ quan thuế các địa phương để phổ biến giải pháp thanh toán số, phí dịch vụ luôn là chủ đề khiến người dùng băn khoăn. Nhiều hội thảo đã được tổ chức nhằm tháo gỡ vướng mắc. Do vậy, chúng tôi kỳ vọng cơ quan quản lý có những hướng dẫn cụ thể, hoặc thậm chí hỗ trợ một phần trong giai đoạn đầu để các hộ kinh doanh có thời gian thích ứng trước khi chuyển sang sử dụng rộng rãi QRPay.

Thứ ba, cải tiến và số hóa toàn bộ thủ tục hành chính liên quan đến việc chuyển đổi từ QR chuyển khoản sang QRPay là yếu tố quan trọng. Chuyển đổi từ QR chuyển khoản sang QRPay hiện vẫn khá phức tạp, đặc biệt nếu các thủ tục không thể thực hiện trực tuyến toàn bộ. Vì vậy, quy trình hành chính cần được số hóa hoàn toàn, giúp tiết kiệm thời gian và giảm trở ngại cho cả doanh nghiệp cũng như hộ kinh doanh.

Ở góc độ dài hạn, KiotViet sẽ tiếp tục phối hợp với cơ quan thuế và các ngân hàng trong hoạt động truyền thông, hướng dẫn người dùng thay đổi thói quen thanh toán. Việc chuyển sang QRPay không chỉ rút ngắn thời gian giao dịch mà còn giúp thông tin thanh toán minh bạch, dữ liệu đầy đủ và nhất quán hơn”.

Nội dung đầy đủ của bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 47-2025 phát hành ngày 24/11/2025. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:

https://premium.vneconomy.vn/an-pham-tap-chi-kinh-te-viet-nam.html

Phóng sự ảnh: Hội thảo “Thanh toán QR CODE: Minh bạch và trải nghiệm không giới hạn”

07:24, 20/11/2025

[Trực tiếp]: Hội thảo “Thanh toán QR Code: Minh bạch và Trải nghiệm không giới hạn”

13:30, 19/11/2025

Sắp diễn ra Hội thảo “Thanh toán QR Code: Minh bạch và Trải nghiệm không giới hạn”

15:19, 18/11/2025