Nguy cơ lây lan một đợt dịch các "họ hàng” của bệnh cúm
Cảnh báo được đưa ra trong bối cảnh một số nước Bắc Mỹ và châu Âu tiếp tục ghi nhận số ca mắc cúm, mắc virus hợp bào hô hấp (RSV) và mắc bệnh Covid-19 gia tăng, đẩy các cơ sở y tế tại các quốc gia này rơi vào tình trạng quá tải…
Virus cúm và hợp bào hô hấp (RSV) - một loại virus theo mùa thường gây ra các triệu chứng giống cảm lạnh, nhưng có thể nguy hiểm cho trẻ nhỏ và người lớn tuổi - đã biến mất vào năm 2020 và đầu năm 2021. Tuy nhiên, hiện nay ở nhiều nước Bắc bán cầu, cúm và RSV lại đang gia tăng. Tỉ lệ nhập viện vì bệnh cúm ở Mỹ - vào thời điểm này trong năm - gia tăng nhiều hơn cả năm cao nhất 2010.
Cứ 100.000 người ở Mỹ thì có 5 người phải nhập viện vì cúm trong tuần kết thúc vào ngày 5/11, theo dữ liệu từ Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC). Theo dữ liệu của CDC, tỷ lệ bệnh nhân ghi nhận các triệu chứng tương tự như cúm, sốt từ 37 độ C trở lên cùng với đau họng hoặc ho xảy ra cao nhất ở Alabama, Georgia, Mississippi, North Carolina, South Carolina, Tennessee, Virginia và Washington. CDC cho biết bệnh cúm cũng lây lan mạnh ở Arkansas, Louisiana, Maryland, New Mexico, New Jersey, thành phố New York và Texas.
Theo tiến sĩ Jose Romero, Giám đốc Trung tâm Quốc gia về Tiêm chủng và Bệnh Hô hấp của CDC, ở vùng Đông Nam, chủng cúm A H3N2 được xem là phổ biến nhất hiện nay. Chủng này có liên quan đến bệnh nghiêm trọng hơn ở người lớn tuổi và trẻ nhỏ, tiến sĩ Romero cho biết. Tiến sĩ Romero chia sẻ với phóng viên trong cuộc gọi vào đầu tháng 11: “Cũng có nhiều dấu hiệu ban đầu của bệnh cúm gây ra tình trạng nặng hơn, đặc biệt ở 2 nhóm người dễ bị tổn thương nhất trong mùa này".
Hàng năm, mùa cúm thường xảy ra tại Mỹ từ tháng 10 đến tháng 5 năm sau, và đạt đỉnh vào tháng 12 và tháng 1. Tuy nhiên, năm nay, mùa cúm đến sớm hơn 6 tuần, các chuyên gia lo ngại về sự gia tăng của các ca mắc cúm mùa, RSV và Covid-19, đồng thời cảnh báo về nguy cơ xảy ra 3 đại dịch cùng lúc tại nước này. CDC, Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm cũng như Nhà Trắng kêu gọi người dân nên đi tiêm phòng cúm và mũi tăng cường Covid-19 trước kỳ nghỉ lễ.
Trước đó, giới chức Anh ngày 28/9 cảnh báo số ca mắc cúm và Covid-19 gia tăng có thể khiến nước này đối mặt một mùa Đông khó khăn và làm gia tăng áp lực đối với hệ thống y tế công vốn đã căng thẳng. Kể từ sau khi dịch Covid-19 bùng phát và lây lan mạnh năm 2020, mùa Đông hằng năm Anh đều đưa ra cảnh báo nguy cơ bùng phát đồng thời dịch bệnh này và dịch cúm mùa. Tuy nhiên, các biện pháp hạn chế tiếp xúc và giãn cách xã hội được áp dụng để phòng dịch Covid-19 đã góp phần giảm tỷ lệ lây nhiễm cúm.
Sau khi các nước gỡ bỏ các biện pháp phòng dịch từ đầu năm nay, tiếp xúc xã hội đã khôi phục gần như bằng mức trước đại dịch, và đây là yếu tố gây lo ngại về nguy cơ cao dịch bệnh dễ lây lan trong khi tỷ lệ người có miễn dịch với bệnh cúm khá thấp. Do đó, Cơ quan an ninh y tế Anh (UKHSA) nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tiêm vaccine phòng cúm và vaccine phòng Covid-19, coi đây là giải pháp để ngăn chặn nguy cơ dịch cúm và Covid-19 gia tăng trong mùa Đông sắp tới.
Trong khi đó, Bộ trưởng Y tế Pháp Francois Braun mới đây đã thông báo triển khai kế hoạch ứng phó khẩn cấp quốc gia để hỗ trợ các bệnh viện của nước này ứng phó với việc gia tăng đột biến số trẻ em mắc viêm tiểu phế quản. Theo kế hoạch trên, mỗi khu vực sẽ có thêm các nguồn lực để giảm tải sức ép cho các dịch vụ nhi khoa vốn đang bị quá tải do có quá nhiều bệnh nhân. Theo Cơ quan Y tế công cộng Pháp, trong đợt dịch bệnh lần này, số ca trẻ em nhập viện và phải điều trị cấp cứu đã lên tới mức cao nhất trong hơn 10 năm qua.
Trong số 6.891 trẻ em dưới 2 tuổi được điều trị tại các khoa cấp cứu có tới 6.326 trẻ dưới 1 tuổi và có 2.337 trẻ cuối cùng phải nhập viện điều trị. Miền Bắc nước Pháp là khu vực có nhiều trẻ em mắc bệnh nhất. Cơ quan này cho biết ngành y tế Pháp sẽ tiếp tục theo dõi các trường hợp viêm tiểu phế quản ở trẻ em dưới 2 tuổi. Viêm tiểu phế quản là một bệnh nhiễm trùng phổi thường gặp ở trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh do đường dẫn khí nhỏ của phổi bị viêm và tắc nghẽn, gây ra ho và khó thở.
Ông Scott Hensley, một nhà miễn dịch học tại Đại học Pennsylvania ở thành phố Philadelphia, cho biết: "Những loại virus này đang quay trở lại và chúng sẽ quay lại với một sự báo thù. Có thể năm nay sẽ là năm lây lan lớn của tất cả họ về cúm". Sở dĩ xảy ra hiện tượng này là do dân số quá "yếu" về mặt miễn dịch tự nhiên. "Chúng ta có thể tiếp xúc với một chút vi rút và cơ thể bạn sẽ sinh ra kháng thể chống lại nó", ông John Tregoning, một nhà miễn dịch học tại Đại học Imperial College London, cho biết. “Tuy nhiên, trong dịch Covid-19, chúng ta phòng thủ quá kỹ nên kháng thể miễn dịch tự nhiên không còn điều kiện để sinh ra”.
Một số nhà khoa học cũng đã đăng trên mạng xã hội rằng sự gia tăng số ca nhập viện do RSV có thể là kết quả của việc nhiễm SARS-CoV-2 gây ra sự thiếu hụt miễn dịch tự nhiên, khiến mọi người dễ bị nhiễm các bệnh nhiễm trùng khác. Nếu nhiều người trong số những người nhạy cảm bị nhiễm bệnh trong những tháng tới, mùa cúm năm sau có thể sẽ trở nên tồi tệ hơn, trong khi chúng ta vẫn chưa rõ liệu Covid-19 có trở thành một căn bệnh theo mùa như cúm và RSV hay không, hay sẽ tiếp tục gây ra những làn sóng lây nhiễm lẻ tẻ trong năm.