TẠP CHÍ ĐIỆN TỬ
Chính sách thuế: Sửa nhiều, doanh nghiệp vẫn "kêu"
Có những đối xử bất công bằng cộng với thủ tục rườm rà đã khiến cho doanh nghiệp nhiều khi chỉ biết “kêu trời” vì chính sách thuế
Có những đối xử bất công bằng cộng với thủ tục rườm rà đã khiến cho doanh nghiệp nhiều khi chỉ biết “kêu trời” vì chính sách thuế.
Lãnh đạo một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản đã than như vậy tại buổi đối thoại giữa đại diện Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế với hàng trăm doanh nghiệp trên cả nước, diễn ra sáng 16/6.
Và một lần nữa, bài ca muôn thủa đến từ đại diện các doanh nghiệp lẫn cơ quan quản lý theo kiểu “ai cũng đúng” đã được các đại biểu đưa ra nhằm bảo vệ cho những luận điểm của mình khi nói về tính cải cách hay bất cập của chính sách thuế hiện nay.
Cải cách là... trọng tâm?
Tại hội nghị, Phó vụ trưởng Vụ chính sách thuế (Bộ Tài chính) Nguyễn Văn Phụng cho hay, tính đến nay, cơ quan này đã hủy bỏ được 11 thủ tục hành chính, thay thế 4 thủ tục mới, sửa đổi bổ sung 243 thủ tục, đơn giản hóa được 76% và cắt giảm được 36,1% chi phí tuân thủ.
Theo ông Phụng, đây là nỗ lực rất lớn của ngành thuế nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong việc thực hiện các nghĩa vụ cũng như các dịch vụ về thuế. Đặc biệt, để giảm mức điều tiết, khuyến khích hơn nữa đối với sản xuất kinh doanh và xuất khẩu, khuyến khích đầu tư, bộ Bộ Tài chính đã quyết định mở rộng diện áp dụng thuế suất 0% để khấu trừ và hoàn thuế đầu vào cho hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, kể cả xuất khẩu tại chỗ.
Đồng thời, Bộ cũng ban hành chính sách không thu thuế đối với vật tư nguyên liệu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu, khấu trừ toàn bộ thuế giá trị gia tăng đối với tài sản cố định của doanh nghiệp, mở rộng diện hàng hóa chịu thuế giá trị gia tăng để doanh nghiệp được khấu trừ liên hoàn đối với tất cả đầu vào.
Đặc biệt, trong Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp năm 2008 đã hạ mức thuế suất từ 28% xuống còn 25%; bỏ thuế suất 15%, bỏ thuế suất lũy tiến để áp dụng mức thống nhất 25% đối với thu nhập từ bất động sản.
Cũng trong thời gian qua, cơ quan thuế đã rà soát lại và bãi bỏ trên 300 loại phí và lệ phí, thống nhất áp dụng và giảm mức thu đối với hàng chục loại phí, lệ phí nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào và tránh được nhiều thủ tục phiền hà.
Trong khi đó, theo Thứ trưởng Bộ Tài chính kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục thuế Đỗ Hoàng Anh Tuấn, dù đã cố gắng nhiều song cơ quan thuế xác định, trong năm nay và cả những năm tiếp theo, cải cách các thủ tục liên quan đến chính sách thuế vẫn là nhiệm vụ trọng tâm của Bộ và ngành thuế.
Tuy nhiên, vị đứng đầu Tổng cục thuế này cũng bày tỏ thất vọng khi đưa ra những dẫn chứng mà theo ông là đáng buồn, khi chủ trương lấy ý kiến đóng góp hoặc trao đổi thẳng thắn với doanh nghiệp qua nhiều phương thức lại dường như không được cộng đồng doanh nghiệp ủng hộ.
Bằng chứng mà ông Tuấn đưa ra là, hiện Bộ đang xin ý kiến các doanh nghiệp để sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp với rất nhiều thay đổi đáng chú ý liên quan đến lợi ích của các doanh nghiệp. Thế nhưng, sau hơn 2 tháng phát đi, cơ quan này mới chỉ nhận được vẻn vẹn 3 kiến đóng góp từ doanh nghiệp.
Vẫn chưa hài lòng
Theo những thống kê được ngành thuế đưa ra để minh chứng cho nỗ lực cải cách của mình thì có vẻ đã khiến cho các doanh nghiệp tạm hài lòng. Thế nhưng, tại buổi đối thoại trên, rất nhiều doanh nghiệp vẫn tỏ ra bức xúc với các thủ tục cũng như cung cách làm việc của cán bộ ngành thuế hiện nay.
