Năm nay mùa lũ trên lưu vực sông Hồng được dự báo đến sớm hơn, chính vì vậy các nhà máy thủy điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã và đang ráo riết chuẩn bị để ứng phó. 

Theo Ban An toàn Tập đoàn Điện lực Việt Nam -EVN, trên cơ sở kết quả quan trắc công trình và hiện trạng đập, hồ chứa, các nhà máy thủy điện trên lưu vực sông Hồng, EVN đã lập kế hoạch, triển khai thực hiện phương án khắc phục tồn tại của công trình, đầu tư xây dựng nâng cấp hệ thống quan trắc nhằm đảm bảo các hạng mục công trình làm việc bình thường theo công năng thiết kế và theo dõi giám sát trạng thái làm việc của công trình.

Để đảm bảo an toàn cho công trình, các công ty đã triển khai áp dụng công nghệ mới vào hệ thống thu thập quan trắc từ xa, hiển thị dữ liệu theo thời gian thực, tự động cảnh báo và báo cáo định kỳ để giám sát online từ xa các công trình, đảm bảo quản lý an toàn, ổn định đập và hồ chứa.

Để đảm bảo an toàn khu vực hạ du, các công ty thủy điện đã chủ động phối hợp với Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn các địa phương, các đơn vị liên quan xây dựng và ký kết quy chế phối hợp trong công tác vận hành hồ chứa thủy điện.

Hiện nay, các nhà máy đều đã trang bị hệ thống camera giám sát xả nước, tín hiệu được truyền trực tiếp về Ban Chỉ đạo quốc gia về Phòng, chống thiên tai và các đơn vị liên quan.

Trước mùa mưa bão, các công ty đã triển khai kiểm tra bảo dưỡng đầy đủ các camera được trang bị. Các camera tập trung giám sát các vị trí khu vực đầu mối đập, mực nước thượng lưu, mực nước hạ lưu, tổng thể hạ lưu, khu vực tràn.

Các công ty còn thực hiện lắp đặt các trạm đo mưa (Nhà máy thủy điện: Lai Châu 04 trạm, Sơn La 16 trạm, Hòa Bình 17 trạm, Tuyên Quang 19 trạm, Bản Chát 02 trạm và Huội Quảng 01 trạm) và lắp đặt thiết bị đo mực nước và lưu lượng qua tổ máy tự động; thực hiện kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo các thiết bị hoạt động chính xác.

Mặc dù đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng, tuy nhiên, theo ông Ngô Sơn Hải – Phó Tổng giám đốc EVN, hiện chất lượng các bản tin dự báo chưa cao nên xảy ra tình trạng một số hồ chứa thủy điện không đủ nước về hồ sau khi thực hiện xả nước để đón lũ.

Ngoài ra, do thiếu thông tin dự báo nên một số mệnh lệnh chỉ đạo vận hành xả nước đón lũ chung cho cả lưu vực, tuy nhiên thực tế nước không về hồ chứa hoặc nước về hạ du/ hồ chứa cuối bậc thang.

Một số quy trình vận hành liên hồ/đơn hồ chứa chưa được cập nhật, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với tình hình thực tế. Như đối với Quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Hồng: Năm 2021, do lượng nước về hồ thủy điện Hòa Bình rất thấp nên việc vận hành để vừa duy trì mực nước hồ theo quy định, vừa đảm bảo cho dòng chảy mùa cạn dưới hạ lưu là hết sức khó khăn.

Bên cạnh đó, do cơ cấu nguồn trong hệ thống thay đổi, quá trình khai thác vận hành các hồ chứa không đảm bảo quy định khai thác liên tục, đúng thời điểm.

Cơ quan quản lý nhà nước ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn về phòng, chống thiên tai cho các nhà máy điện, lưới điện như các hệ thống giám sát vận hành, hệ thống cảnh báo vận hành phát điện, vận hành xả lũ.