Mặc dù chỉ là một trong ba trọng tâm tái cơ cấu nền kinh tế, song tái cơ cấu ngân hàng lại trở thành tâm điểm của rất nhiều ý kiến trong phiên giám sát tối cao của Quốc hội, ngày 1/11.

Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình chăm chú lắng nghe cả ngày, đôi khi nét mặt ông khá căng thẳng, dù chưa khi nào ngành ngân hàng nhận được nhiều chia sẻ đến như vậy, ít nhất là từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội khóa 13 đến nay.

Với chỉ đạo của Thống đốc, tất cả những cuộc tiếp xúc cử tri của đoàn đại biểu Quốc hội, của đại biểu hội đồng nhân dân các cấp ở Lạng Sơn có thành phần của các ngân hàng tham gia để trực tiếp có thể tháo gỡ, giải đáp những thắc mắc, khó khăn, những yêu cầu của cử tri, đại biểu Nguyễn Thế Tuy (Lạng Sơn) phát biểu.

Bày tỏ sự đồng tình với ý kiến này, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền (Lâm Đồng) nói thêm rằng Thống đốc rất quyết liệt, “tôi cho rằng bộ nào cũng làm được như vậy thì rất hay”.

Chỉ nói về tái cơ cấu các tổ chức tín dụng, đại biểu Nguyễn Bá Thuyền khẳng định, tái cơ cấu hệ thống tổ chức tín dụng đã được triển khai quyết liệt, đúng hướng, đúng lộ trình và điểm sáng trong tái cấu trúc tổng thể nền kinh tế.

Theo đại biểu Thuyền, việc cơ cấu lại các tổ chức tín dụng yếu kém chủ yếu bằng nguồn lực của khu vực tư nhân. Trong chương trình tái cơ cấu ngân hàng và xử lý nợ xấu, về cơ bản nhà nước không cấp tiền để xử lý những tổn thất, rủi ro của hệ thống ngân hàng.

Song, cơ chế, chính sách khuyến khích huy động các nhà đầu tư trong và ngoài nước tham gia tái cơ cấu ngân hàng và xử lý nợ xấu còn thiếu và chưa đủ hấp dẫn, chưa tạo thuận lợi để có sự tham gia của nhiều nhà đầu tư tư nhân.

Cho rằng sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan chức năng với Ngân hàng Nhà nước trong tái cơ cấu ngân hàng và xử lý nợ xấu chưa chặt chẽ và có hiệu quả, đại biểu Thuyển nhấn mạnh: “Thời gian qua kết quả đạt được về tái cơ cấu ngân hàng, xử lý nợ xấu chủ yếu do nỗ lực chủ động của ngành ngân hàng”.

Vẫn theo đại biểu Thuyền, chỉ với những cố gắng của ngành ngân hàng trong xử lý nợ xấu là chưa đủ, vì nợ xấu là vấn đề của nền kinh tế, đòi hỏi cần có sự tham gia hỗ trợ tích cực của các cơ quan, bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp.

Nhất trí với phân tích này, đại biểu Nguyễn Sỹ Cương (Ninh Thuận) nhắc lại, nếu coi việc xử lý nợ xấu là chỉ trông chờ vào cố gắng của ngân hàng là không đủ. Bởi nợ xấu là vấn đề của nền kinh tế và đòi hỏi sự tham gia nỗ lực của các ngành, các cấp.

“Tôi thấy Ngân hàng Nhà nước đã xác định một cách đúng đắn, rất đúng về bản chất và các giải pháp để xử lý nợ xấu, các giải pháp đưa ra tôi cho là hết sức phù hợp”, ông Cương phát biểu.

Là thành viên tham gia đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về thực hiện tái cơ cấu ba lĩnh vực trọng tâm, đại biểu Thân Đức Nam cũng tham gia thảo luận về tái cơ cấu hệ thống ngân hàng thương mại.

Theo đại biểu Nam,việc một số ngân hàng nông nghiệp chuyển thành ngân hàng thương mại ra đời trong những năm trước đây khá dễ dàng và hoạt động gắn với các doanh nghiệp bất động sản, nhiều ngân hàng thương mại là công cụ huy động vốn cho bản thân các ông chủ kinh doanh bất động sản là nguyên nhân chủ yếu dẫn đến nợ xấu.

Đa số trong 9 ngân hàng thương mại yếu kém mà Ngân hàng Nhà nước đã tập trung sắp xếp trong 3 năm qua đều thuộc loại này, ông Nam nói rõ hơn.

"Việc sắp xếp các ngân hàng thương mại yếu kém vừa qua cũng chưa giải quyết thực trạng nên nợ xấu vẫn còn. Liệu trong một năm tới, Ngân hàng Nhà nước có giải quyết được vấn đề này không?", ông Nam đặt câu hỏi.

"Dường như chúng ta chưa mạnh dạn để giải quyết triệt để vấn đề mà trông chờ vào thị trường bất động sản nóng lại. Đây là hệ quả làm cho nền kinh tế tắc nghẽn về vốn, sản xuất, kinh doanh khó khăn, ngân hàng thừa tiền, nền kinh tế thiếu vốn", đại biểu Nam bình luận.

Vị đại biểu này cũng cho rằng Chính phủ nỗ lực để cổ phần hóa các ngân hàng thương mại quốc doanh đã niêm yết ở thị trường chứng khoán nhưng trong 4 ngân hàng đã cổ phần hóa, Nhà nước vẫn nắm giữ trên 90%.

"Vốn điều lệ này không có tác động lên thị trường vốn. Tôi cho rằng nếu ngân hàng nhà nước muốn nắm giữ chi phối chỉ cần 65% là đủ", ông Nam thể hiện quan điểm.

Nhìn tổng thể cả đề án tổng thể tái cơ cấu nền kinh tế, đại biểu Nam nhận xét, những gì làm được cho đến hôm nay còn rất xa với mục tiêu.

Để đẩy mạnh tiến trình tái cơ cấu, cần phải quyết tâm vượt qua những trở ngại lợi ích cục bộ, lợi ích nhóm, đại biểu Thân Đức Nam đề nghị.