Những ngày này, khắp các tuyến phố hoặc chợ dân sinh tại Hà Nội, các xe hàng rong, ô tô tải chở vải thiều từ Hải Dương, Bắc Giang đã đổ bộ. Các tuyến phố tại Hà Nội như Láng, Nguyễn Trãi, đại lộ Thăng Long, Ngã Tư Sở, Nguyễn Xiển... là nơi tập trung số lượng lớn các xe hàng rong, ô tải bán vải thiều. Đa phần những chùm vải được tiểu thương buộc theo cân nặng, trung bình từ 2 - 3 kg/chùm.

Một tiểu thương bán vải thiều tại chợ Long Biên cho biết hiện nay giá vải thiều tại Hà Nội tương đối cao. Các tiểu thương bán với giá 90.000 - 100.000 đồng/kg. Tại khu chợ Nghĩa Tân, trong chợ hầu như các tiểu thương không bày bán do sức mua yếu, trong khi các sạp ngoài chợ bán với giá dao động từ 80.000 - 100.000 đồng/kg. Ở cửa hàng hoa quả của chợ Thành Công, giá vải lên tới 120.000 đồng/kg.

Tại TP.HCM, dạo qua khu chợ chuyên bán sỉ các mặt hàng trái cây bên hông Bến xe Chợ Lớn (quận 5), có chưa tới 5 quầy hàng có vải tươi. Tại đây, những chùm vải thiều “xấu mã” được công khai giá 90.000 đồng/kg, còn những chùm vải thiều đẹp mắt, cuống tươi có giá từ 100.000 - 120.000 đồng/kg. Chị Hoàng, một tiểu thương bán trái cây tại đây cho biết, năm nay không bán vải tươi vì giá quá cao. “Giá đắt gấp 2 – 3 lần mọi năm nên khách sẽ cân nhắc mua, nhất là trong thời điểm kinh tế khó khăn”, chị Hoàng nói.

Tương tự, bà Lê Thị Lan, tiểu thương chợ Thanh Đa (quận Bình Thạnh), cho biết vải thiều năm nay mẫu mã không đẹp, giá bán lẻ lại cao nên bà và nhiều tiểu thương khác không dám nhập về bán. Theo bà Mai, năm ngoái giá vải thiều chỉ khoảng 35.000 đồng/kg nhưng năm nay đột ngột tăng gấp 3 nên sức mua rất chậm. “Mấy hôm trước tôi vẫn nhập vải thiều bán nhưng khi thấy giá cao, khách hàng đã chuyển sang chọn sang loại trái cây khác như chôm chôm, nhãn, măng cụt…”, bà Lan cho biết.

Trong khi đó, tại nhiều siêu thị cũng có khá ít quả vải tươi, thậm chí có siêu thị còn vắng bóng mặt hàng này. Tại hệ thống MM Mega Market, vải thiều đang được bán với giá 95.900 đồng/kg. Theo đại diện MM Mega Market, đây là mức giá mới được điều chỉnh so với giá 79.000 đồng/kg cách đây 2 tuần. "Thông thường, vào giữa - cuối vụ giá vải thiều sẽ giảm nhưng năm nay, giá mua đã tăng gấp 3 lần năm ngoái do sản lượng tại 2 vùng trồng Bắc Giang và Hải Dương giảm gần 70%", đại diện MM Mega Market cho hay.

Đầu mùa vải, MM Mega Market đã ký thỏa thuận với tỉnh Bắc Giang để tiêu thụ khoảng 100 tấn vải thiều nhưng với diễn biến hiện tại sẽ khó thu mua đủ sản lượng. Đại diện Central Retail cũng cho hay theo kế hoạch, hệ thống siêu thị thuộc tập đoàn sẽ tiêu thụ 300 tấn vải nhưng với tình hình này sẽ phải giảm sản lượng tiêu thụ. Ngay từ đầu vụ, Central Retail đã dự báo do ảnh hưởng của thời tiết bất thường, năm nay vải thiều mất mùa, sản lượng vải dự kiến giảm một nửa so với năm trước, giá bán tăng khoảng 40% so với cùng kỳ.

