Theo số liệu công bố tại hội nghị tổng kết công tác năm 2022 - triển khai nhiệm vụ trọng tâm năm 2023 của ngành cảng biển, vận tải biển do Cục Hàng hải Việt Nam tổ chức tuần qua, tổng khối lượng hàng hóa thông qua cảng biển Việt Nam năm 2022 ước đạt 733,18 triệu tấn, tăng 4% so với năm 2021. Trong đó, hàng xuất khẩu đạt 179,07 triệu tấn, giảm 3%; hàng nhập khẩu đạt 209,26 tấn, giảm 2%. Hàng nội địa đạt 342,79 tấn, tăng 12% so với năm 2021.

Đặc biệt, khối lượng hàng container thông qua cảng biển ước đạt 25,09 triệu TEUs, tăng 5%. Trong đó, lượng hàng hóa xuất nhập khẩu vận tải quốc tế của đội tàu biển Việt Nam tăng 10%, đạt khoảng 1,29 triệu tấn so với năm 2021. Đây là mức tăng trưởng cao, chủ yếu vận tải các tuyến như: đi Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, khu vực Đông Nam Á và một số tuyến châu Âu. Nhờ đó, nhiều doanh nghiệp vận tải biển Việt Nam ghi nhận mức doanh thu và lợi nhuận tăng do nguồn hàng vận tải và giá cước tăng trong đầu năm 2022.

MỘT NĂM KHẤM KHÁ CỦA NGÀNH CẢNG BIỂN, VẬN TẢI BIỂN

Đánh giá về ngành vận tải biển năm qua, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Nguyễn Xuân Sang cho biết đội tàu Việt Nam đáp ứng 100% nhu cầu vận tải hàng hóa bằng đường biển nội địa. Còn sản lượng hàng hóa vận tải tuyến quốc tế của đội tàu Việt Nam năm 2022 tăng hơn 10% so với năm ngoái, đạt gần 1,3 triệu tấn hàng hóa.

“Doanh thu, lợi nhuận của các doanh nghiệp vận tải biển đều tăng, một phần do cước vận tải tăng nhưng chất lượng đội tàu cũng được tiếp tục cải thiện, cơ cấu đội tàu tiếp tục hợp lý hơn”, Thứ trưởng nhìn nhận và cho rằng công tác an toàn hàng hải cũng được đảm bảo, giảm số vụ tai nạn hàng hải.

Cụ thể, báo cáo của Tổng công ty Hàng hải (VIMC) cho thấy: năm 2022, doanh thu hợp nhất của Tổng công ty ước đạt 15.041 tỷ đồng, đạt 120% kế hoạch, báo lãi 3.129,5 tỷ đồng, vượt 24% so với kế hoạch.

Trong đó, doanh thu khối cảng biển vượt nhẹ so với kế hoạch, trong khi doanh thu từ khối vận tải biển tương đối tốt, vượt xa kế hoạch đặt ra. Đây là năm thứ hai Tổng công ty ghi nhận mức lãi kỷ lục sau nhiều năm trước đó làm ăn bết bát, thua lỗ liên tục.

Công ty Cổ phần Vận tải biển Việt Nam (Vosco) cũng hoàn thành kế hoạch năm 2022 từ rất sớm khi ghi nhận doanh thu hơn 1.920 tỷ đồng và lãi trước thuế lên đến 470 tỷ đồng, vượt 45% kế hoạch và bù hết số lỗ lũy kế. Tận dụng sự tăng trưởng của thị trường, công ty ký được hợp đồng với mức cước tương đối cao cho một số tàu hàng khô.

Thị trường tàu container cũng khởi sắc hơn so với cùng kỳ nên 2 tàu container hoạt động hiệu quả hơn. Thị trường tàu dầu sản phẩm sau khi gặp rất nhiều khó khăn trong quý 1, nhưng có sự tăng trưởng trong quý 2 và đặc biệt là quý 3.

Về việc khai thác hệ thống cảng biển, Thứ trưởng Bộ Giao thông vận tải đánh giá Việt Nam hiện có hệ thống cảng biển tổng thể hiện đại, đáp ứng dư thừa nhu cầu xuất nhập khẩu hàng hóa, thỏa mãn các nhu cầu đột biến trong bối cảnh đặc biệt như Covid-19. Đặc biệt, năng lực thông qua hàng hóa ngày càng tăng, đón được cỡ tàu ngày càng lớn.

Điểm lại dấu ấn trong năm 2022, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang cho hay các cảng biển Việt Nam tại Hải Phòng, TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu lọt vào danh sách 50 cảng biển có lưu lượng hàng hóa thông qua lớn nhất thế giới. Các bến cảng cửa ngõ như Lạch Huyện (Hải Phòng), Cái Mép (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho phép tiếp nhận các tàu container lớn nhất thế giới hiện nay, lên đến trên 200.000 DWT.

Cùng với đó, hàng hóa thông qua các cảng biển, đặc biệt các cảng biển phát triển mới như Bà Rịa - Vũng Tàu được các tạp chí hàng hải quốc tế đánh giá là một trong những cảng có tốc độ tăng trưởng lớn nhất trong khu vực. “Điều này cho thấy dịch vụ cảng biển tại Việt Nam ngày càng được cải thiện nâng cao hiệu quả thông qua hàng hóa và hỗ trợ cho hoạt động vận tải biển, đặc biệt là vận tải biển quốc tế”, ông Giang nhận định.

SẼ GẶP NHIỀU KHÓ KHĂN TRONG NĂM TỚI

Dù tiếp tục được hưởng lợi trong năm 2022 nhưng giới phân tích cho rằng ngành cảng biển và vận tải biển vẫn sẽ gặp nhiều khó khăn trong năm 2023 do suy thoái kinh tế, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động thương mại cũng như sản lượng vận tải biển.

Trên thị trường quốc tế, sau một thời gian tăng trưởng chóng mặt, giá cước vận tải đường biển bất ngờ lao dốc mạnh, trong đó chỉ số container toàn cầu, đại diện cho giá cước vận tải container, sụt giảm gần 70% so với mức đỉnh vào thời điểm tháng 9/2021.

Đây là hệ quả của việc nhu cầu vận tải biển toàn cầu suy yếu trong khi thị trường lo ngại hiện tượng dư cung sẽ gây áp lực lớn lên giá cước vận tải biển thời gian tới.

Tuy nhiên, vẫn có một vài yếu tố hỗ trợ tích cực triển vọng ngành trong năm 2023.

Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 1 phát hành ngày 02-01-2023. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây: 

https://postenp.phaha.vn/chi-tiet-toa-soan/tap-chi-kinh-te-viet-nam