Sữa mẹ chứa 4000 tế bào sống Sữa mẹ là một dạng mô sống ở thể lỏng tương tự như máu với khoảng 4.000 tế bào sống hoạt động trong 1ml sữa, tập hợp phong phú các yếu tố hoá sinh ở dạng đang hoạt động với một số lượng lớn các hooc-môn và yếu tố tăng trưởng. Trong sữa mẹ còn có ít nhất 60 loại enzym, các chất dinh dưỡng đa lượng và vi lượng mà không có bất cứ loại sữa nào có được. So với sữa bò thì sữa mẹ ưu việt hơn rất nhiều về thành phần dinh dưỡng. Sữa mẹ biến đổi trong quá trình cho con bú Ở tuần đầu sau khi sinh, sữa mẹ liên tục biến đổi công thức để có thể đáp ứng được nhu cầu dinh dưỡng của bé trong giai đoạn tăng trưởng. Sữa non (5 ngày đầu sau khi sinh) là một chất lỏng màu vàng, được tuyến vú người mẹ tiết ra với số lượng nhỏ trước khi bước vào giai đoạn cho con bú thực sự. Sữa non chứa ít chất béo nhưng lại giàu protein để giúp bé phát triển một cách nhanh chóng. Sữa non đặc biệt chứa nhiều kháng thể và các yếu tố bảo vệ khỏi các bệnh tiêu chảy nhiễm trùng, vì thế mà nó còn được gọi là “Sữa miễn dịch”. Sữa chuyển tiếp (từ 5 đến 14 ngày sau khi sinh), là sữa được tiết ra trong giai đoạn ngay sau khi sữa non hết và trước khi sữa trưởng thành bắt đầu được hình thành. Thành phẩn dinh dưỡng của sữa chuyển tiếp dần trở nên giống sữa trưởng thành và số lượng sữa tăng lên. Sữa trưởng thành (khoảng hai tuần sau khi sinh) có chứa khoảng một nửa các protein có trong sữa non và chứa nhiều chất béo hơn sữa non. Trong những tháng đầu đời tốc độ tăng trưởng của bé sẽ giảm dần vì vậy hàm lượng ptotein có trong sữa mẹ cũng sẽ giảm dần kể từ ngày đầu tiên tiết sữa đến suốt quá trình cho con bú để đáp ứng phù hợp với nhu cầu tăng trưởng của bé. Ban đầu chỉ là nước sữa Lượng sữa lúc ban đầu bầu vú mẹ tiết ra được gọi là nước sữa, có tác dụng làm dịu cơn khát cho trẻ. Khi trẻ tiếp tục bú, lượng nước sữa này sẽ được thay thế bằng sữa giàu chất béo, protein và năng lượng tăng dần đến cuối cữ bú. Lúc này sữa có chức năng thỏa mãn cơn đói của trẻ.  Do vậy khi cho con bú, các mẹ nên để cho bé bú hết một bên bầu sữa trong cả một cữ bú, thay vì đổi bên bú liên tục, vì lúc đó thật ra bé chỉ được bú nước sữa mà chưa được bú sữa giàu năng lượng của mẹ. 

Sữa mẹ thay đổi theo thời tiết Lượng nước sữa của giai đoạn đầu bú thay đổi theo thời tiết trong từng cữ. Nếu trời nắng nóng cơ thể mẹ sẽ tiết ra nhiều nước sữa hơn bình thường để có đủ nước cho bé yêu, đảm bảo cho bé không bị khát trong tiết trời nóng ẩm của mùa hè. Mẹ cho con bú cần nhiều nước hơn Mẹ cho con bú mau khát hơn so với bình thường. Các chuyên gia về trẻ em cho rằng chị em nên uống một cốc nước lọc đầy trước mỗi lần cho em bé bú. Như vậy vừa kích thích sữa cho con, vừa đảm bảo mẹ không bị khát trong lúc em bé bú sữa mẹ. Lượng sữa mẹ thay đổi theo giới tính bé Một bí mật thú vị cho các bà mẹ chuẩn bị sinh con. Lượng sữa mẹ khi có bé trai thường nhiều hơn 25% so với lượng sữa mẹ của em bé gái. Đây là kết quả sau một cuộc khảo sát và nghiên cứu của USDA, một tổ chức bảo vệ trẻ sơ sinh của Cộng hòa liên bang Hoa Kỳ. Trẻ sơ sinh có thể chờ sữa mẹ về Mẹ biết không, khi mới sinh ra, dạ dày của trẻ vô cùng nhỏ, không lớn hơn một hòn bi ve. Chính vì thế nếu từ 1 đến 5 ngày đầu mà sữa mẹ chưa về, các mẹ cũng đừng quá lo lắng. Chỉ cần 1-2 giọt sữa rớt ra từ bầu sữa mẹ trẻ đã cảm thấy dịu cơn đói của bé. Những giọt sữa đầu này được gọi là colostrum, rất giàu protein và năng lượng, hoàn toàn thích hợp cho em bé.  Sữa mẹ luôn khác nhau Sữa mẹ luôn luôn thay đổi và không sữa của mẹ nào giống mẹ nào. Thậm chí ngay cả sữa của một bà mẹ cũng có sự thay đổi và khác nhau trong ngày. Sữa buổi sáng cũng khác so với sữa buổi chiều hoặc buổi tối. Sữa mẹ chỉ đủ cho em bé Khi cho con bú, ngực của mẹ sẽ chỉ tiết ra một lượng sữa vừa đủ cho em bé, không hơn và không kém. Vì thế mẹ hãy cho bé bú đầy đủ nhé.

Sữa mẹ là thức ăn lý tưởng cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Sữa mẹ cung cấp nguồn dinh dưỡng tốt nhất giúp trẻ tăng trưởng tối đa, cung cấp kháng thể tăng cường cho hệ miễn dịch của trẻ, giảm nguy cơ hen suyễn, dị ứng, nhiễm trùng, béo phì, tiêu chảy và các bệnh về tai và phổi khác. Sữa mẹ rất dễ tiêu hóa và hấp thu đối với trẻ. Không có gì ngoài sữa mẹ là thức ăn cho trẻ trong 6 tháng đầu tiên của cuộc sống.

 

Vũ Linh (TH)