Một vị đại diện cho Tổng công ty Khoáng Sản (thuộc TKV) bức xúc: doanh nghiệp của ông khai thác khoáng sản ở nhiều nơi nên cơ quan thuế mỗi nơi thu một mức thuế suất khác nhau và mức chênh lệch lại rất cao. Trong khi đó, sản phẩm mà công ty này đem bán lại có một mức giá chung thống nhất.
“Rõ ràng có sự bất hợp lý trong cách đánh thuế hiện nay khiến doanh nghiệp chịu thiệt thòi”, vị này nói.
Tiếp thu ý kiến trên, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn hứa sẽ xem xét và có sự chỉ đạo thích hợp. Riêng đối với các địa phương thu vượt ngoài danh mục đã nêu là trái với quy định, cần phải chỉnh đốn.
Thế nhưng, theo ông Phạm Quang Toàn (Công ty Điện tử LG), những bất cập của ngành thuế không chỉ dừng lại ở chính sách mà còn ở thái độ của cán bộ ngành thuế. Ông Toàn cho biết, vừa qua doanh nghiệp này đã nộp một khoản thuế 2,4 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau đó, cơ quan thuế xác định là không phải nộp khoản này, nhưng đến nay hơn 3 tháng sau khi có quyết định nhưng cũng không có cơ quan nào đứng ra hướng dẫn hoàn thuế dù doanh nghiệp này đã gõ cửa nhiều bộ phận trong ngành thuế.
Còn theo bà Nguyễn Thùy Linh (Công ty Dây cáp điện Ngọc Khánh), do đặc thù của doanh nghiệp này là phải sử dụng thiết bị, công nghệ ngoại nhập nên phải thuê chuyên gia của nước ngoài sang vận hành, hướng dẫn đào tạo.
Thế nhưng, ngoài việc tính thuế thu nhập cá nhân đối với các chuyên gia trên, cơ quan thuế còn yêu cầu doanh nghiệp này nộp khoản thuế di chuyển của các chuyên gia, trong khi họ nhất quyết không đồng ý nộp đã khiến cho hợp đồng làm việc giữa doanh nghiệp này với các chuyên gia gặp khó khăn.
Phó chủ tịch Hiệp hội tư vấn xây dựng Việt Nam Nguyễn Văn Châu thì phàn nàn về thuế suất đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực tư vấn kỹ thuật, xây dựng.
Theo ông Châu, định mức chi phí tư vấn hiện cơ quan thuế vẫn dựa vào những định mức do Bộ Xây dựng công bố, song trong định mức đó có nhiều yếu tố chi phí chưa được tính vào giá tư vấn như chi phí đào tạo, mua phần mềm... nên rốt cục là thuế thu nhập doanh nghiệp của các đơn vị này đã phải chịu cao hơn thực tế.
Còn theo ông Nguyễn Văn Toàn, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp kinh doanh sân golf hiện nay là bất hợp lý.
Theo ông, việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với Buggy (xe vận chuyển) và Caddy (người đẩy xe thuê) trên sân golf là không hợp lý và bất công bằng đối với các doanh nghiệp.
Ông Toàn cho hay, hiện pháp luật quy định những dịch vụ nào ở dạng bắt buộc phải có trong kinh doanh sân golf mới ở diện chịu thuế tiêu thu đặc biệt, trong khi cả 2 dịch vụ trên đều lại là những dịch vụ không bắt buộc, nghĩa là không có nó thì hoạt động chơi golf vẫn diễn ra bình thường.
Hơn nữa, đối với rất nhiều doanh nghiệp kinh doanh sân golf hiện nay, các chi phí cho dịch vụ trên lại chiếm đến 20% doanh số, nên nếu cơ quan thuế tính gộp vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt thì lợi nhuận của doanh nghiệp sân golf đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Đáp lại những băn khoăn trên, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn khẳng định, nỗ lực cải cách thủ tục, chính sách thuế luôn là ưu tiên hàng đầu của cơ quan này. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, do Chính phủ đã có những quy định hướng dẫn từ trước song do doanh nghiệp không tham khảo kỹ hoặc thiếu thiện chí hợp tác với cơ quan thuế nên dẫn đến những kết quả ngoài mong muốn của cả hai bên.
“Ngay chuyện chuyển việc từ kê khai thuế thủ công sang kê khai qua mạng mang lại rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp nhưng kết quả thí điểm tại 4 cục thuế trên cả nước thì ở Tp.HCM cũng chỉ có 400 doanh nghiệp triển khai, Hà Nội hơn 100, Bà Rịa – Vũng Tàu còn thấp hơn nữa...” Thứ trưởng Tuấn cho biết.
