09:14 26/04/2019

Báo động vi khuẩn E.coli kháng kháng sinh tại Việt Nam

Hoài Phương

Tình trạng kháng kháng sinh bắt nguồn từ thói quen mua thuốc không cần đơn của người dân. Thậm chí các bác sĩ cũng sử dụng kháng sinh không hợp lý.


Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đưa Việt Nam vào nhóm các nước có tỷ lệ kháng kháng sinh cao nhất thế giới. Trong khi nhiều quốc gia phát triển sử dụng kháng sinh thế hệ một vẫn hiệu quả thì Việt Nam đã phải dùng tới kháng sinh thế hệ 3 và 4. Từ năm 2009 đến nay, số lượng thuốc kháng sinh ở Việt Nam bán ra trong cộng đồng đã tăng gấp hai lần. Có tới 88% kháng sinh tại thành thị được bán mà không cần kê đơn, ở nông thôn tỷ lệ này lên đến 91%.Bệnh viện Nhi đồng TP Cần Thơ mới đây ghi nhận 4 trẻ nhiễm khuẩn E.coli kháng thuốc, trong đó một bé tử vong, những trẻ khác đang trong tình trạng nguy kịch. Điều này khiến không ít người lo lắng vì từ trước đến nay tiêu chảy do E.coli là bệnh thường gặp tại Việt Nam.Tiến sĩ Nguyễn Văn Kính, Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) cho biết, tiêu chảy do E.coli là bệnh thường xuyên ở nước ta, nhưng tỷ lệ tử vong thấp. Với một số trường hợp kháng thuốc - gặp cả ở người lớn và trẻ nhỏ - điều quan trọng là phát hiện và điều trị sớm, nếu không tỷ lệ tử vong sẽ rất cao.
Báo động vi khuẩn E.coli kháng kháng sinh tại Việt Nam - Ảnh 1.
Theo tiến sĩ Nguyễn Văn Kính, tại Việt Nam, nhóm vi khuẩn gram âm như E.coli đứng hàng thứ 2 trong số các vi khuẩn kháng kháng sinh nguy hiểm. Đặc biệt là E.coli chứa men NDM-1, từng gây các vụ dịch trước đây ở Thụy Điển, Đức, tỷ lệ tử vong khá cao. "Chúng ta đã tìm thấy các khuẩn E.coli có men trên tại Việt Nam. Một số trường hợp tử vong, một số trường hợp may mắn cứu được, điều trị phối hợp nhiều loại thuốc. Nhìn chung tỷ lệ tử vong không cao như ở châu Âu", tiến sĩ Kính nói.Theo Phó giáo sư Đoàn Mai Phương, nguyên Trưởng khoa Vi sinh, Bệnh viện Bạch Mai, vi khuẩn E.coli hiện nay đã kháng kháng sinh Carbapenem - loại kháng sinh được coi là vũ khí cuối cùng để điều trị. Tỷ lệ kháng kháng sinh của vi khuẩn này đang tăng 30 - 40%, so với năm 2009. "E.coli là vi khuẩn thường gặp, chủ yếu lây qua đường ăn uống (ngộ độc thực phẩm). Nếu không kiểm soát thì kháng kháng sinh sẽ lan truyền giữa vi khuẩn này với vi khuẩn khác, tình trạng đề kháng kháng sinh Carbapenem tăng nhanh chóng", Phó giáo sư Phương nói.
Báo động vi khuẩn E.coli kháng kháng sinh tại Việt Nam - Ảnh 2.
 
E.coli là một trong nhiều loại vi khuẩn gram âm đường ruột kháng kháng sinh tại Việt Nam. Đây cũng là một trong những nhóm siêu vi khuẩn kháng tất cả các loại kháng sinh ở mức báo động hiện nay trên thế giới.Về mặt lâm sàng không có sự khác biệt giữa tiêu chảy do vi khuẩn E.coli kháng thuốc hay E.coli không kháng thuốc. Người bệnh bị đi ngoài, có thể nhiều lần trong ngày, kèm theo sốt hoặc không. Vì thế, tất cả các trường hợp tiêu chảy đều phải tìm căn nguyên và làm kháng sinh đồ, để xác định xem kháng với thuốc gì, thuốc gì còn nhạy cảm để điều trị được. Bệnh nhân sau 3 ngày điều trị mà triệu chứng không thuyên giảm thì bác sĩ nên nghĩ ngay đến kháng thuốc.
Báo động vi khuẩn E.coli kháng kháng sinh tại Việt Nam - Ảnh 3.
E.coli thường là thành phần chính trong nhóm vi khuẩn chí đường ruột, là nhóm vi khuẩn có ích. Trong khi đó, các chủng gây bệnh thường sống ngoài ngoại cảnh, vùng nước bẩn, sông rạch nhiễm phân của súc vật. Người ăn phải thức ăn bị nhiễm vi khuẩn này vào đường ruột, nó sẽ phát triển gây thành độc tố và một số bệnh cảnh nhất định. Ngoài tiêu chảy ra, E.coli còn gây ra nhiều bệnh lý khác nhau, như: nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não mủ (đặc biệt sau chấn thương), nhiễm khuẩn tiết niệu, viêm phổi…