Cho đến nay, không có cách nào để xét nghiệm Covid-19 kéo dài. Không có loại thuốc cụ thể hay bài tập để giảm bớt triệu chứng hậu Covid-19. Không có sự thống nhất các triệu chứng Covid-19 kéo dài là gì. Nhưng với số lượng lớn người đã mắc Covid-19 và ước tính khoảng 7,7 - 23 triệu người bị hậu Covid-19 chỉ riêng tại Mỹ, các nhà nghiên cứu cho rằng nó có thể trở thành “thảm họa sức khỏe toàn cầu tiếp theo”.

Theo CNN, chính phủ Mỹ đã công bố liên tiếp hai báo cáo nhằm khởi động nỗ lực của toàn chính phủ trong việc ngăn chặn, phát hiện, điều trị hậu Covid-19. Theo đó, một số nghiên cứu mới hiện đang triển khai đã mang tới những mảnh ghép quan trọng để giải câu đố mang tên Long Covid.

THUỐC AXA1125

Một loại thuốc có tên Axcella Healt (AXA1125) điều trị Covid-19 kéo dài mới đây đã được thử nghiệm trên 41 bệnh nhân. Kết quả nghiên cứu thử nghiệm giai đoạn 2 tại Đại học Oxford công bố ngày 2/8 cho thấy những người dùng thuốc AXA1125 có chỉ số mệt mỏi về thể chất quay về mức bình thường sau 28 ngày điều trị.

Thuốc AXA1125 do hãng công nghệ sinh học Mỹ Axcella Health phát triển. Qua thử nghiệm, thuốc này được chứng minh là an toàn và dung nạp tốt. "Thử nghiệm cho thấy đây là loại thuốc an toàn và có tác dụng phụ tối thiểu, giúp những người mệt mỏi về tinh thần và thể chất cải thiện đáng kể tình trạng của họ," bác sĩ Jason Maley, cố vấn cho Công ty Axcella Health, cho hay.

Các tình nguyện viên tham gia thử nghiệm được chia thành hai nhóm, uống Axcella hoặc giả dược trong thời gian 28 ngày. Tất cả đã khỏi Covid-19 trong khoảng 12 tuần nhưng vẫn còn các triệu chứng dai dẳng. Các nhà khoa học kiểm tra các xét nghiệm máu để đánh giá sức khỏe cơ bắp cũng như tình trạng mệt mỏi tinh thần và thể chất.

Theo Hãng tin Reuters, mục tiêu của AXA1125 là điều trị chứng mệt mỏi mãn tính của hơn một nửa số người mắc hội chứng COVID-19 bằng cách phục hồi chức năng bình thường của ti thể - vốn được ví như "nhà máy cung cấp năng lượng" cho tế bào. Ti thể đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa năng lượng từ thức ăn thành ATP - phân tử mang năng lượng, có chức năng vận chuyển năng lượng đến các nơi cần thiết để tế bào sử dụng. Có nhiều bằng chứng cho thấy virus SARS-CoV-2 có thể chiếm đoạt ti thể của tế bào, thúc đẩy virus nhân lên và làm gián đoạn quá trình sản xuất ATP.

Giám đốc điều hành Axcella Bill Hinshaw cho biết công ty đang thiết kế các đợt thử nghiệm mới và sẽ xúc tiến lộ trình xin cấp phép cho sản phẩm này sớm nhất tại Mỹ và Anh. Nếu thành công, AXA1125 có thể mở đường cho các thử nghiệm tương tự ở các bệnh nhân mắc chứng mệt mỏi sau khi mắc các bệnh khác, bao gồm hội chứng mệt mỏi mãn tính (ME/CFS).

MỘT SỐ NGHIÊN CỨU KHÁC

Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng vaccine ngừa Covid-19 có thể giúp giảm nhẹ các triệu chứng của Covid kéo dài (long Covid). Hiện các nhà khoa học cũng đang nỗ lực tìm hiểu xem các biện pháp điều trị Covid-19 hiện nay như thuốc kháng virus, thuốc chống viêm, kháng đông... có góp phần giảm nhẹ tình trạng này hay không?

