10:52 22/09/2008

Goldman Sachs và Morgan Stanley đột ngột chuyển đổi mô hình

Mai Phương

Sự chuyển đổi mô hình của hai ngân hàng này đồng nghĩa với việc Phố Wall không còn ngân hàng đầu tư độc lập nào nữa

Bên ngoài trụ sở của Morgan Stanley tại New York - Ảnh: Reuters.
Bên ngoài trụ sở của Morgan Stanley tại New York - Ảnh: Reuters.
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) vừa bất ngờ cho phép hai ngân hàng đầu tư Goldman Sachs và Morgan Stanley chuyển đổi sang mô hình tập đoàn ngân hàng mẹ (bank holding company).

Sự chuyển đổi này sẽ cho phép Goldman Sachs và Morgan Stanley thành lập các chi nhánh là ngân hàng thương mại để thu hút tiền gửi tiết kiệm của khách hàng.

Mục đích của sự chuyển đổi là nhằm tăng cường nguồn vốn cho hai tập đoàn để đối phó với tình hình thanh khoản khó khăn. Theo quy định pháp luật Mỹ, quyết định chuyển đổi mô hình trên sẽ có hiệu lực sau 5 ngày.

Quyết định của Goldman Sachs và Morgan Stanley nộp đơn lên FED xin chuyển đổi mô hình được giới quan sát cho là diễn biến đầy kịch tính của một trong những giai đoạn biến động nhất trong lịch sử Phố Wall. Nhiều nhà phân tích bình luận, sự thay đổi này là lần tái cấu trúc lớn nhất trong lịch sử trên Phố Wall kể từ Đại khủng hoảng 1929 tới nay, làm thay đổi cơ bản bộ mặt của trung tâm tài chính này.

Với Lehman Brothers phá sản, Bear Stearns và Merill Lynch bị mua lại, sự chuyển đổi mô hình của Goldman Sachs và Morgan Stanley đồng nghĩa với việc Phố Wall không còn ngân hàng đầu tư độc lập nào nữa.

Tuyên bố của FED đưa ra đêm Chủ nhật theo giờ địa phương, tức chỉ cách đây vài giờ theo giờ Việt Nam, là một tuyên bố hoàn toàn nằm ngoài dự báo của giới quan sát. Cũng theo quyết định này, Goldman Sachs và Morgan Stanley giờ đây có quyền như những ngân hàng thương mại khác trong việc tiếp cận chương trình cho vay khẩn cấp của FED.

Sau vụ Bear Stearns bị bán lại cho JP Morgan Chase hồi tháng 3, FED đã mở rộng chương trình cho vay khẩn cấp cho các ngân hàng thương mại sang cho cả các ngân hàng đầu tư, tuy nhiên chỉ là sự mở rộng tạm thời. Nhưng với mô hình hoạt động mới, Goldman Sachs và Morgan Stanley sẽ có quyền tiếp cận vĩnh viễn với các khoản vay khẩn cấp này.

Trong tuyên bố vừa đưa ra, FED đã cho phép Goldman Sachs và Morgan Stanley được vay vốn ngắn hạn từ FED New York dựa trên nhiều loại tài sản thế chấp khác nhau. FED cũng ủy quyền cho FED New York cho vay đối với các chi nhánh môi giới của Morgan Stanley, Goldman Sachs và Merrill Lynch tại London.

Bước tiến này nhằm “tăng cường hỗ trợ thanh khoản cho hai tập đoàn trong giai đoạn họ chuyển đổi mô hình hoạt động”, bản tuyên bố của FED cho biết.

Ngoài ra, theo các nhà phân tích nhận định, với việc chuyển đổi mô hình này, Goldman Sachs và Morgan Stanley có thể tiến hành mua lại các ngân hàng thương mại phá sản với số lượng đang tăng mạnh ở Mỹ. Trước đây, theo quy định pháp luật, Goldman Sachs và Morgan Stanley không thể tiến hành những vụ mua lại như vậy.

Động thái bất ngờ này của FED diễn ra trong bối cảnh chính quyền Tổng thống Bush tiếp tục làm việc với Quốc hội Mỹ để thông qua kế hoạch giải cứu thị trường tài chính trị giá 700 tỷ USD do Bộ Tài chính và FED khởi xướng từ tuần trước. Việc FED thông qua đơn xin chuyển đổi mô hình của Goldman Sachs và Morgan Stanley cũng cho thấy quyết tâm của FED không để cho hai ngân hàng này rơi vào tình cảnh bi đát như các ngân hàng đầu tư Phố Wall khác.

Với sự chuyển đổi này, Goldman Sachs và Morgan Stanley giờ đây có thể trở thành những đối thủ cạnh tranh trực tiếp với những tập đoàn ngân hàng hoạt động theo mô hình đầu tư - bán lẻ như Citigroup, JP Morgan Chase và Bank of America. Mô hình mới này sẽ đem lại cho họ nguồn vốn lớn từ hoạt động ngân hàng bán lẻ mà không một ngân hàng “thuần” đầu tư nào có được.

“Chúng tôi quyết định xin FED cho thay đổi mô hình hoạt động dựa trên nhận thức rằng, sự giám sát của FED sẽ đem tới cho chúng tôi sự giám sát khôn ngoan nhất và quyền tiếp cận vĩnh viễn với nguồn thanh khoản của FED. Dưới sự giám sát của FED, chúng tôi tin rằng Goldman Sachs sẽ được coi là một tổ chức tài chính an toàn hơn, với bản cân đối kế toán lành mạnh hơn và những nguồn vốn đa dạng hơn”, Chủ tịch kiêm CEO của Goldman Sachs Lloyd C. Blankfein cho biết.

Chủ tịch kiêm CEO của Morgan Stanley thì cho biết: “Mô hình tập đoàn ngân hàng mẹ mới sẽ đảm bảo cho Morgan Stanley một trạng thái mạnh mẽ nhất có thể, cũng như sự ổn định và linh hoạt để nắm bắt những cơ hội trên thị trường tài chính vốn đang có những thay đổi rất nhanh chóng”.

Cổ phiếu của cả Goldman Sachs và Morgan Stanley đã nằm dưới áp lực mất giá nặng nề từ sau vụ hai “hàng xóm” Phố Wall là Lehman Brothers và Merill Lynch lâm vào cảnh phá sản và bị thâu tóm.

Trước khi có quyết định cho phép chuyển đổi mô hình, giới đầu tư lo ngại Goldman Sachs và Morgan Stanley sẽ khó có thể tồn tại ở dạng ngân hàng đầu tư độc lập nữa. Đã xuất hiện những nguồn tin cho biết, cả hai tập đoàn này có thể bị “nuốt chửng” bởi các ngân hàng thương mại.

Cách đây vài ngày, có tin Morgan Stanley đàm phán sáp nhập với ngân hàng lớn thứ tư của Mỹ là Wachovia. Trước khi quyết định của FED được công bố, đã có nguồn tin cho biết, Morgan Stanley đang tiến hành đàm phán với quỹ lợi ích tối cao của Trung Quốc và các đối tác khác để huy động 30 tỷ USD tiền vốn.

(Theo AP, Bloomberg, New York Times)