Theo thống kê từ Sở Xây dựng Thanh Hóa, giá các loại vật liệu xây dựng, đặc biệt là cát xây dựng, đã tăng mạnh trong thời gian qua. Cụ thể, giá cát đã tăng đến 50% so với cùng kỳ năm 2024.

Nguyên nhân chính của sự tăng giá này là do nguồn cung không đáp ứng kịp nhu cầu của các công trình xây dựng trên địa bàn tỉnh, trong khi nhu cầu về vật liệu xây dựng vẫn duy trì ở mức cao, đặc biệt là đối với các dự án hạ tầng giao thông, công nghiệp và dân dụng.

Ông Lê Đức Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, chia sẻ tại một hội nghị: "Tình trạng tăng giá vật liệu xây dựng, đặc biệt là cát và đất san lấp, không chỉ ảnh hưởng đến các doanh nghiệp mà còn làm tăng chi phí đầu tư xây dựng, gây khó khăn cho nhiều công trình quan trọng của tỉnh. Do đó, việc hạ nhiệt giá vật liệu là một trong những nhiệm vụ cấp bách mà chúng tôi đang triển khai".

Để giải quyết vấn đề này, tỉnh Thanh Hóa đã đưa ra một số biện pháp đồng bộ và quyết liệt. Trong đó, việc rà soát, kiểm tra các mỏ khoáng sản là bước đi quan trọng. Các cơ quan chức năng tỉnh đã tiến hành kiểm tra toàn diện các mỏ khoáng sản trên địa bàn, nhằm đảm bảo các mỏ khai thác đúng quy định, không xảy ra tình trạng khai thác vượt công suất hay khai thác trái phép.

Theo quy hoạch tỉnh Thanh Hóa được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 153/QĐ-TTg ngày 27/2/2023, trên địa bàn tỉnh có 557 khu vực mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường và khoáng sản thuộc khu vực phân tán nhỏ, lẻ thuộc thẩm quyền cấp phép của UBND tỉnh. Đến ngày 15/3/2025, toàn tỉnh còn 344 mỏ được cấp đang còn thời hạn.

Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa cũng đã chủ động thành lập các đoàn kiểm tra, rà soát lại các mỏ vật liệu xây dựng, đặc biệt là các mỏ cát và đất san lấp. Ông Cao Văn Cường, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Thanh Hóa, cho biết: "Chúng tôi đã tiến hành kiểm tra 243 mỏ, trong đó có 189 mỏ đá, 33 mỏ đất, 6 mỏ cát. Qua đó, chúng tôi phát hiện một số mỏ khai thác không đúng quy định, vi phạm các tiêu chuẩn bảo vệ môi trường. Những vi phạm này cần được xử lý nghiêm minh để tạo ra một môi trường khai thác khoáng sản bền vững".

Cùng với sự vào cuộc của các cơ quan chức năng, các doanh nghiệp khai thác khoáng sản cũng đã chủ động tìm kiếm giải pháp giảm thiểu tác động của việc tăng giá vật liệu. Đại diện một số doanh nghiệp khai thác cát trên địa bàn tỉnh cho biết họ đã đề nghị các cơ quan chức năng đánh giá lại trữ lượng các mỏ cát đã cấp phép, tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng sản xuất để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Thanh Hóa cho biết: "Chúng tôi hiểu rằng việc tăng giá vật liệu xây dựng ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế tỉnh. Do đó, các doanh nghiệp khai thác khoáng sản luôn sẵn sàng hợp tác với các cơ quan chức năng để đảm bảo hoạt động khai thác hợp lý, tiết kiệm và bền vững. Tuy nhiên, cần có sự đánh giá lại về trữ lượng mỏ và điều chỉnh giá vật liệu hợp lý hơn".

Dự báo nhu cầu về vật liệu xây dựng của các chủ đầu tư chưa chính xác và chưa phù hợp với thực tế, đơn cử như năm 2024 khối lượng đá sử dụng thực tế là 12,33 triệu m3 tuy nhiên dự báo năm 2025 là 8,43 triệu m3. Đối với nguồn đất san lấp, trữ lượng còn lại tại các mỏ đã cấp là 42,89 triệu m3, trong khi nhu cầu cho giai đoạn 2026-2030 là 151,33 triệu m3, còn thiếu khoảng 141,71 triệu m3.

Để giải quyết tình trạng thiếu hụt vật liệu xây dựng trong dài hạn, tỉnh Thanh Hóa đã chú trọng đến việc xây dựng và điều chỉnh quy hoạch khoáng sản phù hợp với thực tế phát triển. Việc cập nhật quy hoạch khoáng sản không chỉ giúp các mỏ khai thác hoạt động hiệu quả mà còn bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, tránh tình trạng khai thác quá mức.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Giang nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ tiến hành rà soát lại tất cả các mỏ khoáng sản, điều chỉnh quy hoạch để phù hợp với nhu cầu thực tế của thị trường. Đồng thời, tỉnh cũng khuyến khích các doanh nghiệp sử dụng vật liệu thay thế, đặc biệt là cát nhân tạo, để giảm áp lực lên các mỏ khoáng sản tự nhiên".

Ông Giang yêu cầu các sở, ngành rà soát, đưa những mỏ được quy hoạch đủ điều kiện vào đấu giá cấp phép hoạt động khai thác theo quy định.

Cùng với đó xem xét đề xuất bổ sung vào Quy hoạch tỉnh đảm bảo phù hợp với thực tế, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, làm cơ sở cấp phép hoạt động khoáng sản theo đúng quy định. Khuyến khích các doanh nghiệp chế biến và sử dụng cát nhân tạo. Ưu tiên cung cấp vật liệu cho các công trình đang thi công xây dựng trên địa bàn tỉnh.