Tháo gỡ vướng mắc về hợp chuẩn, hợp quy sản phẩm hàng hóa

Hội nghị diễn ra dưới sự chủ trì của Thủ tướng Phạm Minh Chính, tham dự hội nghị còn có các Phó Thủ tướng: Trần Hồng Hà, Nguyễn Chí Dũng, Lê Thành Long, Hồ Đức Phớc, cùng lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương, và đại diện từ các hội, hiệp hội cũng như doanh nghiệp liên quan.

Sự kiện này được tổ chức nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết từ cộng đồng doanh nghiệp, khi Chính phủ nhận được nhiều kiến nghị về công tác tiêu chuẩn hóa và quy chuẩn kỹ thuật trong thời gian gần đây.

CHUYỂN ĐỔI TỪ TIỀN KIỂM SANG HẬU KIỂM, NÂNG CAO TÍNH CẠNH TRANH CỦA HÀNG HÓA VIỆT NAM

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh hội nghị là dịp để lắng nghe, trao đổi và bàn bạc các giải pháp cụ thể, nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc liên quan đến hợp chuẩn, hợp quy sản phẩm hàng hóa. Qua đó, không chỉ thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh mà còn góp phần vào mục tiêu tăng trưởng kinh tế bền vững.

Thủ tướng ghi nhận và đánh giá cao nỗ lực của các hội, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp Việt Nam trong việc đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh, vượt qua muôn vàn thách thức. Những khó khăn đó bao gồm: ứng phó và khắc phục hậu quả đại dịch Covid-19, lũ lụt, thiên tai, biến đổi khí hậu, tình hình đứt gãy chuỗi cung ứng do cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc, các cuộc xung đột trên thế giới, cũng như thích ứng với chính sách và cách tiếp cận của các nước đối tác.

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu có xu hướng suy giảm, kinh tế vĩ mô của Việt Nam vẫn cơ bản ổn định, kiểm soát tốt lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, với mục tiêu GDP năm 2025 đạt trên 8% có khả năng thực hiện được.

Đồng thời, Chính phủ đã kiểm soát tốt nợ công, nợ nước ngoài, bội chi ngân sách, đảm bảo an sinh xã hội và nâng cao đời sống tinh thần, vật chất cho nhân dân. Thủ tướng khẳng định những kết quả này có sự đóng góp quan trọng từ doanh nghiệp, doanh nhân, các hội và hiệp hội, song vẫn còn tồn tại những hạn chế, bất cập trong hệ thống pháp luật và quy định, đòi hỏi phải ứng phó kịp thời với diễn biến mới, phức tạp của thị trường.

Hội nghị cũng nhấn mạnh việc thực hiện Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân, cùng các nghị quyết gần đây của Bộ Chính trị, Quốc hội và Chính phủ. Tinh thần cốt lõi là chuyển đổi mạnh mẽ từ cơ chế tiền kiểm (kiểm tra trước khi sản phẩm được lưu hành trên thị trường) sang hậu kiểm (kiểm tra sau khi sản phẩm đã lưu hành), với trọng tâm, trọng điểm và cách tiếp cận mới dựa trên quản lý rủi ro.

Theo đó, chỉ duy trì các biện pháp bắt buộc đối với sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình và cao, đồng thời miễn công bố hợp quy đối với các sản phẩm đã đáp ứng đầy đủ yêu cầu quản lý chất lượng theo các luật chuyên ngành.

Tinh thần là "không buông lỏng nhưng cũng không quá khắt khe", nhằm bảo đảm an toàn, sức khỏe và tính mạng cho người dân, đồng thời giảm gánh nặng hành chính, chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp, từ đó nâng cao tính cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu trao đổi cởi mở, thẳng thắn, chỉ ra những quy chuẩn, tiêu chuẩn cần sửa đổi, cải tiến, tháo gỡ vướng mắc nhanh chóng, kịp thời, đáp ứng yêu cầu phát triển, đặc biệt là cải cách và cắt giảm thủ tục hành chính liên quan. Tinh thần chung là vừa kiểm soát được chất lượng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và sức khỏe nhân dân, vừa phục vụ cho sự phát triển, vì lợi ích của quốc gia, dân tộc và nhân dân.

CÁC BỘ, CƠ QUAN LIÊN QUAN RÀ SOÁT CÁC QUY ĐỊNH PHÁP LUẬT ĐỂ BỔ SUNG, SỬA ĐỔI KỊP THỜI

Các đại biểu đã rà soát các quy định pháp luật liên quan đến hợp chuẩn, hợp quy, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và sản phẩm nông nghiệp. Các ý kiến đã phản ánh những vấn đề thực tế như một số tiêu chuẩn quá khắt khe, sản phẩm chưa có quy chuẩn hoặc tiêu chuẩn rõ ràng, thủ tục kiểm định phức tạp, sản phẩm chịu quản lý bởi nhiều bộ ngành dẫn đến chồng chéo, và các quy định khác nhau giữa các bộ.

