Chị Đào Thanh Hoàn, người sáng lập Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng tâm lý - giáo dục Ngọc Ân, cũng là một một người mẹ có con trai mắc chứng tự kỷ. Chị đã từng đi khắp nơi tìm tài liệu, nghiên cứu và tham gia các chương trình, hội thảo về chứng tự kỷ để đồng hành cùng con.

Từ đó, chị thấu hiểu nỗi lòng của những người làm cha làm mẹ mong muốn các con có một môi trường để rèn luyện kỹ năng, không chỉ giúp các con nâng cao nhận thức để tự sinh hoạt như những người bình thường, mà còn mang lại nhiều giá trị tích cực cho cộng đồng.

MỘT KHÔNG GIAN LUNG LINH SẮC MÀU

Xưởng thực nghiệm hướng nghiệp Thiên Ngọc (thuộc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng tâm lý - giáo dục Ngọc Ân) tại quận Hà Đông (ra đời vào tháng 2/2022) là nơi rèn luyện kỹ năng, hướng nghiệp cho thanh thiếu niên tự kỷ, người khuyết tật. Đây cũng là nơi bày trí hàng chục sản phẩm oản nghệ thuật và đồ lễ lung linh màu sắc. Không gian tại xưởng rất tinh tế, ngăn nắp và nghệ thuật.

Cô giáo Phạm Thanh Dung, người đã đồng hành cùng Trung tâm Ngọc Ân từ những ngày đầu thành lập, tâm sự với chúng tôi: "Trung tâm là nơi kết hợp hài hoà giữa "y tế, giáo dục, gia đình" trong quá trình giáo dục can thiệp sớm, hòa nhập. Giáo dục thực nghiệm hướng nghiệp đã mang lại hiệu quả tốt. Các con có sự tiến bộ vượt bậc cả về thể chất lẫn tinh thần, nhiều gia đình tin tưởng, gửi gắm con mình tại đây và đã có những đánh giá tích cực".

Anh Đỗ Văn Đạt đến với Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng tâm lý - giáo dục Ngọc Ân vào tháng 4/2022. Thời gian đầu, anh được các cô tại xưởng hướng nghiệp cho làm các công đoạn đơn giản. Sau khi thành thạo, anh bắt đầu tập làm những công đoạn phức tạp hơn. Giới thiệu về những sản phẩm tại xưởng với phóng viên VnEconomy, anh Đạt ánh mắt đầy tự hào chỉ vào một tác phẩm nói: “Đây là sản phẩm oản nghệ thuật có tên là “Tháp Đại Giác”.

Tác phẩm là sự cố gắng của nhiều nhân viên tại xưởng qua thời gia dài, giữ đúng theo khuôn mẫu bao gồm một bảo tháp cao được bao bọc xung quanh bởi 4 tháp nhỏ với cấu trúc tương tự tháp nhọn, sản phẩm tượng trưng cho sự giác ngộ của Đức Phật đối với thế gian như bông hoa sen vươn lên trong bùn”.

Các giáo viên hướng dẫn tại trung tâm đã tìm hiểu rất kỹ về văn hoá Ấn Độ và kết hợp với các thành phẩm đang có tại xưởng, từ đó hướng dẫn các học viên tự kỷ, khuyết tật để cùng nhau tạo nên tác phẩm nghệ thuật này. “Bây giờ tôi đã thạo nghề, mỗi ngày có thể làm được 8 – 10 chiếc oản nghệ thuật loại 300g; tạo hình, trang trí 6 – 7 chân đế oản bằng giấy màu. Không những thế, tôi còn có thể dạy cho các em khác”, anh Đạt phấn khởi tâm sự.

