EVN lý giải thế nào về khoản lỗ hơn 44.000 tỷ muốn tính vào giá điện?

Bộ Công Thương mới đây đề xuất sửa Nghị định 72, cho phép Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tính toán và phân bổ vào giá điện những khoản chi phí sản xuất, cung ứng chưa được bù đắp từ năm 2022 đến nay.

Khoản này tương ứng với số lỗ khoảng 44.792 tỷ đồng tính tới cuối năm ngoái.

Trước đề xuất sửa đổi Nghị định 72, hầu hết các chuyên gia, bộ ngành đều lên tiếng cho rằng EVN cần làm rõ và hết sức thận trọng trong việc đưa khoản lỗ tính vào giá điện, bởi một thay đổi nhỏ cũng ảnh hưởng tới chi phí sản xuất, ảnh hưởng ổn định vĩ mô, tăng trưởng kinh tế.

Trong báo cáo mới đây, EVN đã lên tiếng lý giải về khoản lỗ 44.000 tỷ này.

Theo đó, Tập đoàn này cho biết trong giai đoạn 2022-2023, giá nhiên liệu đầu vào sản xuất điện than, dầu, khí, tỷ giá ngoại tệ tăng cao đột biến do ảnh hưởng của sự kiện địa chính trị Nga- Ukraina và nhu cầu nhiên liệu của giai đoạn phục hồi sau đại dịch COVID-19.

Trong khi đó, cũng trong giai đoạn này, do ảnh hưởng của thời tiết và thủy văn, tỷ trọng sản lượng thủy điện giảm (thủy điện là nguồn điện giá rẻ), vì vậy phải thay thế vào đó là các nguồn điện có giá cao tăng lên.

Năm 2022, giá thành sản xuất kinh doanh điện là 2.032,26 đồng/kWh, trong đó giá thành khâu phát điện theo điện thương phẩm là 1.698,45 đ/kWh, bằng 83,57% giá thành, trong khi giá bán điện thương phẩm bình quân thực hiện là 1.882,73 đồng/kWh. Như vậy giá bán điện thấp hơn giá thành điện là 149,53 đồng/kWh.

Năm 2023, giá thành sản xuất kinh doanh điện là 2.088,90 đồng/kWh trong đó giá thành khâu phát điện theo điện thương phẩm là 1.744,12 đ/kWh, bằng 83,49% giá thành, trong khi giá bán điện thương phẩm bình quân thực hiện là 1.953,57 đồng/kWh. Như vậy giá bán điện thấp hơn giá thành điện là 135,33 đồng/kWh.

Sau khi tính toán tổng hợp các số liệu liên quan, các khoản chi phí chưa được tính hoặc chưa được tính đầy đủ trong các lần điều chỉnh giá điện giai đoạn 2022-2023 là khoảng 44.000 tỷ đồng.

Bên cạnh giá bán thấp hơn giá sản xuất, giai đoạn các năm 2020- 2021: nhằm góp phần chia sẻ với những khó khăn trong sản xuất kinh doanh và sinh hoạt đối với các khách hàng sử dụng điện bị ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19, EVN đã thực hiện giảm giá điện, giảm tiền điện, hỗ trợ tiền điện gồm 5 đợt với tổng số tiền 15.233,1 tỷ đồng.

Đối với các đảo Phú Quý, Côn Đảo, Bạch Long vĩ giá thành sản xuất từ 7.000 đ/kWh đến 12.000 đ/kWh, trong khi giá bán điện bình quân theo biểu giá chung toàn quốc khoảng 2.000 đồng/kWh. Chênh lệch doanh thu bán điện và chi phí sản xuất điện sản xuất tại các huyện đảo, xã đảo năm 2022 là -387 tỷ đồng và năm 2023 là -428 tỷ đồng.

EVN còn so sánh giá điện Việt Nam với các nước trên thế giới. Theo thống kê về giá điện bán lẻ cho khách hàng sinh hoạt giai đoạn 2023-2025 tại trang Global Petrol Prices, Việt Nam (7,8 cents/kWh) đứng thứ 42 trong số 144 quốc gia, vùng lãnh thổ.

Trong khu vực Đông Nam Á, giá điện Việt Nam cao hơn Lào và Malaysia nhưng thấp hơn nhiều so với Indonesia (9,2 cents/kWh), Thái Lan (12,7 cents/kWh), Philippine (20,3 cents/kWh).

Theo quan điểm của Bộ Công Thương, nếu EVN được bổ sung quy định tính khoản lỗ vào giá, mặt bằng giá điện cuối năm gần như không thay đổi, hoặc chỉ tăng nhẹ 2-5%. Trường hợp tăng 3% từ tháng 10, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) cả năm chỉ tăng thêm khoảng 0,03 điểm phần trăm. Việc điều chỉnh giá điện sẽ được thực hiện theo lộ trình, tránh "giật cục", nhằm giữ ổn định kinh tế - xã hội và cân bằng lợi ích giữa doanh nghiệp với người dân.

Tuy nhiên, hầu hết giới chuyên gia đều cho rằng EVN cần phải được một đơn vị độc lập kiểm toán lại, báo cáo chi tiết về các chi phí cấu thành khoản lỗ.