Ngày mùng 10 tháng Giêng âm lịch là ngày vía thần tài. Theo quan niệm dân gian, mua vàng vào ngày vía thần tài thì cả năm sẽ may mắn, tài lộc dồi dào. Bởi vậy, thời điểm sau Tết nguyên đán, nhu cầu vàng trong nước thường tăng vọt.

MỘT SỐ TIỆM VÀNG GĂM HÀNG ĐẾN SÁT NGÀY VÍA THẦN TÀI

Trong vai người có nhu cầu mua vàng, ngay sau khi kỳ nghỉ Tết nguyên đán, phóng viên VnEconomy đã đến các tuyến phố tập trung nhiều cửa hàng bán vàng ở TP. Hà Nội như Trần Nhân Tông, Cầu Giấy để hỏi mua. Tuy nhiên, nhân viên nhiều cửa hàng cho biết không có vàng miếng SJC mà chỉ có vàng nhẫn tròn trơn. Thậm chí, nhân viên một số cửa hàng tiết lộ họ “găm hàng” để đến ngày mồng 8 tháng Giêng (sát ngày vía thần tài) mới tung ra thị trường.

Quả thực, đến ngày mồng 8 tháng Giêng (5/2/2025), các cửa hàng kinh doanh vàng lớn như Bảo Tín Minh Châu, Bảo Tín Mạnh Hải, DOJI trên phố Trần Nhân Tông, TP. Hà Nội, chật kín người xếp hàng. Dĩ nhiên, trong dòng người xếp hàng có cả người đến mua và người mang vàng đi bán chốt lời.

"Tôi đến lúc 10h30 sáng nhưng đã có hơn trăm người xếp hàng trước và đang chờ đến lượt vào mua vàng nhẫn. Dù tôi chỉ mua vàng để lấy may nhưng vì đã mất công tới đây rồi nên vẫn cố ngồi đợi gần 2 tiếng để mua được vàng nhẫn”, chị Trang ở quận Đống Đa, TP. Hà Nội nói với VnEconomy.

Bên cạnh dòng người xếp hàng chờ tới lượt mua vàng, nhiều khách hàng cũng tranh thủ mang bán vàng để tận dụng vùng giá cao.

"Tôi đã mua vàng từ năm 2020, lúc đó giá chỉ dưới 50 triệu đồng/lượng. Hai hôm nay, tôi thấy giá mua vào đều trên 88 triệu đồng/lượng nên quyết định bán luôn vì sợ nếu để qua ngày vía thần tài sẽ không mức giá đó nữa”, chị Mai Anh ở phố Hoàng Cầu, TP. Hà Nội, nói với VnEconomy.

Để đáp ứng nhu cầu tâm linh của người dân, các cơ sở kinh doanh vàng cũng tung ra nhiều sản phẩm vàng nhẫn, vàng ép vỉ với các định lượng đa dạng: 0,5 chỉ, 1 chỉ cho đến 1 lượng.

Dù vậy, vàng nhẫn trơn vẫn được đánh giá là mặt hàng được ưa chuộng nhất trong ngày vía thần tài dù vàng miếng SJC có tính thanh khoản tốt hơn nhưng địa điểm được cấp phép mua bán hạn chế; trong khi vàng nhẫn có thể bán lại ở bất kỳ đâu.

Theo tìm hiểu của VnEconomy, sát ngày vía thần tài, các thương hiệu vàng lớn như Bảo Tín Minh Châu, Bảo Tín Mạnh Hải, DOJI chỉ thu mua vàng nhẫn của chính mình.

NGƯỜI DÂN KỲ VỌNG SINH LỜI Ở VÀNG

Bên cạnh đó, nhiều tiệm vàng cho biết họ không mở bán vàng miếng SJC do khan hiếm nguồn cung. Nhân viên bán hàng tại DOJI cho biết: “Các cơ sở của DOJI hiện đã ngừng bán vàng miếng SJC từ nửa năm nay rồi do không có nguồn hàng để bán”.

