TP.HCM kiến nghị thu hồi đất giao, cho thuê nhưng bỏ trống

Mới đây, Sở Tài nguyên và Môi trường TP. HCM đã có văn bản gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường (sau sáp nhập là Bộ Nông Nghiệp và Môi trường), kiến nghị hướng dẫn xử lý hành vi để đất trống.

Văn bản của Sở cho biết trong quá trình giải quyết hồ sơ đăng ký đất đai, gia hạn sử dụng đất, Sở Tài nguyên và Môi trường TP. HCM nhận thấy có nhiều trường hợp để đất trống, không sử dụng đúng mục đích được giao, cho thuê, gây lãng phí tài nguyên nhưng vẫn thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính. Bên cạnh đó, một số trường hợp khi đăng ký sử dụng đất ban đầu chỉ đề nghị công nhận quyền sử dụng đất hoặc gia hạn sử dụng, không đề nghị thực hiện dự án đầu tư.

Tuy nhiên, Sở Tài nguyên và Môi trường TP. HCM không có cơ sở để thu hồi đất đối với các trường hợp nêu trên.

Bởi theo quy định tại Luật Đất đai 2024, đất bị thu hồi trong các trường hợp gồm: người sử dụng không thực hiện nghĩa vụ tài chính; được nhà nước giao để làm dự án nhưng không sử dụng trong 12 tháng hoặc chậm tiến độ so với cam kết; sử dụng sai mục đích, đã bị xử phạt hành chính nhưng vẫn vi phạm. Đồng thời, Nghị định 123 cũng chỉ quy định vi phạm hành chính với việc sử dụng sai mục đích, bỏ trống đất nông nghiệp, chưa đề cập hành vi để đất trống, không sử dụng.

Do đó, để áp dụng thống nhất khi giải quyết hồ sơ đất đai, Sở Tài nguyên và Môi trường TP. HCM kiến nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn làm rõ hành vi người sử dụng đất để đất trống, không sử dụng; bỏ đất hoang, không khai thác hết diện tích được giao có được coi là hành vi vi phạm đất đai hay không, có là căn cứ để thu hồi đất không, nếu có thì xử lý theo điều khoản nào của pháp luật?

Trường hợp không áp dụng theo các quy định pháp luật hiện hành, để thực hiện đúng quy định pháp luật về thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, cần bổ sung quy định “hành vi gây lãng phí trong quản lý, khai thác, sử dụng đất như để đất trống, không sử dụng, bỏ hoang, không khai thác hết diện tích được giao...” vào nghị định quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai.

Sở Tài nguyên và Môi trường TP. HCM cũng kiến nghị thu hồi đất nhà nước được giao nhưng không sử dụng, để tránh gây lãng phí. Đồng thời, bổ sung thêm trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai theo Điều 81 Luật Đất đai năm 2024, áp dụng với đất được nhà nước giao quản lý mà để trống, không sử dụng liên tục trong vòng 12 tháng, đã bị xử phạt vi phạm hành chính mà tiếp tục vi phạm.

Báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố cho biết năm 2024, Sở đã lập 6 đoàn thanh tra về quản lý, sử dụng đất, quy hoạch và chấp hành pháp luật đất đai, ban hành 248 quyết định xử phạt với tổng số tiền hơn 18,5 tỷ đồng.

Ngoài ra, TP. HCM đang có khoảng 13.000 nhà đất công cần sắp xếp, trong đó 2.000 địa chỉ do trung ương quản lý. Trên địa bàn Thành phố còn hơn 1.000 nhà đất công đang bỏ trống, sử dụng kém hiệu quả, trong đó có cả nhà đất của cơ quan Trung ương.

Được biết, Thành phố cũng sẽ triển khai đề án tổng kiểm kê tài sản công theo Quyết định 213/QĐ-TTg của Thủ tướng. Việc kiểm kê toàn bộ tài sản công sẽ bắt đầu từ ngày 1/1/2025 đến hết tháng 3/2025 và kết quả sẽ được công bố vào tháng 7, nhằm đánh giá toàn diện hiệu quả quản lý và sử dụng tài sản công, từ đó đề xuất các giải pháp.