Cục Thuế Tp.HCM vừa triển khai đăng ký và cấp mã số thuế cho các cá nhân. Việc khai thuế ra sao, ở đâu; nuôi con, bố mẹ già được giảm trừ khỏi thu nhập chịu thuế bao nhiêu tiền; hộ kinh doanh cá thể nộp thuế thu nhập cá nhân ra sao…?

Xung quanh vấn đề này, bà Trần Thị Lệ Nga, Trưởng phòng Tuyên truyền hỗ trợ - Cục Thuế Tp.HCM nói:

- Đối tượng thuộc diện nộp thuế từ 1/1/2009 mở rộng hơn, bao gồm cả người có thu nhập từ đầu tư vốn, chuyển nhượng bất động sản, nhượng quyền thương mại, thu nhập thừa kế, quà tặng trước đây chưa có chính sách động viên hoặc được miễn thuế.

Cá nhân, hộ kinh doanh, người hành nghề độc lập hoặc người có thu nhập từ chuyển nhượng vốn đang nộp thuế thu nhập doanh nghiệp sang nộp thuế  thu nhập cá nhân khi luật thuế chính thức có hiệu lực.

Các khoản giảm trừ gia cảnh được tính ra sao?

Theo quy định, mọi người đều phải đăng ký mã số thuế. Khác với pháp lệnh thuế  thu nhập cá nhân, Luật Thuế thu nhập cá nhân có hiệu lực từ 1/1/2009 quy định mọi người có thu nhập đều phải chịu thuế.

Tuy nhiên, mỗi cá nhân được trừ ra một khoản 4 triệu đồng/tháng gọi là chiết giảm gia cảnh và 1,6 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc và không hạn chế số người phụ thuộc.

Người phụ thuộc được giảm trừ theo quy định là: con dưới 18 tuổi hoặc đang theo học cao đẳng, đại học; vợ, chồng hoặc cha mẹ không có khả năng hoặc quá tuổi lao động; những người không nơi nương tựa mà người nộp thuế phải trực tiếp nuôi dưỡng.

Việc xác định người phụ thuộc chủ yếu dựa trên các giấy tờ, hồ sơ đã có của người phụ thuộc như giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn, giấy xác nhận về tình trạng sức khỏe, khả năng lao động...

Thu nhập tính thuế là số còn lại sau khi đã trừ các khoản bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và chiết giảm gia cảnh cho bản thân, những người phụ thuộc mà người chịu thuế phải trực tiếp cấp dưỡng. Trường hợp các khoản giảm trừ gia cảnh cộng lại vượt quá tổng thu nhập thì cá nhân đó không phải chịu thuế.

Hàng triệu người kinh doanh cá thể không nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, chuyển sang nộp thuế  thu nhập cá nhân như thế nào?

Người kinh doanh cá thể sẽ kê khai và nộp thuế tại chi cục thuế trực tiếp quản lý từ ngày 1/1/2009. Nếu cá nhân kinh doanh chỉ hạch toán được doanh thu kinh doanh, không hạch toán được chi phí thì hồ sơ khai thuế, căn cứ tính thuế, thời hạn nộp thuế thực hiện như cá nhân kinh doanh thực hiện đầy đủ chế độ kế toán hóa đơn, chứng từ. Riêng chi phí kinh doanh được xác định theo mức ấn định của cơ quan thuế.

Trường hợp cá nhân nộp thuế theo phương pháp khoán thì mỗi năm khai một lần, thời hạn chậm nhất là ngày 31/12 của năm trước. Nếu mới ra kinh doanh thì chậm nhất là mười ngày kể từ ngày bắt đầu kinh doanh.

Cách khai thuế mới chỉ khác biệt về căn cứ tính thuế  thu nhập cá nhân: thu nhập tính thuế và thuế suất.

Cụ thể thu nhập tính thuế = thu nhập chịu thuế - (giảm trừ gia cảnh + các khoản bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm ngành nghề bắt buộc + các khoản đóng góp từ thiện, nhân đạo, khuyến học).

Thuế suất cũng theo biểu thuế của Luật Thuế thu nhập cá nhân.