Tương tự, hệ thống cửa hàng PNJ cũng không bán nhẫn vàng trơn và vàng miếng. “PNJ đã ngưng bán vàng nhẫn, vàng miếng từ giữa năm ngoái. Thay vào đó, cửa hàng sẽ đẩy mạnh bán các sản phẩm vàng trang sức 24K”, nhân viên bán hàng tại PNJ nói với VnEconomy.

Trong bối cảnh lãi suất tiết kiệm ngân hàng thấp, đa số người dân tìm đến vàng như một kênh tiết kiệm sinh lời có hiệu suất cao hơn. Trong dòng người xếp hàng chờ mua, bán vàng sau Tết nguyên đán, phóng viên VnEconomy gặp không ít dân văn phòng trẻ và các bà mẹ gom góp "tiền lì xì" của các con để mua 1-2 chỉ vàng.

“Sau tết, chị vẫn hay ngồi gom "tiền lì xì" của các con lại cho đủ để mua 1 chỉ, 2 chỉ vàng để tích luỹ cho các con sau này. Nếu sau này có việc gì cần dùng thì vẫn có thể mang vàng đi bán mà không sợ mất giá”, chị Giang ở Đống Đa, TP. Hà Nội, cho biết.

Qua ghi nhận tại các cửa hàng vàng trên địa bàn TP. Hà Nội trong gần 1 tuần lễ kể từ sau kỳ nghỉ Tết nguyên đán, đa số người dân cho biết chỉ cần có 1 món tiền nhỏ là có thể ra tiệm vàng mua nửa chỉ hay 1 chỉ làm của để dành. Cứ như vậy, tích tiểu thành đại, sau này có 1 món tiền dùng vào những việc trọng đại. Người dân cho rằng gửi tiết kiệm thì hiện nay lãi suất thấp, mua nhà/đất thì phải có một khoản rất lớn, không phải người nào cũng đủ tiền trong khi những kênh đầu tư khác với họ là phức tạp và khó tiếp cận.

Các chuyên gia nhấn mạnh đặc điểm của thị trường vàng Việt Nam là không có những sàn vàng tập trung, minh bạch mà người dân chủ yếu giao dịch tại các tiệm vàng.

Theo đó, mức giá mua và bán do các tiệm vàng ấn định. Người dân mua, bán vàng chỉ là người chấp nhận giá chứ không phải là người quyết định giá. Tuy nhiên, hàng chục ngàn tiệm vàng khác nhau trên cả nước nhưng lại có những mức giá tương đối ngang nhau, có chênh lệch không đáng kể. Sở dĩ như vậy là do giá trên thị trường đã được các “nhà cái” ấn định cho các tiệm vàng. Đây là những “nhà tạo lập thị trường” nhưng cũng chính là nhóm đầu cơ và có khả năng lũng đoạn thị trường.

Chuyên gia nhấn mạnh rằng hiện nay những doanh nghiệp, hộ kinh doanh, tiểu thương, rất cần vốn để kinh doanh nên không dại gì bỏ tiền ra ôm vàng vào. Như vậy, thị trường vàng Việt Nam hiện nay rất nhạy cảm và dễ bị thao túng.

Các chuyên gia cùng khuyến nghị để quản lý thị trường vàng hiệu quả, Chính phủ cần có đề án tổng thể, phân rõ vai trò, trách nhiệm của từng bộ ngành; đưa ra cơ chế phối hợp hiệu quả để tiến tới định danh vàng, ngăn chặn hiệu quả buôn lậu vàng. Cùng đó, phải nhanh chóng tái cấu trúc thị trường tài chính, đa dạng hơn nữa các sản phẩm tài chính; tăng cường giáo dục tài chính để tiền chảy vào sản xuất, kinh doanh hỗ trợ tăng trưởng kinh tế chứ không phải “nằm chết theo vàng” trong những két sắt.