Chính sách tiền tệ linh hoạt hỗ trợ tăng trưởng kinh tế
Công Minh
16/01/2024, 07:17
Nửa cuối năm 2023, hiệu ứng từ bốn đợt cắt giảm lãi suất điều hành của Ngân hàng Nhà nước trong năm 2023 bắt đầu thẩm thấu vào nền kinh tế. Tăng trưởng kinh tế quý 4/2023 đạt mức cao nhất kể từ năm 2019, giúp GDP cả năm tăng trên 5%, gây ấn tượng với các định chế tài chính và các chuyên gia quốc tế…
Cùng với mặt bằng lãi suất hạ nhiệt, cần cải cách cơ chế cấp tín dụng.
Theo số liệu từ Tổng cục Thống kê, GDP của Việt Nam tăng 6,7% trong quý 4/2023, mức tăng trưởng quý 4 cao nhất kể từ năm 2019, đưa tăng trưởng GDP cả năm 2023 lên 5,05%. Dù vẫn thấp hơn mục tiêu 6,5% mà Chính phủ và Quốc hội đã đề ra, song vẫn là một trong những quốc gia duy trì được tốc độ tăng trưởng cao trên thế giới...
THỰC THI CHÍNH SÁCH TÀI KHOÁ, TIỀN TỆ NỚI LỎNG
“Việc giữ mức tăng trưởng trên 5% là rất ấn tượng, Việt Nam là một trong số ít các nền kinh tế thể hiện sự chống chịu tốt trước các biến động của nền kinh tế toàn cầu. Đây là tín hiệu rất khả quan so với các nền kinh tế có độ mở lớn theo hướng xuất khẩu như Thái Lan, hay Malaysia”, ông Shantanu Chakraborty, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam đánh giá.
Từ cuối năm 2022, Chính phủ đã triển khai một loạt các biện pháp nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu suy giảm.
Đầu năm 2023, hàng loạt chính sách về giãn, hoãn nợ, cơ cấu thời hạn trả nợ được ban hành; Ngân hàng Nhà nước điều chỉnh quy định cho phép ngân hàng thương mại mua lại trái phiếu doanh nghiệp để giảm áp lực thanh khoản trên thị trường trái phiếu.
Ngân hàng Nhà nước đã bốn lần giảm lãi suất điều hành trong năm 2023 với mức giảm từ 50-200 điểm cơ bản. Từ đó, các ngân hàng thương mại đã giảm lãi suất huy động và cho vay xuống mức thấp nhất trong 20 năm (theo Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú).
Cùng với đó, Chính phủ đẩy mạnh chính sách tài khóa như một số biện pháp chính bao gồm: kế hoạch đầu tư công năm 2023 trị giá 727 nghìn tỷ đồng tăng 38% so với kế hoạch năm 2022, hoãn thuế và phí tối đa sáu tháng, giảm 36 loại phí trong nửa cuối năm 2023, giảm 2% thuế giá trị gia tăng (từ 10% xuống 8%) cho nhiều ngành trong nửa cuối năm 2023 - nửa đầu năm 2024, giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu trong năm 2024, cùng nhiều biện pháp khác.
Những diễn biến về chính sách tài khóa và tiền tệ này đã giúp bù đắp tác động tiêu cực của nhu cầu toàn cầu yếu đối với nền kinh tế trong năm 2023 và dự kiến sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong năm 2024.
“Chúng tôi kỳ vọng sẽ có sự cải thiện rõ ràng trong nhu cầu nội địa, phần lớn là nhờ sự can thiệp về chính sách, trong đó phải kể đến việc Ngân hàng Nhà nước cắt giảm lãi suất để hỗ trợ các doanh nghiệp. Chính sách tài khóa sẽ được tăng cường hơn nữa và chi tiêu vào cơ sở hạ tầng sẽ thúc đẩy tăng trưởng GDP. Lạm phát dần ổn định sẽ giúp cho người tiêu dùng chi tiêu nhiều hơn. Đây chính là điểm khác biệt của HSBC, khi so sánh với những dự báo của các tổ chức quốc tế, bởi chúng tôi tin vào sự bền vững từ nhu cầu trong nước của Việt Nam. Đó là lý do chúng tôi dự báo, tăng trưởng của Viêt Nam năm 2024 sẽ đạt 6,3%”, ông Frederic Neumann, Kinh tế trưởng Khối nghiên cứu kinh tế châu Á, Ngân hàng HSBC, nhận định.
DUY TRÌ MẶT BẰNG LÃI SUẤT HỢP LÝ, TĂNG CƯỜNG VỐN TÍN DỤNG
Năm 2024, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 6-6,5%, thể hiện quyết tâm rất lớn của Việt Nam trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế toàn cầu dự kiến sẽ tiếp tục chậm lại.
“Để đảm bảo nguồn vốn hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế, bám sát các nghị quyết của Chính phủ và Quốc hội, Ngân hàng Nhà nước sẽ ban hành một chương trình hành động ngành ngân hàng năm 2024”, bà Bùi Thuý Hằng, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ nói.
Bà Hằng chia sẻ một số trọng tâm trong điều hành chính sách tiền tệ như sau.
