17:40 11/07/2017

Hé lộ tài liệu mật lý giải cuộc khủng hoảng vùng Vịnh

Kim Tuyến

CNN công bố các tài liệu mật về hai thỏa thuận có nội dung nhạy cảm chính trị được các nước vùng Vịnh ký bí mật

Thỏa thuận viết tay được ký kết bởi các nước vùng Vịnh - Ảnh: CNN.<br>
Thỏa thuận viết tay được ký kết bởi các nước vùng Vịnh - Ảnh: CNN.<br>
Qatar đã ký loạt thỏa thuận bí mật với các nước vùng Vịnh láng giềng từ năm 2013 - 2014, theo đó cấm ủng hộ các tổ chức đối lập và thù địch trong khu vực, cũng như ở Ai Cập và Yemen, hãng tin CNN cho biết.

Ngày 10/7, CNN công bố các tài liệu mật về hai thỏa thuận có nội dung nhạy cảm chính trị được các nước vùng Vịnh bí mật ký. Nội dung được lấy từ một nguồn tin được quyền tiếp cận với các tài liệu này.

Thỏa thuận đầu tiên được viết tay vào ngày 23/11/2013 và được ký bởi Quốc vương Saudi Arabia, Qatar và Kuwait, trong đó, các nước cam kết tránh mọi can thiệp vào vấn đề nội bộ của nhau và cấm hỗ trợ về tài chính hoặc chính trị cho các tổ chức chống chính phủ.

Thỏa thuận có tên Riyadh này nêu rõ cấm hỗ trợ nhóm “Anh em Hồi giáo” cũng như các nhóm thù địch ở Yemen có thể đe dọa tới an ninh các nước giềng.

Căn cứ vào đây, tháng trước, các nước vùng Vịnh tuyên bố cắt đứt ngoại giao với Qatar, cáo buộc nước này tài trợ cho tổ chức Hezbollah và một số nhóm khủng bố khác, đồng thời hậu thuẫn cho nhóm “Anh em Hồi giáo” ở Ai Cập.

Cũng theo thỏa thuận đầu tiên, các nước cam kết không ủng hộ “truyền thông đối kháng”. Đây là nguyên nhân các nước vùng Vịnh buộc tội đài truyền hình Al Jazeera, có trụ sở ở Qatar và được tài trợ bởi chính phủ nước này, ủng hộ các tổ chức thù địch trong khu vực, bao gồm ở Ai Cập và Bahrain.

Còn thỏa thuận thứ hai được đề là “tối mật” ký ngày 16/11/2016 bởi Quốc vương Bahrain, Thái tử Abu Dhabi và Thủ tướng Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất (UAE). Thỏa thuận này nêu rõ cam kết của các bên về việc ủng hộ sự ổn định của Ai Cập, bao gồm ngăn Al Jazeera trở thành nền tảng để các nhóm, cá nhân thách thức chính phủ Ai Cập.

Sau khi thỏa thuận này được ký, đài Al Jazeera đã phải dừng một kênh phủ sóng tại Ai Cập có tên cho dừng một kênh chuyên phủ sóng ở Ai Cập Al-Jazeera Mubashir Misr.

Ngoài ra, còn có một tài liệu bổ sung vào thỏa thuận năm 2013 được ký bởi bộ trưởng ngoại giao các nước, bao gồm điều khoản cấm ủng hộ nhóm “Anh em Hồi giáo” và các nhóm bên ngoài tại Yemen và Arab Saudi đe dọa an ninh và sự ổn định của nhóm nước vùng Vịnh bao gồm Arab Saudi, UAE, Bahrain và Qatar.

Sau khi CNN đăng tải các nội dung trên, cùng ngày, Saudi Arabia, UAE, Bahrain và Ai Cập phát ra thông cáo chung nói rằng những tài liệu này “xác nhận việc Qatar đã không thực hiện đầy đủ các cam kết của mình”.

Về phía Qatar, trong một thông cáo gửi CNN, Sheikh Saif Bin Ahmed Al-Thani, người đứng đầu cơ quan truyền thông chính phủ Qatar, nói Saudi Arabia và UAE đã phá vỡ “tinh thần của thỏa thuận”.

“Những yêu cầu của họ, bao gồm việc Qatar phải đóng cửa đài Jazeera, khiến nhiều gia đình ly tán và đòi trả bồi thường, không hề liên quan tới nội dung các thỏa thuận trên”, ông Al-Thani nói. “Chưa kể, Saudi Arabia và UAE không hề dùng các điều khoản của thỏa thuận Riyadh để thảo luận các quan ngại của họ với Qatar”.

Ông Al-Thani cũng khẳng định danh sách 13 yêu cầu các nước vùng Vịnh gửi cho Qatar là “cuộc tấn công vô lý chưa từng có đối với Qatar và đó là lý do chúng không được Qatar chấp thuận và bị cộng đồng quốc tế lên án”.

Ông này khẳng định những cáo buộc của các nước láng giềng là “vô căn cứ”, “không công bằng” và tuyên bố sẽ viện đến luật lệ quốc tế.

Các tài liệu trên cho thấy những căng thẳng tiềm ẩn từ lâu giữa các quốc gia vùng Vịnh. Tháng 3/2014, Saudi Arabia, UAE và Bahrain đã rút đại sứ của mình khỏi Qatar, cáo buộc nước này không thực hiện cam kết miễn can thiệp các vấn đề nội bộ của quốc gia khác.