Ngày 13/8/2025, Bộ Xây dựng đã phối hợp với Bộ Khoa học - Công nghệ tổ chức hội nghị “Tổng kết Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018 – 2025, định hướng đến năm 2030” (Đề án 950).

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết: Với tầm nhìn chiến lược trong kỷ nguyên Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, Đảng và Nhà nước ta đã kiên định mục tiêu đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển hướng sang phát triển xanh, thông minh và bền vững. Do đó, năm 2018, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 950/QĐ-TTg phê duyệt “Đề án phát triển đô thị thông minh bền vững Việt Nam giai đoạn 2018–2025, định hướng đến năm 2030” đặt dấu mốc đầu tiên cho phát triển đô thị thông minh bền vững trên cả nước.

Đến nay, sau gần 07 năm triển khai, Đề án đã đạt được những kết quả ban đầu đáng ghi nhận, góp phần đưa ra những nội dung cơ bản phù hợp với phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam, bao gồm Quy hoạch đô thị thông minh; xây dựng và quản lý đô thị thông minh; cung cấp các tiện ích đô thị thông minh cho các tổ chức, cá nhân trong đô thị với cơ sở nền tảng là hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị và hệ thống hạ tầng ICT...

ĐẨY NHANH TIẾN ĐỘ HOÀN THÀNH CƠ SỞ DỮ LIỆU ĐẤT ĐAI

Theo báo cáo tại hội nghị, thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, trong giai đoạn 2018 - 2025, nhiều Bộ, ngành, địa phương đã ban hành và tổ chức triển khai đề án, kế hoạch phát triển đô thị thông minh với những cách làm linh hoạt.

Trong đó, về hệ thống cơ sở dữ liệu về đất đai, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành các văn bản tập trung chỉ đạo, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương đẩy nhanh tiến độ hoàn thành cơ sở dữ liệu đất đai, đảm bảo đến năm 2025 hoàn thành cơ sở dữ liệu đất đai ở các địa phương để kết nối, tích hợp vào cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai, chia sẻ với cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Ngoài ra, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đang khẩn trương đẩy nhanh tiến độ triển khai Dự án “Xây dựng, hoàn thiện Hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên và môi trường (giai đoạn I)” để hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai do Trung ương quản lý; hướng dẫn giải pháp kỹ thuật đồng bộ cơ sở dữ liệu đất đai của địa phương lên cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Chỉ thị số 07/CT-TTg ngày 14/3/2025; ban hành văn bản chỉ đạo, hướng dẫn về: hạ tầng kỹ thuật thông tin; xác định phần mềm ứng dụng; xây dựng, chuyển đổi, hoàn thiện dữ liệu đất đai; chia sẻ, kết nối dữ liệu đất đai với dữ liệu của các chuyên ngành khác để cải cách hành chính, chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý đất đai và cung cấp dịch vụ công về đất đai cho người dân, doanh nghiệp trên môi trường điện tử; đã chỉ đạo, hướng dẫn địa phương về việc rà soát, lựa chọn phần mềm ứng dụng xây dựng, quản lý, vận hành cơ sở dữ liệu đất đai.

Thống kê của Bộ nông nghiệp và Môi trường cho thấy công tác xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai trong cả nước đã có những chuyển biến tích cực. Tại trung ương, đã xây dựng và đưa vào quản lý, vận hành và khai thác sử dụng 04 khối dữ liệu đất đai do Trung ương quản lý gồm cơ sở dữ liệu về thống kê, kiểm kê đất đai; cơ sở dữ liệu về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; cơ sở dữ liệu về giá đất; cơ sở dữ liệu về điều tra, đánh giá đất đai.

Còn tại địa phương, đối với cơ sở dữ liệu đất đai do Trung ương xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã xây dựng xong 04 dữ liệu thành phần, gồm: hiện trạng sử dụng đất cấp vùng và cả nước; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất quốc gia; khung giá đất; dữ liệu về điều tra cơ bản về đất đai cấp vùng và cả nước, đối với cơ sở dữ liệu đất đai do địa phương xây dựng, 100% tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã và đang xây dựng, hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai.