Thứ nhất, Ngân hàng Nhà nước theo dõi chặt chẽ các diễn biến kinh tế vĩ mô, tiền tệ, các cân đối lớn của nền kinh tế như lạm phát điều hành công cụ chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt hiệu quả, hướng tới mục tiêu hỗ trợ tăng trưởng kinh tế gắn với việc kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô.
Thứ hai, Ngân hàng Nhà nước sẽ điều hành lãi suất phù hợp theo diễn biến thị trường và khuyến khích các tổ chức tín dụng tăng cường tiết giảm chi phí hoạt động; ứng dụng công nghệ trong các quy trình cấp tín dụng để rút ngắn quy trình cho vay cũng như giảm các chi phí hoạt động; từ đó tiếp tục giảm lãi suất cho vay trong thời gian tới.
Thứ ba, đảm bảo tỷ giá ổn định, nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ, các giao dịch được thông suốt.
“Năm nay, Ngân hàng Nhà nước giao ngay chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng 15 % từ đầu năm. Mục tiêu này cũng có điều chỉnh linh hoạt phù hợp với diễn biến của thị trường. Chúng tôi cũng liên tục yêu cầu các tổ chức tín dụng tập trung cho vay những lĩnh vực sản xuất sẽ tạo động lực tăng trưởng cho nền kinh tế; mở rộng tín dụng cho tiêu dùng để giảm bớt tín dụng đen”, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ cho biết.
Theo bà Đặng Nguyệt Minh, Giám đốc Khối nghiên cứu của Dragon Capital, trong năm 2024, những áp lực với chính sách tiền tệ sẽ giảm dần và hiệu ứng chính sách được phản ánh rõ nét hơn, đặc biệt trong nửa cuối năm. “Tháng 12/2023, lần đầu tiên số lượng ngân hàng trung ương điều chỉnh giảm lãi suất lớn hơn tăng lãi suất. Như vậy, chính sách tiền tệ của Việt Nam đã đồng pha với các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới. Đây là điều kiện rất quan trọng để các dòng vốn nước ngoài trở lại Việt Nam”, bà Minh nói.
Cùng với chính sách tiền tệ, ông Andrea Coppola, Chuyên gia kinh tế trưởng, Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, khuyến nghị Việt Nam cần tăng tốc hơn nữa tiêu dùng và đầu tư thông qua chính sách tài khóa.
“Việt Nam cần tiếp tục gia hạn thêm các chính sách tài khóa, đẩy nhanh tốc độ đầu tư cơ sở hạ tầng và các dự án đầu tư công, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn và dài hạn”, vị chuyên gia WorldBank nói.
Nội dung bài viết được đăng tải trên Tạp chí Kinh tế Việt Nam số 03-2024 phát hành ngày 15-1-2024. Kính mời Quý độc giả tìm đọc tại đây:
Chính sách tiền tệ nên thực thi theo mục tiêu lạm phát
Chính sách tiền tệ giữa làn gió ngược
Chính sách tiền tệ cạn dư địa, cần đẩy mạnh chính sách tài khoá để phục hồi tổng cầu
Đọc thêm
Đà Nẵng lập Hội đồng tư vấn, sẵn sàng vận hành Trung tâm tài chính quốc tế
Ủy ban Nhân dân Thành phố Đà Nẵng vừa công bố quyết định thành lập Hội đồng Tư vấn Xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại thành phố Đà Nẵng.
Lý do thu ngân sách từ sử dụng đất của Quảng Trị tăng gần 60%
Lũy kế đến hết tháng 7/2025, số thu ngân sách nhà nước từ sử dụng đất trên địa bàn Quảng Trị đạt hơn 2.760 tỷ đồng, bằng 93,6% dự toán trung ương giao và 75% dự toán tỉnh giao, tăng 59,9% so với cùng kỳ.
Vì sao chính sách thuế không đổi nhưng số thuế phải nộp lại tăng thêm?
Theo chuyên gia, nguyên nhân khiến số thuế phải nộp tăng lên không phải do Nhà nước thay đổi thuế suất mà là xuất phát từ sự thay đổi từ phương thức quản lý thuế khoán sang kê khai, khiến doanh thu thực tế của hộ kinh doanh được phản ánh chính xác hơn…
Thị trường giao dịch hàng hóa Việt Nam 2024: Năm của sự bứt phá và phát triển chuyên nghiệp
Ngày 22/8, Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV) đã long trọng tổ chức Lễ Vinh danh Thành viên xuất sắc năm 2024, sự kiện có ý nghĩa đặc biệt khi diễn ra ngay trước thềm kỷ niệm 15 năm thành lập MXV (2010-2025).
Giá vàng SJC vọt lên trên 126 triệu đồng/lượng, lập đỉnh lịch sử
Phiên giao dịch ngày 23/8, giá mua/ bán vàng miếng SJC phổ biến tăng 1,2 triệu đồng/lượng sau 7 phiên giằng co (15 – 22/8), lần lượt 125,6 triệu – 126,6 triệu đồng/lượng. Đây là mức giá cao nhất từ trước tới nay…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: