Đại biểu Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Bộ Nội vụ về vấn đề tinh giản biên chế còn mang tính chất cơ học, thậm chí còn cào bằng, gây ảnh hưởng đến ngành Giáo dục và Đào tạo, tại phiên chất vấn sáng 7/11.

Đại biểu Trần Kim Yến, đoàn Đại biểu Quốc hội TP. HCM, nêu vấn đề tinh giản biên chế, sắp xếp tinh gọn bộ máy để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động là rất cần thiết.

Tuy nhiên, tinh giản mang tính chất cào bằng cơ học đang ảnh hưởng rất nhiều đến ngành Giáo dục và Đào tạo khi một số địa phương chia sẻ đang thiếu nhiều giáo viên, nhưng việc tuyển dụng cực kỳ khó khăn. Chưa kể giáo viên nghỉ việc tiếp tục gia tăng do nhiều nguyên nhân, trong đó có nguyên nhân là do quá nhiều áp lực và thu nhập chưa đủ sống. 

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết giải pháp giải quyết vấn đề này.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Yến, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, giai đoạn vừa qua, quán triệt với chủ trương của Đảng về sắp xếp, tổ chức bộ máy và tinh giản biên chế, cả hệ thống chính trị đã hết sức nỗ lực và có những thành công bước đầu trong lĩnh vực này.

Theo Bộ trưởng Trà, trong giai đoạn 2017 - 2021, đã giảm được 10,01% công chức, và 11,67% viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước.

Trong số viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước thì ngành Giáo dục giảm 6,4%, còn lại toàn ngành Y tế giảm 32% do thúc đẩy được tự chủ, chuyển số biên chế đó sang hưởng lương tự chủ. Do đó, hai khái niệm này khác nhau.

“Tuy nhiên, thực tiễn giai đoạn vừa qua, nhiều địa phương khi thực hiện việc giảm biên chế viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước thì lại cắt hẳn biên chế đi. Cho nên thiếu số người làm việc trong các đơn vị sự nghiệp, nhất là ngành Giáo dục”, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nói.

Theo Bộ trưởng, riêng đối với ngành Giáo dục có tính đặc thù, nên việc thiếu giáo viên thường xuyên đang diễn, đây là vấn đề thực tiễn. 

Để giải quyết bài toán như ý kiến đại biểu nêu, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh một số giải pháp, cần thống nhất với nhau về mặt nhận thức.

Đó là đối với viên chức, cần tập trung một cách đồng bộ, quyết liệt để giảm số lượng viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước, nhưng vẫn phải đảm bảo được số lượng người làm việc cho đơn vị sự nghiệp. Tức là thúc đẩy tự chủ, làm sao để xã hội hóa, giảm được số viên chức được hưởng lương từ ngân sách nhà nước. 

Đối với ngành Giáo dục, bà Trà cho rằng, cần tập trung rất cao cho việc hoàn thiện một số hệ thống thể chế.

Trước hết, đề nghị Bộ Giáo dục và đào tạo rà soát, xem xét lại, tới đây nữa sẽ ban hành Luật Nhà giáo để có giải pháp đảm bảo được những vấn đề cơ bản nhất cho việc đảm bảo đời sống, số lượng và chất lượng trong hoạt động của đơn vị sự nghiệp giáo dục.

Trước mắt, sẽ cần khẩn trương sửa đổi Thông tư 06 và Thông tư 11 về định mức giáo viên và học sinh trên lớp. Đồng thời, sửa Nghị định 81 để đảm bảo việc thực hiện thu học phí cho tất cả các cơ sở giáo dục, từ mầm non cho đến đại học; khẩn trương rà soát để có hướng dẫn sắp xếp lại quy mô trường lớp phù hợp.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ cũng đề nghị Bộ Tài chính rà soát lại cơ chế để thúc đẩy tự chủ, nhất là với giáo dục mầm non, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học.

“Đây là những điều kiện để chúng ta giảm bớt được số viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước”, bà Trà nói.

Đối với các địa phương, Bộ Nội vụ cũng đề nghị tiếp tục rà soát, sắp xếp quy mô trường lớp, nhất là trường liên cấp, liên xã ở những nơi có số lượng học sinh không lớn, đặc biệt vùng nông thôn, làm sao đạt được việc giảm bớt đầu mối.

Cũng gửi chất vấn đến Bộ trưởng Nội vụ, Đại biểu Trần Anh Tuấn, Đoàn TP. HCM cho biết, Bộ Nội vụ đã phối hợp với các Bộ, ngành Trung ương tham mưu Chính phủ đổi mới, sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy cơ quan, đơn vị trong hệ thống hành chính; đẩy mạnh cơ chế phân cấp, phân quyền.

Cùng với đó phân định rõ chức năng, nhiệm vụ, vị trí việc làm của các cơ quan, đơn vị, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ hành chính công, góp phần cải thiện thủ tục hành chính.

Tuy nhiên, đại biểu nhận thấy việc phối hợp này trong giải quyết một số vấn đề về thủ tục hành chính còn chậm. “Nhiều vấn đề địa phương xin ý kiến hướng dẫn của Bộ, ngành, Trung ương được trả lời còn chậm, mất nhiều thời gian, ảnh hưởng tới chất lượng dịch vụ hành chính công phục vụ người dân, doanh nghiệp”, đại biểu Tuấn nói và đề nghị Bộ trưởng Bộ Nội vụ cho biết giải pháp để khắc phục tình trạng này.

Trả lời nội dung chất vấn của đại biểu đoàn TP. HCM, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trong thời gian vừa qua, Chính phủ đã triển khai rất nhiều việc để thực hiện nhiệm vụ này, trong đó tập trung rất quyết liệt triển khai sắp xếp tổ chức bộ máy; phân cấp, phân quyền.

Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn những khó khăn, vướng mắc, đang là điểm nghẽn cho sự phát triển. "Về mặt thủ tục hành chính, hay trả lời các vấn đề kiến nghị, đề xuất từ địa phương của các Bộ, ngành, Trung ương còn rất chậm, chúng tôi thấy đây là thực tế", bà Trà nhìn nhận.

Về các giải pháp trong thời gian tới, Bộ trưởng Bộ Nội vụ đề nghị các Bộ, ngành tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống thể chế để đảm bảo một cách đồng bộ, thống nhất, liên thông và gắn chặt với việc thực hiện phân cấp, phân quyền, cũng như cắt giảm tối đa các thủ tục hành chính.

Bộ Nội vụ cũng sẽ tham mưu cho Chính phủ để trình Quốc hội thực hiện sửa đổi Luật Tổ chức Chính phủ và chính quyền địa phương, để giải quyết tiếp những vấn đề còn vướng mắc, nhất là vấn đề liên quan đến phân cấp, phân quyền.

Đồng thời, đề nghị các Bộ tiếp tục rà soát lại toàn bộ các nghị định và đề xuất với Chính phủ để sửa đổi các nghị định, thông tư có liên quan nhằm giảm bớt tất cả những vấn đề còn đang khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn.

Đặc biệt, phát huy cao độ vai trò của người đứng đầu trong cả hệ thống chính trị, nhất là là các Bộ, ngành cũng như các địa phương để góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, rào cản để thúc đẩy cho sự phát triển, nhất là về vấn đề sắp xếp tổ chức bộ máy trong thời gian tới.