Các công ty Nhật Bản năm nay cắt giảm tiền thưởng cuối năm cho nhân viên mạnh nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, đặt ra sức ép mới đối với tiêu dùng trong bối cảnh sự phục hồi kinh tế nước này có dấu hiệu chững lại.

Tính bình quân, tiền thưởng cá nhân cuối năm cho nhân viên trong các công ty lớn ở Nhật năm nay giảm 9% so với năm ngoái, còn 865.621 Yên, tương đương 8.368 USD. Số liệu này được tổ chức vận động hành lang cho doanh nghiệp Keidanren đưa ra dựa trên số liệu thu thập được từ 164 công ty lớn ở đất nước mặt trời mọc. Đây là mức giảm mạnh nhất từ năm 2009, năm mà tiền thưởng cuối năm tại các công ty ở Nhật giảm 15%.

Tiền thưởng giảm có thể khiến người tiêu dùng Nhật Bản hạn chế chi tiêu trong mùa mua sắm cuối năm nay. Điều này đặc biệt đáng lo ngại khi Thủ tướng Nhật Yoshihide Suga quyết định tạm dừng một sáng kiến du lịch trong nước ngay trước khi bước vào kỳ nghỉ đón năm mới.

Trước khi bị dừng, sáng kiến du lịch có tên Go-To này là một trong những công cụ chính của Chính phủ Nhật nhằm thúc đẩy tiêu dùng. Quyết định tạm dừng Go-To được đưa ra sau khi sáng kiến này vấp phải nhiều sự chỉ trích cho rằng có thể khiến virus corona lan rộng.

Trước khi cắt giảm tiền thưởng cuối năm, các công ty lớn nhất ở Nhật Bản đã cố gắng thực hiện đúng cam kết đã có từ trước về lương thưởng cho nhân viên. Trong mùa hè, tiền thưởng giữa năm chỉ giảm 2,2%.

Tiền thưởng cuối năm tại các công ty ở Nhật giảm mạnh hơn cả trong ngành dịch vụ, với mức giảm 13%, so với mức giảm 7,5% trong ngành sản xuất. Nhân viên tại hai công ty đường sắt Japan Railway bị giảm bình quân mỗi người 3.000 USD tiền thưởng so với năm ngoái. Công nhân ngành thép thậm chí bị cắt 25% tiền thưởng.

Bằng cách giảm thưởng, các công ty Nhật cắt giảm chi phí trong giai đoạn kinh doanh khó khăn, trong khi duy trì mức lương cơ bản và công ăn việc làm cho người lao động. Vì vậy, dù tỷ lệ thất nghiệp tăng mạnh tại nhiều quốc gia trong đại dịch Covid-19, tỷ lệ thất nghiệp ở Nhật vẫn giữ ở mức thấp 3,1%.

Tuy nhiên, nền kinh tế Nhật Bản cần dựa vào tiêu dùng để thúc đẩy sự hồi phục. Do lo ngại mất đà phục hồi tăng trưởng, Chính phủ Nhật mới đây công bố một gói kích cầu trị giá hơn 700 tỷ USD. Nhưng một phần tác dụng của kế hoạch này có thể chậm phát huy vì sáng kiến du lịch trong nước bị tạm dừng.