Thông tin về tình hình triển khai cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 6/2024 diễn ra vào chiều 6/7, Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết ngày 3/7/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Nghị định số 80/2024/NĐ-CP quy định về cơ chế mua bán điện trực tiếp giữa đơn vị phát điện năng lượng tái tạo với khách hàng sử dụng điện lớn, có hiệu lực ngay từ ngày 3/7/2024.

DPPA là một cơ chế còn khá mới, được thực hiện thông qua hai phương thức: (i) Mua bán điện trực tiếp thông qua đường dây riêng, không kết nối với lưới điện quốc gia; (ii) Mua bán điện trực tiếp có kết nối với lưới điện quốc gia.

“Ngay sau khi Nghị định số 80/2024/NĐ-CP được ban hành, ngày 5/7, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị triển khai thực hiện Nghị định, có sự tham gia của đại diện 63 tỉnh thành, các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các tổ chức quốc tế…”, Thứ trưởng Tân thông tin; đồng thời cho biết khi bất kỳ văn bản quy phạm pháp luật nào được ban hành, bên cạnh những thuận lợi tạo động lực phát triển sẽ có những khó khăn trong triển khai thực thi. Đặc biệt, với Nghị định số 80/2024/NĐ-CP, cơ chế DPPA còn mới, chắc chắn không thể tránh khỏi những khó khăn nhất định.

Thứ nhất, trong trường hợp mua bán điện trực tiếp thông qua đường dây riêng, không kết nối với lưới điện quốc gia, hai bên tham gia cơ chế là đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn sẽ tự thảo luận hợp đồng.

“Tại Nghị định số 80/2024/NĐ-CP, hợp đồng này được quy định mang tính chất định hướng, còn các nội dung cụ thể liên quan đến vấn đề mua bán, trao đổi, giá cả,… sẽ tôn trọng thỏa thuận giữa hai bên. Ở đây có thể sẽ xuất hiện sự lúng túng trong thực hiện, đặc biệt đối với bên vận hành điện lực, chưa biết trên cơ sở nào để đàm phán”, Thứ trưởng Tân nhận định.

Thứ hai, trong trường hợp mua bán điện trực tiếp có kết nối với lưới điện quốc gia, rõ ràng phải đảm bảo tính hệ thống và tính an toàn trong vận hành hệ thống điện. Có thể nhu cầu của khách hàng và năng lực cung ứng có thể chưa gặp nhau ở một số điểm.

Thứ ba, đây là cơ chế mới, bản thân các đơn vị phát điện, đơn vị điện lực và đặc biệt là đơn vị vận hành (các trung tâm điều độ hệ thống điện) sẽ phải sử dụng các quy trình riêng để thực hiện việc này.

Ở góc độ quản lý nhà nước, Thứ trưởng Tân cho biết Bộ Công Thương sẽ theo dõi và có các chỉ đạo, về cơ bản đã giao cho các đơn vị để triển khai, đồng thời cố gắng để rà soát, triển khai đồng bộ, nhịp nhàng trong quá trình thực hiện.

Để kịp thời triển khai thực hiện đồng bộ, thống nhất cơ chế DPPA trong phạm vi cả nước, Bộ Công Thương cũng đã đưa ra ba giải pháp.

Thứ nhất, đối với các địa phương, cần tạo điều kiện, rà soát lại các quy hoạch, trên cơ sở đó đồng bộ hóa với các giải pháp liên quan đến vấn đề xây dựng, phòng cháy chữa cháy để phát triển các nhà máy năng lượng tái tạo, đáp ứng được nhu cầu của khách hàng sử dụng điện lớn trong cơ chế mua bán điện trực tiếp.

Thứ hai, đối với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) là đơn vị đang chịu trách nhiệm quản lý đơn vị vận hành hệ thống điện quốc gia, phải xây dựng các quy trình, quy chế để thực hiện Nghị định, đáp ứng được nhu cầu đăng ký của các khách hàng lớn và các đơn vị phát điện năng lượng tái tạo.

Thứ ba, Bộ Công Thương giao cho các đơn vị thuộc Bộ, trực tiếp là Cục Điều tiết điện lực, chủ trì, phối hợp với các đơn vị rà soát lại các thông tư, quy định có liên quan để xem xét, nghiên cứu, sửa đổi nhằm hỗ trợ và đảm bảo việc thực hiện cơ chế DPPA hiệu quả trong thời gian tới.

Đây là cơ chế còn mới, vì vậy Bộ Công Thương cũng đã thành lập một tổ công tác để theo dõi kịp thời và phản ứng nhanh trong quá trình triển khai thực hiện Nghị định.