Các đề xuất bao gồm: bổ sung hoặc cắt giảm quy định không cần thiết, giảm thủ tục hành chính, phân cấp phân quyền rõ ràng, áp dụng cơ chế tiền kiểm hoặc hậu kiểm phù hợp với loại sản phẩm, và công nhận kết quả kiểm định từ các cơ quan uy tín trong nước và quốc tế.

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tinh thần "Nhà nước kiến tạo, doanh nghiệp tiên phong, công - tư đồng hành, đất nước giàu mạnh, nhân dân hạnh phúc". Thủ tướng yêu cầu các bộ, cơ quan liên quan tiếp thu đầy đủ các ý kiến xác đáng, phù hợp và sát với tình hình thực tế từ đại biểu, đồng thời rà soát các quy định pháp luật để xem xét bổ sung, sửa đổi kịp thời. Trong đó, Bộ Khoa học và Công nghệ được giao chủ trì, phối hợp với các bộ khác để xây dựng và trình ban hành Nghị quyết của Chính phủ, cũng như sửa đổi, bổ sung các nghị định và thông tư theo thẩm quyền.

Các chỉ đạo cụ thể của Thủ tướng bao gồm nhiều nội dung thiết thực. Trước hết, Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Bộ Tư pháp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Y tế và các bộ, cơ quan liên quan để rà soát kỹ các quy định pháp luật hiện hành, đảm bảo sự thống nhất và đồng bộ trong lĩnh vực hợp chuẩn, hợp quy.

Thủ tướng chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ sớm trình Chính phủ ban hành nghị định hướng dẫn thi hành Luật Tiêu chuẩn và Quy chuẩn kỹ thuật cũng như Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa, với lưu ý nghiên cứu áp dụng tiêu chuẩn quốc tế và công bố công khai, đồng thời quy định truy xuất nguồn gốc một cách minh bạch. Bộ này cũng được giao làm đầu mối tập hợp tình hình hiện nay, tháo gỡ khó khăn vướng mắc, đặc biệt chú ý lắng nghe và tiếp thu ý kiến từ người dân và doanh nghiệp.

Thủ tướng giao các Bộ Xây dựng, Công Thương, Y tế, Tài chính phối hợp chặt chẽ để đảm bảo việc sửa đổi quy chuẩn và quy định quản lý chất lượng được thống nhất, minh bạch, công bằng, không tạo rào cản kỹ thuật không cần thiết và tránh hình thành "giấy phép con" ảnh hưởng đến người dân, doanh nghiệp.

Một yêu cầu cấp bách là đẩy nhanh xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về hợp chuẩn, hợp quy và nền tảng số dùng chung phục vụ quản lý tiêu chuẩn – đo lường – chất lượng quốc gia, kết nối liên thông để phục vụ công tác quản lý nhà nước và kiểm tra công khai, minh bạch trên môi trường mạng.

Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh cải cách, cắt giảm thủ tục hành chính, phân cấp phân quyền đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường giám sát và kiểm tra. Đặc biệt, cần xử lý nghiêm các vi phạm, nhất là trong lĩnh vực an toàn thực phẩm và thuốc chữa bệnh; xử lý nghiêm cán bộ, công chức, viên chức thiếu tinh thần trách nhiệm, vô cảm với khó khăn của doanh nghiệp và người dân, dẫn đến việc lưu thông hàng hóa không đủ tiêu chuẩn, đặc biệt là thực phẩm và thuốc men.

Thủ tướng khẳng định Chính phủ và cá nhân Thủ tướng luôn đồng hành, chia sẻ khó khăn với doanh nghiệp, cam kết kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, ổn định, minh bạch để doanh nghiệp yên tâm đầu tư và hoạt động hiệu quả, góp phần phát triển đất nước nhanh chóng và bền vững trong kỷ nguyên mới.

Cuối cùng, Thủ tướng mong muốn các hội, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp tiếp tục tích cực tham gia, đóng góp ý kiến về thể chế, chính sách, kịp thời phản ánh khó khăn vướng mắc để các cơ quan quản lý sửa đổi, hoàn thiện quy định pháp luật liên quan, đảm bảo các chính sách mới thực sự đi vào cuộc sống và mang lại lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp cũng như người dân.

Việc chuyển đổi từ tiền kiểm sang hậu kiểm, kết hợp với các chỉ đạo chi tiết về rà soát quy định, áp dụng công nghệ số và xử lý nghiêm vi phạm, sẽ góp phần giảm gánh nặng cho doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả kinh tế và bảo vệ lợi ích nhân dân. Trong bối cảnh kinh tế số và hội nhập quốc tế, những biện pháp này hứa hẹn sẽ thúc đẩy Việt Nam phát triển bền vững, với doanh nghiệp làm trung tâm và Nhà nước làm vai trò kiến tạo.