Trong một báo cáo mới đây, cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho rằng sự phát triển kinh tế nhanh chóng dự kiến ​​sẽ đặt ra những thách thức đối với an ninh năng lượng và mục tiêu khí hậu.

Là nơi sinh sống của 9% dân số thế giới, Đông Nam Á chiếm 6% GDP, 5% nhu cầu năng lượng nhưng chỉ mới thu hút được 2% đầu tư năng lượng sạch toàn cầu. Trong khi, khu vực này dự kiến là một trong những động lực chính của nhu cầu năng lượng toàn cầu trong thập kỷ tới.

Theo tính toán của IEA, để đáp ứng các mục tiêu về khí hậu vào 2035, Đông Nam Á cần đầu tư đến 190 tỷ USD, con số này gấp 5 lần mức đầu tư đang có.

Riêng việc mở rộng và hiện đại hóa lưới điện của khu vực để hỗ trợ nhiều hơn năng lượng tái tạo biến đổi sẽ đòi hỏi mức đầu tư hàng năm tăng gấp đôi lên gần 30 tỷ USD vào năm 2035

Báo cáo của IEA cũng cho biết, Đông Nam Á sẽ chiếm 25% tăng trưởng nhu cầu năng lượng thế giới đến 2035, chỉ đứng sau Ấn Độ. Đến giữa thế kỷ, nhu cầu năng lượng của Đông Nam Á sẽ vượt Liên minh châu Âu.

Nhu cầu điện ở Đông Nam Á dự kiến ​​sẽ tăng trưởng với tốc độ hàng năm là 4% trong những năm tới. Trong đó, các nguồn năng lượng sạch như gió và mặt trời, cùng với năng lượng sinh học và địa nhiệt hiện đại, dự kiến ​​sẽ đáp ứng hơn 1/3 nhu cầu năng lượng tăng trưởng trong khu vực vào năm 2035.

Tuy nhiên, nỗ lực đóng cửa các nhà máy điện than tại các thị trường mới nổi, được các quốc gia phương Tây giàu có hậu thuẫn, đang phải đối mặt với sự chậm trễ sau khi thời hạn chót vào tháng 7/2024 mà không đạt được thỏa thuận về việc đóng cửa sớm một dự án thí điểm tại Indonesia .

"Những công nghệ năng lượng sạch đang không mở rộng đủ nhanh và sự phụ thuộc nặng nề vào nhập khẩu nhiên liệu hóa thạch đang khiến các quốc gia đối mặt với rủi ro trong tương lai," Giám đốc điều hành IEA Fatih Birol cho biết.

Để đảo ngược xu hướng này, cần có một nỗ lực lớn nhằm phù hợp với các mục tiêu của hội nghị COP28 về biến đổi khí hậu và các mục tiêu quốc gia của khu vực. Đến nay đã có 8 trong 10 thành viên ASEAN tuyên bố cam kết Net Zero.

Theo IEA, chuyển đổi năng lượng sạch đã mang lại lợi ích cho Đông Nam Á, với hơn 85.000 việc làm được tạo ra kể từ năm 2019 và tiềm năng mở rộng công nghệ năng lượng sạch và chế biến khoáng sản quan trọng trong khu vực. Indonesia thành nhà sản xuất pin lithium-ion lớn nhờ vào trữ lượng niken phong phú. Trong khi Việt Nam, Thái Lan và Malaysia là những nhà sản xuất thiết bị năng lượng mặt trời lớn, sau Trung Quốc.