Nếu không đầu tư phát triển sẽ thua cuộc ngay trên sân nhà, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh trong phát biểu tại hội nghị của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, chiều 16/1.

Theo đánh giá của Thủ tướng, năm 2019, doanh thu, lợi nhuận của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước tăng lên, vốn nhà nước được bảo toàn và phát triển. Các tập đoàn, tổng công ty cũng đã triển khai những nhiệm vụ, dự án đầu tư cấp bách, phối hợp bảo vệ chủ quyền quốc gia, giữ vững quốc phòng, an ninh.

Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cũng đã tạo thuận lợi cho các tập đoàn, tổng công ty sản xuất kinh doanh, trong đó có thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tiếp nhận 12 dự án yếu kém của Bộ Công Thương và đã đề xuất một số giải pháp để khắc phục, xử lý.

Tuy nhiên, Thủ tướng cũng nêu rõ những tồn tại của Ủy ban thời gian qua, như còn tình trạng chậm thực hiện một số công việc quan trọng, chậm phê duyệt chức danh quản lý của một số tập đoàn, tổng công ty, chậm cổ phần hóa thoái vốn. Còn một số tập đoàn, tổng công ty chưa hoàn thành nhiệm vụ lợi nhuận, doanh thu, nộp ngân sách Nhà nước.

Việc sắp xếp lại nhà, đất của các tổng công ty, tập đoàn còn vướng mắc khiến cổ phần hóa thoái vốn bị chậm. Một số cán bộ chưa bám thực tiễn nên giải quyết nhiệm vụ chưa thuyết phục, gây chậm trễ thời gian dài. Chất lượng thẩm định, phê duyệt đối với một số dự án đầu tư còn thấp.

Nếu không đầu tư phát triển sẽ thua cuộc ngay trên sân nhà, trong khi đó, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài giải ngân đến 20 tỷ USD, đã có thêm 140 nghìn doanh nghiệp tư nhân với số vốn bình quân 12 tỷ đồng, còn các dự án đầu tư phát triển của các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước lại không đạt tiến độ, người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh.

Thủ tướng cũng cho rằng, còn có những cơ chế, chính sách chồng chéo, chưa rõ ràng, khiến việc triển khai hoạt động sản xuất kinh doanh và các nhiệm vụ khác của Ủy ban khó khăn. Ủy ban cũng chưa đề xuất được thể chế để sửa các vướng mắc này. Đặc biệt, theo Thủ tướng, việc chậm trễ, vướng mắc có nguyên nhân từ việc phối hợp giữa Ủy ban và các bộ, ngành chưa hiệu quả.

"Tôi đề nghị các đồng chí phải nâng cao tinh thần trách nhiệm. Quan hệ hợp tác giữa Ủy ban với các cấp bộ, ngành với các tập đoàn, tổng công ty là một nguyên nhân chậm trễ, còn tình trạng ít hợp tác giữa quản lý ngành và Ủy ban", ông nói.

Yêu cầu của Thủ tướng là các bộ, ngành, địa phương phải có trách nhiệm lớn đối với Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, nhất là khi hiệu quả hoạt động của tập đoàn, tổng công ty sẽ góp phần tăng ngân sách tại chính các địa phương.

Thủ tướng cũng yêu cầu Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp báo cáo Thủ tướng những bộ, ngành chậm hoặc không phối hợp triển khai nhiệm vụ.

Người đứng đầu Chính phủ nêu rõ, trong thời gian tới, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp, các bộ, ngành, tập đoàn, tổng công ty phải đổi mới tư duy chiến lược, thể hiện rõ tinh thần kiến tạo, phục vụ, không phải là mệnh lệnh hành chính, quan liêu, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển, trong đó có doanh nghiệp Nhà nước. Đặc biệt là không né tránh, đùn đẩy trách nhiệm và phải chủ động, tích cực thực hiện tốt hơn, hiệu quả nhiệm vụ được giao.

Năm 2020 Thủ tướng yêu cầu Uỷ ban tiếp tục thực hiện tái cơ cấu và đổi mới doanh nghiệp Nhà nước với nền tảng công nghệ hiện đại, năng lực đổi mới sáng tạo, quản trị theo chuẩn mực quốc tế, huy động sử dụng các nguồn lực xã hội, tiếp tục đưa doanh nghiệp Nhà nước giữ vị trí then chốt. Đây là lực lượng vật chất quan trọng của kinh tế Nhà nước, góp phần phát triển kinh tế và thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội.

Thủ tướng khẳng định không thể thiếu những "quả đấm thép" của nền kinh tế. thời gian tới, doanh nghiệp Nhà nước phải đi tiên phong trong nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững.

Đặt vấn đề trên, Thủ tướng yêu cầu Ủy ban, các tập đoàn, tổng công ty thực hiện tốt nhiệm vụ đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước. Hoạt động của Ủy ban phải gắn liền với các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước về mọi mặt. Các tập đoàn, tổng công ty cũng phải nghiêm túc thực hiện các quy định pháp luật đưa ra.

Ủy ban cần rà soát hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, phân định rõ chức năng với các bộ, ngành và cơ chế phối hợp. Thủ tướng nhấn mạnh, Ủy ban không phải là đơn vị hành chính gây khó khăn cho doanh nghiệp mà tạo thuận lợi để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn Nhà nước, chú ý nhân lực có đức, có tài cho các tập đoàn, tổng công ty.

Cùng với đó là phối hợp với các cơ quan chức năng xử lý dứt điểm những công việc của các tập đoàn, tổng công ty mà Ủy ban đã nhận chuyển tiếp từ các bộ, ngành. Trong đó có những vấn đề liên quan đến các dự án đầu tư của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam; việc quyết toán cổ phần hóa một số doanh nghiệp đã cổ phần hóa thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tập đoàn Dầu khí.

Đặc biệt, Uỷ ban cần thực hiện tốt nhiệm vụ cơ quan thường trực giúp việc Ban Chỉ đạo xử lý các dự án, doanh nghiệp thua lỗ, kém hiệu quả ngành công thương, nhất là trong năm 2020, trình kế hoạch giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030.