Cụ thể, 495/696 đơn vị cấp huyện (cũ) hoàn thành cơ sở dữ liệu địa chính với hơn 46 triệu thửa đất đưa vào vận hành phục vụ công tác quản lý nhà nước về đất đai và giải quyết thủ tục hành chính về đất đai cho người dân, doanh nghiệp; 696/696 (100%) đơn vị cấp huyện đã hoàn thành cơ sở dữ liệu thống kê, kiểm kê đất đai (từ kỳ kiểm kê 2019) và đưa vào vận hành thống nhất từ Trung ương đến địa phương; 325/696 (47%) đơn vị cấp huyện đã hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; 300/696 (43%) đơn vị cấp huyện đã hoàn thành xây dựng cơ sở dữ liệu  giá đất.

Hiện, đã có 36 tỉnh/thành phố triển khai sử dụng dữ liệu đất đai giải quyết thủ tục hành chính về cư trú của Bộ Công an qua dịch vụ công trực tuyến toàn trình.

CẦN TƯ DUY ĐỔI MỚI VÀ CÁCH TIẾP CẬN ĐỘT PHÁ

Cũng theo báo cáo tại hội nghị, đến nay, các địa phương trên cả nước đã đồng loạt triển khai ứng dụng các nền tảng, phần mềm, tiện ích đô thị thông minh ở một vài hoặc nhiều lĩnh vực đa dạng, khác nhau nhằm phục vụ quản lý nhà nước và phục vụ người dân, doanh nghiệp. Các lĩnh vực chủ yếu gồm: giao thông, y tế, giáo dục, cấp điện và chiếu sáng, cấp nước, an toàn an ninh, giám sát trật tự ...

“Việc phát triển các tiện ích thông minh đã giúp nâng cao chất lượng sống và trải nghiệm của người dân. Người dân có thể thụ hưởng các tiện ích như: sử dụng năng lượng với chi phí thấp, hệ thống giao thông công cộng tiện lợi, dịch vụ y tế tốt; học sinh có thể học tại trường chất lượng, không khí trong lành, nguồn nước sạch, tỉ lệ tội phạm thấp, các hoạt động vui chơi giải trí đa dạng...”, lãnh đạo Bộ Xây dựng nhận định.

Tuy nhiên, các Bộ, ngành cũng thẳng thắn nhìn nhận rằng việc triển khai còn mang tính tự phát, chủ yếu tập trung vào công nghệ thông tin, thiếu khung pháp lý và đặc biệt là thiếu một định nghĩa thống nhất. Đây không chỉ là vấn đề của riêng Việt Nam, mà là bài học chung của thế giới. Trong thập kỷ đầu tiên (từ 2010 đến 2020), nhiều quốc gia đã tốn kém hàng tỷ đô la chạy theo công nghệ để phát triển đô thị thông minh mà bỏ qua những yếu tố cốt lõi của đô thị đó là thay đổi phương thức quản trị đô thị và lấy người dân làm trung tâm.

"Trong bối cảnh mới ngày nay, chúng ta cần một tư duy đổi mới và cách tiếp cận đột phá. Cốt lõi của đô thị thông minh không còn là chạy theo công nghệ, lắp đặt cảm biến hay camera, mà là tổ chức, vận hành đô thị hiệu quả hơn dựa trên dữ liệu số và công nghệ số, với sự tham gia chặt chẽ của Nhà nước, người dân và doanh nghiệp, nhằm nâng cao chất lượng sống, tối ưu nguồn lực và thúc đẩy phát triển bền vững trong các lĩnh vực môi trường, năng lượng, giao thông. Vấn đề ở đây nằm ở thể chế, tổ chức, mục tiêu quản trị đô thị, còn công nghệ chỉ là công cụ thực hiện", đại diện Bộ Khoa học Công nghệ và Môi trường bày tỏ.