Các hệ thống siêu thị như Winmart+, Bách Hóa Xanh… ở một số khu vực TP Thủ Đức, Bình Thạnh, Bình Chánh… cũng buộc phải tạm ngưng nhập hàng. Riêng hệ thống siêu thị Co.opmart, chuỗi cửa hàng Co.op Food vẫn bán nhưng với số lượng rất ít. Đáng chú ý, mặc dù đang được giảm giá mạnh nhưng loại quả này vẫn ở mức phổ biến 90.000 đồng/kg (giá chưa giảm 117.000 đồng/kg). Với diễn biến hiện tại, siêu thị cho biết sẽ giảm sản lượng tiêu thụ.

Lý giải nguyên nhân giá vải thiều tăng cao, Sở Công thương tỉnh Bắc Giang thông tin, do năm nay sản lượng vải trên địa bàn tỉnh giảm đến 50% và chỉ đạt trên dưới 100.000 tấn. Theo đó, giá vải thiều chính vụ thu mua tại vườn đang dao động từ 65.000 - 70.000 đồng/kg, có thời điểm lên đến 85.000 đồng/kg. Theo các điểm cân, ở những vụ trước, khi vào chính vụ, giá vải thiều sẽ hạ nhiệt do nguồn cung dồi dào. Năm nay thì ngược lại, giá thời điểm hiện tại còn đắt đỏ hơn cả đầu vụ. Còn so với cùng kỳ năm ngoái thì giá cao gấp 3 - 4 lần.

Đáng chú ý, giá loại quả này được dự báo sẽ tiếp tục tăng mạnh khi nguồn cung không còn nhiều.Theo UBND huyện Lục Ngạn, địa phương này có 126 điểm thu mua vải, hơn 1.000 lò sấy và chế biến vải khô. Tuy nhiên, một số điểm cân có những ngày phải tạm ngừng hoạt động vì không có hàng. Trong khi đó, giá tăng cao theo từng ngày. Các thương lái đi khắp nơi để đặt cọc và gom hàng. Thế nên, những ngày gần đây có nhiều nông dân không cần chở vải thiều ra chợ bán nữa, bởi thương lái đã vào tận vườn cân mua.

Anh Nguyễn Văn Hiền ở Lục Ngạn (Bắc Giang) cho hay sáng 16/6, anh hái 3 tạ vải thiều bán cho thương lái, nhận về 24 triệu đồng. “Vườn vải 1ha của gia đình năm nay mất mùa, chỉ thu được khoảng 5 tấn, sản lượng giảm mạnh so với vụ trước đó,” anh Hiền nói. Cũng may, giá vải thiều năm nay rất cao. Đầu vụ, anh bán được với giá 45.000 đồng, sau đó tăng lên 60.000 đồng/kg và giờ trên dưới 80.000 đồng/kg. “Nhưng vải cũng sắp hết mùa, chỉ hái vài ngày nữa là kết thúc vụ thu hoạch này”.

Ông Nguyễn Văn Thọ, Phó trưởng phòng Kế hoạch - Tài chính Sở Công Thương tỉnh Bắc Giang, thừa nhận, chưa bao giờ vải thiều lại được giá như vậy. Nếu tính bình quân thì giá vải thiều năm nay cao nhất lịch sử kể từ khi vải thành cây trồng hàng hoá quy mô lớn tại địa phương. 

Thống kê của Sở Công Thương tỉnh Bắc Giang, đến ngày 14/6, nông dân đã thu hoạch được 67.000 tấn, trong đó vải chín sớm đạt khoảng 45.430 tấn, vải chính vụ đạt gần 21.580 tấn. Đến nay, có 43.000 tấn vải thiều các loại của Bắc Giang được đưa ra thị trường nội địa tiêu thụ, còn 24.000 tấn xuất khẩu sang nhiều quốc và vùng lãnh thổ.

Theo ông Thọ, không chỉ tỉnh Bắc Giang của nước ta mất mùa vải thiều. Vải trồng tại Trung Quốc cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Do đó, các thương nhân Trung Quốc đều mạnh tay gom mua loại quả này để đưa về tiêu thụ tại thị trường tỷ dân. Ngoài ra, xuất khẩu sang các thị trường cao cấp khác cũng duy trì tốt. Do đó, vải thiều năm nay tuy mất mùa nhưng giá bán lại cao kỷ lục.