Lãnh đạo một doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khai thác khoáng sản đã than như vậy tại buổi đối thoại giữa đại diện Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế với hàng trăm doanh nghiệp trên cả nước, diễn ra sáng 16/6.
Và một lần nữa, bài ca muôn thủa đến từ đại diện các doanh nghiệp lẫn cơ quan quản lý theo kiểu “ai cũng đúng” đã được các đại biểu đưa ra nhằm bảo vệ cho những luận điểm của mình khi nói về tính cải cách hay bất cập của chính sách thuế hiện nay.
Cải cách là... trọng tâm?
Tại hội nghị, Phó vụ trưởng Vụ chính sách thuế (Bộ Tài chính) Nguyễn Văn Phụng cho hay, tính đến nay, cơ quan này đã hủy bỏ được 11 thủ tục hành chính, thay thế 4 thủ tục mới, sửa đổi bổ sung 243 thủ tục, đơn giản hóa được 76% và cắt giảm được 36,1% chi phí tuân thủ.
Theo ông Phụng, đây là nỗ lực rất lớn của ngành thuế nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong việc thực hiện các nghĩa vụ cũng như các dịch vụ về thuế. Đặc biệt, để giảm mức điều tiết, khuyến khích hơn nữa đối với sản xuất kinh doanh và xuất khẩu, khuyến khích đầu tư, bộ Bộ Tài chính đã quyết định mở rộng diện áp dụng thuế suất 0% để khấu trừ và hoàn thuế đầu vào cho hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, kể cả xuất khẩu tại chỗ.
Đồng thời, Bộ cũng ban hành chính sách không thu thuế đối với vật tư nguyên liệu để sản xuất hàng hóa xuất khẩu, khấu trừ toàn bộ thuế giá trị gia tăng đối với tài sản cố định của doanh nghiệp, mở rộng diện hàng hóa chịu thuế giá trị gia tăng để doanh nghiệp được khấu trừ liên hoàn đối với tất cả đầu vào.
Đặc biệt, trong Luật thuế Thu nhập doanh nghiệp năm 2008 đã hạ mức thuế suất từ 28% xuống còn 25%; bỏ thuế suất 15%, bỏ thuế suất lũy tiến để áp dụng mức thống nhất 25% đối với thu nhập từ bất động sản.
Cũng trong thời gian qua, cơ quan thuế đã rà soát lại và bãi bỏ trên 300 loại phí và lệ phí, thống nhất áp dụng và giảm mức thu đối với hàng chục loại phí, lệ phí nhằm tạo điều kiện cho doanh nghiệp giảm chi phí đầu vào và tránh được nhiều thủ tục phiền hà.
Trong khi đó, theo Thứ trưởng Bộ Tài chính kiêm Tổng cục trưởng Tổng cục thuế Đỗ Hoàng Anh Tuấn, dù đã cố gắng nhiều song cơ quan thuế xác định, trong năm nay và cả những năm tiếp theo, cải cách các thủ tục liên quan đến chính sách thuế vẫn là nhiệm vụ trọng tâm của Bộ và ngành thuế.
Tuy nhiên, vị đứng đầu Tổng cục thuế này cũng bày tỏ thất vọng khi đưa ra những dẫn chứng mà theo ông là đáng buồn, khi chủ trương lấy ý kiến đóng góp hoặc trao đổi thẳng thắn với doanh nghiệp qua nhiều phương thức lại dường như không được cộng đồng doanh nghiệp ủng hộ.
Bằng chứng mà ông Tuấn đưa ra là, hiện Bộ đang xin ý kiến các doanh nghiệp để sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp với rất nhiều thay đổi đáng chú ý liên quan đến lợi ích của các doanh nghiệp. Thế nhưng, sau hơn 2 tháng phát đi, cơ quan này mới chỉ nhận được vẻn vẹn 3 kiến đóng góp từ doanh nghiệp.
Vẫn chưa hài lòng
Theo những thống kê được ngành thuế đưa ra để minh chứng cho nỗ lực cải cách của mình thì có vẻ đã khiến cho các doanh nghiệp tạm hài lòng. Thế nhưng, tại buổi đối thoại trên, rất nhiều doanh nghiệp vẫn tỏ ra bức xúc với các thủ tục cũng như cung cách làm việc của cán bộ ngành thuế hiện nay.
Một vị đại diện cho Tổng công ty Khoáng Sản (thuộc TKV) bức xúc: doanh nghiệp của ông khai thác khoáng sản ở nhiều nơi nên cơ quan thuế mỗi nơi thu một mức thuế suất khác nhau và mức chênh lệch lại rất cao. Trong khi đó, sản phẩm mà công ty này đem bán lại có một mức giá chung thống nhất.
