Nhìn lại thời điểm mới khởi nghiệp, đối với ông việc thành lập công ty là “cái duyên” hay đã nằm trong kế hoạch?

Việc thành lập công ty chính là nỗ lực của bản thân tôi. Tôi sinh ra và lớn lên ở vùng quê nghèo thuộc tỉnh Hà Nam. Cha tôi mất sớm khi tôi mới 3 tuổi. Ngay từ nhỏ, hình ảnh lam lũ, nghèo đói của các bà, các mẹ vùng nông thôn đã luôn thôi thúc, nhắc nhở tôi phải cố gắng vươn lên thoát nghèo. Vì thế, tôi luôn nỗ lực học tập, làm việc nghiêm túc với mong muốn có thể tạo dựng cuộc sống đủ đầy và giúp được người thân. Khát vọng này luôn được nuôi dưỡng trong tôi từ đó cho đến tận bây giờ và thúc giục tôi phải cố gắng và vững chí, dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào.

Vậy, trước khi thành lập công ty, ông đã làm những  việc gì để kiếm sống?

Cuộc sống vất vả và tình thương yêu với mẹ đã thúc giục tôi có ý thức tự lập từ rất sớm. Ngay hồi còn đang học phổ thông, tôi đã làm rất nhiều việc và tập buôn bán nhỏ lẻ. Khi lên Hà Nội học đại học, tôi kinh doanh nhiều mặt hàng. Ví như lấy giày dép từ các đại lý ở chợ Đồng Xuân để giao cho các cửa hàng bách hóa các huyện thị (hồi đó, các đại lý đều cho nợ vốn, bao giờ thu được tiền từ các cửa hàng mới phải trả họ).

Thời gian sau, khi dành được chút tiền, tôi chuyển sang kinh doanh máy tính và linh kiện máy tính cũ. Song song với đó là mở sạp bán báo khá lớn tại số 8 Nguyễn Chí Thanh. Việc bán báo và kinh doanh máy vi tính không chỉ nuôi tôi suốt năm tháng sinh viên mà còn đem lại khoản thu nhập ổn định hàng tháng cho nhiều bạn sinh viên khác bán hàng thuê cho tôi. Đặc biệt, “lợi nhuận” vô giá mà tôi nhận được từ việc bán báo là hàng ngày, qua báo chí, tôi được tiếp nhận một cách nhanh nhất, sớm nhất những kiến thức quan trọng và bổ ích, ấp ủ ngọn lửa đam mê kinh doanh, hình thành cho tôi tư duy kinh doanh sau này. Đồng thời, sách báo cũng là động lực giúp tôi không bỏ cuộc và tìm ra giải pháp vượt qua những khó khăn trong giai đoạn mới thành lập công ty, giúp tôi trau dồi kinh nghiệm trong kinh doanh và cuộc sống, bên cạnh việc học hỏi những người đi trước.

Chính vì thế, những chiến lược kinh doanh của tôi thường dựa trên sự tổng hợp, chắt lọc kiến thức học được ở trường, trong thực tế và qua sách báo. Điều này cũng giúp tôi làm chủ chiến lược kinh doanh của mình và giữ được nhịp đam mê, sáng tạo, tìm tòi các hướng đi mới, phù hợp hơn.

Sau gần 20 năm thành lập, VNGroup (tiền thân là Công ty Luật Việt) nay đã có một hệ sinh thái gồm khoảng 10 công ty con, với rất nhiều dự án bất động sản trên cả nước. Đây có thể coi là bước tiến “thần tốc”?

Tôi khẳng định rằng so với các doanh nghiệp khác, VNGroup phát triển khá chậm nhưng những  bước đi của chúng tôi luôn chắc chắn, luôn tuân thủ nguyên tắc “Gắn kết giá trị - Phát triển bền vững”. Với các dự án bất động sản, VNGroup hướng tới tạo dựng các khu nghỉ dưỡng gắn với chăm sóc sức khỏe  (Thân - Tâm – Trí) nên trước khi triển khai, thường phải dành rất nhiều thời gian khảo sát và nghiên cứu kỹ lưỡng về nhiều mặt.

Trong các dự án của mình, không ít dự án có quy mô đầu tư nhiều ngàn tỷ đồng, được VNGroup chuẩn bị nhiều năm trời (có khi lên tới cả chục năm), nhưng mới đây chúng tôi mới “bật mí” thì sao có thể gọi là “thần tốc” được. Chúng tôi xác định: không lớn mạnh bằng mọi giá mà phải tiến từng bước chắc chắn, hướng đến sự bền vững và chuyên nghiệp.

Trong các dự án bất động sản của VNGroup, từ khu đô thị cho tới những văn phòng chia sẻ (co - working) đều tái hiện hoặc mang đậm dấu ấn văn hóa đặc trưng của một số vùng miền xưa (ví như Hà Nội xưa, Hội An xưa…) hay là những câu chuyện cổ, những làng quê thanh bình. Điều này nhằm mang đến sự độc đáo cho sản phẩm hay đằng sau đó là câu chuyện, là hoài niệm của ông về những ngày xưa cũ?

Các dự án mà VNGroup đầu tư đều gắn liền với văn hóa, vì đó là lợi thế của Việt Nam và cũng là chủ đích của VNGroup. Ở dự án nào, phần ý tưởng phát triển, chúng tôi đều dựa trên điều kiện tự nhiên, con người và văn hóa bản địa. Vì vậy, đa phần các dự án mà VNGroup triển khai đều gắn với vùng đất di sản hoặc vùng đất lịch sử nào đó.

Nhiều ý kiến cho rằng làm bất động sản, chủ đầu tư thường thu về lợi nhuận rất cao, còn mọi rủi ro (nếu có) đều nghiêng về phía khách hàng. Ông nghĩ sao về điều này?

