14:12 26/03/2014

Tàu chiến cuối cùng của Ukraine ở Crimea đã thuộc về Nga

An Huy

Tối ngày 25/3, Cherkassy, con tàu cuối cùng của Hải quân Ukraine tại Crimea, đã rơi vào tay quân Nga

<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 15px;">Tàu quét mìn Cherkassy</span>
<span style="font-family: 'Times New Roman'; font-size: 15px;">Tàu quét mìn Cherkassy</span>
Tàu quét mìn Cherkassy là con tàu cuối cùng còn sót lại trong lực lượng Hải quân Ukraine ở Crimea, sau khi các con tàu khác thuộc sở hữu của Kiev tại bán đảo này đều đã bị Hải quân Nga chiếm.

Theo báo Wall Street Journal, đến hôm qua (25/3), các lực lượng của Nga ở Crimea vẫn tìm mọi cách chiếm tàu Cherkassy, kể cả nổ súng và dùng máy bay trực thăng để gây sức ép, nhưng bất thành. Trước đó, tất cả các tàu chiến của Ukraine ở Crimea, đậu trong vịnh Donuzlav đều đã thuộc về Nga.

Cuộc đối đầu giữa hai lực lượng Hải quân của Nga và Ukraine ở Crimea đã khiến các thủy thủ của hai nước trở thành kẻ thù của nhau, từ chỗ đã từng luyện tập và chung sống cùng nhau. Hải quân hai nước chung một mái nhà dưới thời Liên bang Xô viết. Sau đó, khi Liên Xô tan rã, Ukraine và Nga chia nhau số tàu chiến ở Crimea.  

Mặc dù Crimea vẫn là một phần của Ukraine, song Moscow tiếp tục đặt Hạm đội Biển Đen của mình ở đây theo một hiệp ước ký với Kiev. Khi Nga về Crimea trong tháng 3 này, Hạm đội Biển Đen trở thành một căn cứ hậu cần để hỗ trợ cho việc sáp nhập, trong đó có vai trò đưa quân Nga vào Crimea. Một nhà phân tích quân sự của Ukraine đã miêu tả Hạm đội Biển Đen như một “con ngựa Trojan”.

Điện Kremlin từ lâu đã lo ngại việc một phần lực lượng Hải quân của mình đặt căn cứ ở một quốc gia muốn thắt chặt quan hệ với Khối quân sự Bắc Đại Tây Dương (NATO), tổ chức mà Moscow xem là một “kẻ thù chiến lược”. Để giải quyết vấn đề, Nga đã sáp nhập Crimea, bất chấp động thái này khiến mối quan hệ giữa Moscow với phương Tây bị tổn hại nghiêm trọng.

Trong quá trình sáp nhập Crimea, Nga đồng thời chiếm luôn lực lượng tàu chiến vốn ít được đầu tư của Ukraine ở Crimea.

Lường trước được việc Crimea về Nga, tổng tư lệnh Hải quân Urkaine đã đào tẩu sang Nga vào đầu tháng 3 và được Moscow nhiệt tình chào đón. Đầu tuần này, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nga trực tiếp tới Crimea và bổ nhiệm đô đốc Denis Berezovsky, một sỹ quan Ukraine đào tẩu, vào vị trí Phó tư lệnh của Hạm đội Biển Đen.

Tại Kiev, quyền Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine, ông Ihor Tenyukh, đã từ chức ngày 25/3. Chính phủ Ukraine đối mặt với sự chỉ trích lớn từ người dân về việc không có sự chuẩn bị cho việc rút quân trật tự khỏi Crimea, khiến binh lính loay hoay ở bán đảo này.

Trong khi đó, ở Donuzlav Lake, quân  Nga quyết không để tàu Ukraine trốn thoát. Hải quân Nga đã đánh đắm hai con tàu cũ trong Hạm đội Biển Đen tại ngay khu vực cửa vịnh nối với Biển Đen, sau đó chiếm từng con tàu Ukraine một, chủ yếu không cần một chút bạo lực nào.

Đến chiều ngày 25/3, tàu quét mình Cherkassy, con tàu phục vụ trong Hải quân Ukraine từ năm 1977, vẫn tránh được quân Nga. Theo thuyền trưởng Yuri Fedash của con tàu, Cherkassy đã có lúc gần đi qua được cửa vịnh Donuzlav Lake để chạy ra Biển Đen, nhưng bị một con tàu Nga chặn lại nên buộc phải quay lại.

Trước đó, thuyền trưởng Fedash đã yêu cầu 12 thủy thủ có tư tưởng lung lay rời khỏi tàu. Ông cho biết, 50 thủy thủ còn lại đồng lòng sẵn sàng chiến đấu với quân Nga để giữ Cherkassy. Vị thuyền trưởng này là một người dân tộc Ukraine, đang có một cậu con trai 7 tháng tuổi ở nhà. Vào buổi chiều ngày 25/3, ông nói rằng, không biết mọi chuyện sẽ kết thúc như thế nào và liệu ông có thể rời khỏi Crimea được hay không.

Nhưng đến tối ngày 25/3, Cherkassy, con tàu cuối cùng của Hải quân Ukraine tại Crimea, đã rơi vào tay quân Nga. Phóng viên Wall Street Journal liên lạc bằng điện thoại với thuyền trưởng Fedash vào sáng sớm ngày 26/4 và được cho biết, quân Nga dùng 3 tàu tuần tra, 3 máy bay trực thăng, và 1 tàu kéo để giành quyền kiểm soát Cherkassy. Khi quân Nga lên tàu, thuyền trưởng Fedash đã thỏa thuận đầu hàng để các thủy thủ không phải chịu thương vong. Sau đó, con tàu được lai dắt vào bờ. Ông Fedash nói rằng, những người Nga rất lịch sự và tỏ ra vị nể khi tàu Cherkassy kháng cự đến cùng.

Thuyền trưởng Fedash đã đàm phán được một thỏa thuận cuối cùng: ông và một thủy thủ thân cận được ở lại một đêm cuối trên Cherkassy, với lá cờ Ukraine tung bay trên con tàu. Họ dự định sẽ rời tàu vào sáng ngày 27/3 và để cho quân Nga tự hạ lá cờ Ukraine xuống.