Rất nhiều tác phẩm tạo ra từ đều những đôi bàn tay và khối óc sáng tạo thể hiện sự nỗ lực, quyết tâm vượt lên chính mình của những thanh thiếu niên tự kỷ tại đây, là những sản phẩm nghệ thuật tinh tế, toát lên sự khéo léo. Chị Đào Thanh Hoàn cho biết thêm: “Học viên khuyết tật và tự kỷ lớn tuổi (trên 13 tuổi) đã thực nghiệm các công đoạn làm “Oản nghệ thuật” như: Cắt xốp, bọc xốp; cắt bìa, gói oản; sau đó làm chân ốc, làm quạt, cắt hoa, cắt lá, dán các phụ kiện…”. Sản phẩm sẽ được trưng bày tại các hội chợ OCOP hoặc các hoạt động vì cộng đồng tại Hà Nội và các tỉnh thành phố trên khắp cả nước. Giá của mỗi sản phẩm dao động từ 125.000 đồng đến 690.000 đồng.

MÔ HÌNH CẦN NHÂN RỘNG

Đến nay, Trung tâm đã có 6 cơ sở hoạt động ở Hà Nội, Đắk Lắk, Quảng Trị, Thành phố Hồ Chí Minh. Phát triển được trên 7.000 mẫu sản phẩm oản nghệ thuật, đồ lễ các loại và có mặt ở nhiều tỉnh, thành trên cả nước như: Hà Nội, Thái Bình, Hải Dương, Vĩnh Phúc, Hải Phòng, Quảng Ninh, Nam Định, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Bà Rịa - Vũng Tàu… Trong đó, trung tâm cung cấp cho siêu thị Kim Anh ở tỉnh Thái Bình với hơn 1.000 sản phẩm oản nghệ thuật và đồ lễ.

Chị Đào Thanh Hoàn hạnh phúc chia sẻ: “Sản phẩm của thanh thiếu niên tự kỷ, người khuyết tật làm ra được khách hàng đón nhận, hiện trung tâm chỉ sản xuất theo đơn đặt hàng đã không đủ hết công suất nên không phải lo lắng về đầu ra. Hiện nay, trung tâm đang dạy nghề, tạo việc làm cho nhiều học viên khuyết tật, tự kỷ tại Xưởng thực nghiệm hướng nghiệp Thiên Ngọc, hàng tháng các học viên đã được nhận lương để trang trải cho bản thân và gia đình”.

Năm 2023, chị Đoàn Thanh Hoàn và dự án “Triển khai mô hình hỗ trợ thanh, thiếu niên, người tự kỷ và khuyết tật phát triển bền vững trên địa bàn Thành phố Hà Nội” đã vinh dự được trao giải Nhì tại Cuộc thi Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Hà Nội. Đồng thời, dự án được Hội Liên hiệp Phụ nữ Hà Nội trao giải Nhất cuộc thi “Ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo phụ nữ Thủ đô” năm 2023.

Ngoài ra, Trung tâm Ngọc Ân cũng đã lọt Top 10 Thương hiệu uy tín quốc gia 2023. Tháng 1/2023, mô hình “Triển khai mô hình giáo dục thực nghiệm hướng nghiệp cho người khuyết tật và tự kỉ với nghề thủ công sắp lễ và làm oản nghệ thuật” đã được Cục bản quyền tác giả, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp Giấy chứng nhận đăng ký bản quyền tác giả.

Trong tương lai, để mở rộng thị trường phân phối của các sản phẩm tại xưởng, chị Đào Thanh Hoàn cho biết tập thể cán bộ, giáo viên Trung tâm Ngọc Ân sẽ không ngừng học tập, nghiên cứu xây dựng ý tưởng đổi mới, sáng tạo thêm nhiều sản phẩm hướng nghiệp đảm bảo chất lượng và mang tính thẩm mỹ cao tạo cảm hứng cho người lao động yếu thế trong xã hội. “Đồng thời để mở rộng tiếp nhận nhiều hơn nữa thanh thiếu niên tự kỷ đến học nghề, chúng tôi tích cực làm mẫu nhân rộng và lan tỏa mô hình thực nghiệm hướng nghiệp cho thanh, thiếu niên, người tự kỷ và khuyết tật tại các cơ sở giáo dục đặc biệt trên cả nước”.