Làm dự án bất động sản là một công việc rất phức tạp, chứ không dễ như nhiều người bên ngoài nghĩ. Hãy tìm hiểu kỹ các quy định pháp luật về đầu tư và cơ chế vốn và đặt thử bài toán hiệu quả đầu tư thì chúng ta sẽ rõ. Thông thường, để triển khai dự án bất động sản, doanh nghiệp phải bỏ vốn đầu tư rất lớn và phải đối mặt với rất nhiều rủi ro, bao gồm rủi ro về pháp lý, về thị trường, chính sách tài chính, tâm lý người tiêu dùng...

Trong đó, rủi ro lớn nhất hiện nay là hệ thống pháp luật, nhất là pháp luật liên quan đến bất động sản của chúng ta còn nhiều bất cập; mâu thuẫn chồng chéo khiến khó thực thi đối với cả chính quyền địa phương và người dân, doanh nghiệp. Thời gian qua, Chính phủ cùng các bộ, ban ngành đã rất nỗ lực tìm cách tháo gỡ, nhưng điều này không thể làm ngay được mà phải có quy trình, thậm chí phải đợi sửa đổi, bổ sung các luật liên quan… Trong giai đoạn chờ đợi, doanh nghiệp vẫn là đối tượng trực tiếp chịu nhiều rủi ro nhất.

Để trở thành chủ đầu tư một dự án bất động sản nhà ở, bất động sản nghỉ dưỡng, chủ đầu tư phải nghiên cứu 12 - 17 bộ luật cùng các văn bản dưới luật liên quan và thường mất khoảng 5 năm triển khai với rất nhiều khâu (từ khâu khảo sát, nghiên cứu, lập quy hoạch, thu hồi đất, xác định giá trị tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, điều kiện xây dựng hạ tầng, đánh giá tác động môi trường, phòng cháy chữa cháy,  xây dựng, nghiệm thu, bàn giao, vận hành …). Trong quá trình triển khai, dù đã chuẩn bị sẵn nguồn lực nhưng nếu gặp vướng mắc dù ở bất kỳ khâu nào, dự án đều có thể bị đình trệ rất lâu.

VNGroup có từng gặp phải những vướng mắc kể trên không, thưa ông?

Ngay với VNGroup, có dự án đã xong hạ tầng, xây dựng công trình, cảnh quan và hoàn thành nộp ngân sách 100% tiền sử dụng đất, chỉ chờ cấp sổ đỏ để bàn giao cho khách hàng nhưng 2 năm nay chưa xong. Nguyên nhân là do mỗi địa phương lại có đặc thù riêng, trong đó có sự biến động nhân sự quản lý nhà nước dẫn đến công việc bị chồng chéo, dồn nén; rồi tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm của cán bộ thực thi nên không ai dám quyết. Doanh nghiệp phải chờ địa phương gửi văn bản xin hướng dẫn, giải thích của các bộ, ngành… Trong khi đó, dự án chỉ cần chậm 2-3 năm thì coi như doanh nghiệp mất lãi, thậm chí còn bị “âm” vốn do phải lo chi phí để duy trì bộ máy vận hành, trả tiền lãi suất ngân hàng…

Đó là chưa kể đến rủi ro về mặt tài chính mà chủ đầu tư phải đối mặt. Theo quy định, khi phát triển dự án bất động sản, doanh nghiệp chỉ cần chứng minh 20% vốn chủ sở hữu, 80% còn lại là vay từ ngân hàng và huy động các nguồn khác. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, liên quan đến hạn mức tín dụng, nếu các ngân hàng siết tín dụng, không cấp tín dụng nữa, kênh trái phiếu bị khóa, thị trường bị đình trệ, chủ đầu tư ngay lập tức sẽ gặp rất nhiều khó khăn: không huy động được vốn, dự án không thể tiếp tục triển khai, dẫn đến vi phạm cam kết với khách hàng…

Trong bối cảnh đó, VNGroup đã đề ra định hướng như thế nào cho một vài năm tới?

VNGroup (tiền thân là Công ty cổ phần Luật Việt) được thành lập từ năm 2003 hoạt động trong lĩnh vực luật, rồi lần lượt mở rộng sang các lĩnh vực đầu tư, kinh doanh và phát triển bất động sản Việt Nam năm 2003; Thẩm định giá năm 2009, Truyền thông – marketing năm 2015; Co-working Space năm 2017. Đến nay, VNGroup phát triển vững mạnh với mạng lưới chi nhánh ở cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. Trong lĩnh vực bất động sản, Công ty đã triển khai nhiều dự án tại Hà Nội, Đà Nẵng, Hội An, Phan Thiết…

VNGroup đã có gần 20 năm hiện diện trên thị trường. Bên cạnh việc kế thừa và phát huy những nền tảng có sẵn, chúng tôi sẽ không ngừng xây dựng các ý tưởng kinh doanh, đổi mới sáng tạo, cố gắng làm tốt hơn nữa những công việc mình đang làm, bao gồm trách nhiệm với xã hội, với đối tác và với cán bộ công nhân viên. Đồng thời, mở rộng thêm lĩnh vực hoạt động, điều chỉnh mục tiêu đầu tư, tăng tỷ trọng cho sản xuất và quan trọng nhất là hoàn thiện hồ sơ đủ điều kiện niêm yết trên sàn chứng khoán, nhằm hướng tới sự minh bạch, chuyên nghiệp hơn và khẳng định uy tín, vị thế của VNGroup - Tập đoàn đa ngành tư vấn, đầu tư và phát triển bền vững…

VnEconomy 13/10/2022 08:00