Trung tâm Miễn dịch Phân tử Cuba (CIM) tháng trước thông báo đang thực hiện cùng lúc hai thử nghiệm lâm sàng ở những bệnh nhân trong thời kỳ hồi phục sau khi mắc Covid-19. Người đứng đầu bộ phận thử nghiệm lâm sàng của CIM - tiến sỹ khoa học Mayra Ramos, cho biết chế phẩm CIMAvax-EGF đang được sử dụng cho những người bị di chứng hô hấp do nhiễm virus SARS-CoV-2 với chỉ định 8 liều vaccine trong 6 tháng.

Đây là loại thuốc đã được sử dụng tại Cuba trong hơn 15 năm qua để chống lại bệnh ung thư phổi. Các thử nghiệm mới sẽ giúp đánh giá tính an toàn và hiệu quả của CorvaxCIM ở những người đã bị Covid-19, cũng như khả năng ngăn ngừa hoặc kìm hãm sự tiến triển của chứng xơ phổi do căn bệnh này. Trong khi đó, nghiên cứu CorepoCIM đánh giá hiệu lực và hiệu quả của Erythropoietin tái tổ hợp ở những bệnh nhân đang điều trị COVID-19 và có biểu hiện rối loạn tim mạch, thận và hô hấp.

Theo trưởng nhóm nghiên cứu CorepoCIM - thạc sỹ khoa học Yanelda García, cũng như chế phẩm CIMAvax-EGF, hoạt chất Erythropoietin tái tổ hợp được thử nghiệm ở cả tình nguyện viên nam và nữ trên 19 tuổi. Các nhà nghiên cứu cho rằng việc áp dụng 5 liều hoạt chất sẽ giúp ngăn chặn hoặc giảm bớt di chứng của Covid-19.

Một kết quả khác trên Tạp chí The Journal of Investigative Medicine đã công bố cuộc thử nghiệm bao gồm 49 bệnh nhân Covid-19 kéo dài, trong đó 26 người đã được dùng thuốc kháng histamine. Kết quả, 19 trường hợp báo cáo đã giảm hoàn toàn hoặc một phần các triệu chứng của họ. Để so sánh, chỉ có 6 trong số 23 bệnh nhân khác, những người không được sử dụng thuốc kháng histamine, báo cáo các triệu chứng được cải thiện trong cùng một khoảng thời gian. Hai báo cáo này bổ sung thêm bằng chứng ngày càng tăng cho thấy thuốc kháng histamine có thể hữu ích cho việc điều trị Covid-19 kéo dài.

Kết quả nghiên cứu cũng cho thấy, mặc dù thuốc kháng histamine có vẻ hữu ích đối với một số bệnh nhân Covid-19 kéo dài, nhưng không phải tất cả. Khoảng 10% đến 20% bệnh nhân trong nghiên cứu không đáp ứng với điều trị, và ngay cả ở những bệnh nhân đáp ứng tốt, không phải tất cả các triệu chứng của họ đều cải thiện. Cụ thể, chứng rối loạn chuyển hóa máu, hoặc rối loạn chức năng của hệ thống thần kinh tự chủ kiểm soát các hành động không tự chủ, như nhịp tim bất thường, dường như không cải thiện với thuốc kháng histamine.

Tuy nhiên tác giả của nghiên cứu, PGS Melissa Pinto, cho biết: "Khả năng một loại thuốc không kê đơn, dễ tiếp cận có thể giảm bớt một số triệu chứng sẽ mang lại hy vọng lớn cho những bệnh nhân đang phải trải qua các triệu chứng của Covid-19 kéo dài". Tuy vậy, “các nghiên cứu về hội chứng Covid kéo dài cần phải kiên nhẫn,” nhà miễn dịch học Danny Altmann, tại Đại học Hoàng gia London (Imperial College London) tỏ ra lạc quan. “Năm nay sẽ có nhiều tiến bộ trong điều trị hậu Covid-19”.