“Rõ ràng có sự bất hợp lý trong cách đánh thuế hiện nay khiến doanh nghiệp chịu thiệt thòi”, vị này nói.
Tiếp thu ý kiến trên, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn hứa sẽ xem xét và có sự chỉ đạo thích hợp. Riêng đối với các địa phương thu vượt ngoài danh mục đã nêu là trái với quy định, cần phải chỉnh đốn.
Thế nhưng, theo ông Phạm Quang Toàn (Công ty Điện tử LG), những bất cập của ngành thuế không chỉ dừng lại ở chính sách mà còn ở thái độ của cán bộ ngành thuế. Ông Toàn cho biết, vừa qua doanh nghiệp này đã nộp một khoản thuế 2,4 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau đó, cơ quan thuế xác định là không phải nộp khoản này, nhưng đến nay hơn 3 tháng sau khi có quyết định nhưng cũng không có cơ quan nào đứng ra hướng dẫn hoàn thuế dù doanh nghiệp này đã gõ cửa nhiều bộ phận trong ngành thuế.
Còn theo bà Nguyễn Thùy Linh (Công ty Dây cáp điện Ngọc Khánh), do đặc thù của doanh nghiệp này là phải sử dụng thiết bị, công nghệ ngoại nhập nên phải thuê chuyên gia của nước ngoài sang vận hành, hướng dẫn đào tạo.
Thế nhưng, ngoài việc tính thuế thu nhập cá nhân đối với các chuyên gia trên, cơ quan thuế còn yêu cầu doanh nghiệp này nộp khoản thuế di chuyển của các chuyên gia, trong khi họ nhất quyết không đồng ý nộp đã khiến cho hợp đồng làm việc giữa doanh nghiệp này với các chuyên gia gặp khó khăn.
Phó chủ tịch Hiệp hội tư vấn xây dựng Việt Nam Nguyễn Văn Châu thì phàn nàn về thuế suất đối với các doanh nghiệp trong lĩnh vực tư vấn kỹ thuật, xây dựng.
Theo ông Châu, định mức chi phí tư vấn hiện cơ quan thuế vẫn dựa vào những định mức do Bộ Xây dựng công bố, song trong định mức đó có nhiều yếu tố chi phí chưa được tính vào giá tư vấn như chi phí đào tạo, mua phần mềm... nên rốt cục là thuế thu nhập doanh nghiệp của các đơn vị này đã phải chịu cao hơn thực tế.
Còn theo ông Nguyễn Văn Toàn, Phó chủ tịch Hiệp hội doanh nghiệp đầu tư nước ngoài, chính sách thuế thu nhập doanh nghiệp đối với doanh nghiệp kinh doanh sân golf hiện nay là bất hợp lý.
Theo ông, việc đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với Buggy (xe vận chuyển) và Caddy (người đẩy xe thuê) trên sân golf là không hợp lý và bất công bằng đối với các doanh nghiệp.
Ông Toàn cho hay, hiện pháp luật quy định những dịch vụ nào ở dạng bắt buộc phải có trong kinh doanh sân golf mới ở diện chịu thuế tiêu thu đặc biệt, trong khi cả 2 dịch vụ trên đều lại là những dịch vụ không bắt buộc, nghĩa là không có nó thì hoạt động chơi golf vẫn diễn ra bình thường.
Hơn nữa, đối với rất nhiều doanh nghiệp kinh doanh sân golf hiện nay, các chi phí cho dịch vụ trên lại chiếm đến 20% doanh số, nên nếu cơ quan thuế tính gộp vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt thì lợi nhuận của doanh nghiệp sân golf đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Đáp lại những băn khoăn trên, Thứ trưởng Đỗ Hoàng Anh Tuấn khẳng định, nỗ lực cải cách thủ tục, chính sách thuế luôn là ưu tiên hàng đầu của cơ quan này. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, do Chính phủ đã có những quy định hướng dẫn từ trước song do doanh nghiệp không tham khảo kỹ hoặc thiếu thiện chí hợp tác với cơ quan thuế nên dẫn đến những kết quả ngoài mong muốn của cả hai bên.
“Ngay chuyện chuyển việc từ kê khai thuế thủ công sang kê khai qua mạng mang lại rất nhiều lợi ích cho doanh nghiệp nhưng kết quả thí điểm tại 4 cục thuế trên cả nước thì ở Tp.HCM cũng chỉ có 400 doanh nghiệp triển khai, Hà Nội hơn 100, Bà Rịa – Vũng Tàu còn thấp hơn nữa...” Thứ trưởng Tuấn cho biết.