Người phải nuôi con, người thân lớn tuổi (người phụ thuộc) phải kê khai giảm trừ gia cảnh ra sao và giấy tờ gì để chứng minh?

Cùng với việc khai thuế, người có thu nhập chịu thuế sẽ khai luôn người phụ thuộc để hưởng giảm trừ gia cảnh. Đồng thời phải nộp các giấy tờ chứng minh về người phụ thuộc trong thời hạn ba tháng kể từ đăng ký giảm trừ.

Nếu thay đổi người phụ thuộc thì phải điều chỉnh chậm nhất là sau 30 ngày kể từ ngày có thay đổi. Điều cần lưu ý là người vợ ở nhà làm nội trợ không được tính là giảm trừ của người chồng ngoại trừ trên 55 tuổi, bị tàn tật, không có khả năng lao động hoặc có thu nhập hằng tháng dưới 500.000 đồng.

Cơ quan thuế không hạn chế số người phụ thuộc nhưng người có thu nhập từ nhiều nguồn được lựa chọn giảm trừ cho một loại thu nhập và đăng ký tại một nơi duy nhất. Các trường hợp đã đăng ký kinh doanh hoặc đã có thu nhập từ tiền lương, tiền công trước năm 2009 thì thời hạn cuối cùng nộp hồ sơ là ngày 30/6/2009.

Người dân còn bỡ ngỡ, vậy cơ quan thuế có bộ phận nào để tư vấn, hỗ trợ người dân về thuế  thu nhập cá nhân?

Khi có những thắc mắc về thuế, người nộp thuế có thể tìm đến phòng, tổ tuyên truyền hỗ trợ người nộp thuế tại các cơ quan, đại lý, công ty tư vấn... để được tư vấn, hướng dẫn.

Người có thu nhập chịu thuế có thể đăng ký tại cơ quan thuế trực tiếp quản lý đơn vị chi trả thu nhập hoặc tại chi cục thuế nơi cá nhân cư trú để được cấp mã số thuế.

Mẫu biểu kê khai được cung cấp tại bất kỳ cơ quan thuế nào gần nhất hoặc có thể lấy từ trang điện tử của Tổng cục Thuế: www.gdt.gov.vn. Căn cứ tờ khai thuế, cá nhân có thể tự nộp thuế tại Kho bạc Nhà nước gần nhất.

Đăng ký và cấp mã số thuế ở đâu?

Cá nhân kinh doanh tự do: đến cơ quan thuế quận, huyện nơi người đó làm việc hoặc sinh sống, đem theo bản sao chứng minh nhân dân hoặc hộ chiếu và điền vào tờ khai đăng ký thuế.

Cá nhân có thu nhập từ nhiều nguồn: từ kinh doanh, tiền lương...được chọn nơi nộp hồ sơ đăng ký thuế tại cơ quan, đơn vị chi trả thu nhập hoặc tại chi cục thuế nơi kinh doanh. Hồ sơ khai thuế sẽ khác nhau tùy theo cá nhân có thực hiện đầy đủ chế độ sổ sách kế toán hay không sẽ có hồ sơ khai thuế hay không.

Cá nhân làm việc cố định tại các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức: sẽ nhận tờ khai từ đơn vị chi trả thu nhập để khai và cơ quan này có trách nhiệm tập hợp xử lý. Tuy nhiên về cơ bản, trách nhiệm khai thuế thuộc về đơn vị chi trả thu nhập.
 
Người đã được cấp mã số thuế trước đây sẽ dùng lại mã số này, người mới vào sẽ được đăng ký bổ sung.

Biểu thuế lũy tiến từng phần:

Bậc thuế	Thu nhập tính thuế/năm (triệu đồng)	Thu nhập tính thuế/tháng (triệu đồng)	Thuế suất (%)
1	đến 60	đến 5	5
2	> 60 - 120	> 5 -10	10
3	> 120 - 216	> 10 -  18	15
4	> 216 - 384	> 18 - 32	20
5	> 384 - 624	> 32 - 52	25
6	> 624 - 960	> 52 - 80	30
7	> 960	> 80	35

Ánh Hồng (Tuổi Trẻ)