Hàng triệu gốc nho đang bị phá bỏ ở Australia và hàng chục triệu gốc nho khác sẽ bị nhổ lên trong thời gian tới để giải quyết tình trạng dư thừa nguồn cung khiến giá nho lao dốc, đe doạ sinh kế của nông dân và các nhà sản xuất rượu vang ở nước này.

Theo hãng tin CNN, lượng tiêu thụ rượu vang giảm trên toàn thế giới đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến Australia, do nhu cầu của người tiêu dùng tụt nhanh nhất ở loại rượu vang đỏ có giá rẻ hơn - dòng sản phẩm chủ lực của ngành công nghiệp rượu vang nước này. Bên cạnh đó, Trung Quốc - thị trường mà các nhà sản xuất rượu vang Australia dựa vào để tăng trưởng trong nhiều năm trở lại đây - thậm chí còn chứng kiến nhu cầu giảm mạnh hơn các thị trường khác.

Dữ liệu gần đây nhất cho thấy, Australia - quốc gia xuất khẩu rượu vang lớn thứ năm thế giới - có hơn 2 tỷ lít rượu vang cất kho ở thời điểm giữa năm 2023. Số rượu này tương đương sản lượng rượu vang của Australia trong khoảng 2 năm. Chưa kể, một lượng rượu khác đang hỏng dần do chủ sở hữu tìm cách bỏ đi bằng bất kỳ giá nào.

Anh James Cremasco, một người trồng nho thế hệ thứ tư, cho biết: “Chúng tôi không thể tiếp tục trồng nho và hứng chịu thua lỗ”. Trong khi Cremasco trò chuyện với phóng viên CNN, những chiếc máy xúc màu vàng nhổ lên những gốc nho mà ông nội anh đã trồng trên trang trại gần thị trấn Griffith thuộc miền Đông Nam Australia.

Khoảng 2/3 sản lượng nho làm rượu của Australia được trồng ở những vùng đất nằm sâu trong nội địa như Griffith. Các trang trại trồng nho như vậy sử dụng kỹ thuật canh tác đến từ những người Italy nhập cư vào khoảng những năm 1950. Khi phá bớt nho, các trang trại chuyển sang trồng các loại quả có múi và quả lấy hạt.

Để thích ứng với tình hình khó khăn hiện nay, nhiều thương hiệu rượu vang lớn của Australia như Treasury Wines TWE.AX và CG.O Accolade Wines của công ty Carlyle Group đã chuyển hướng sang tập trung nhiều hơn vào các loại rượu đắt hơn bán chạy hơn. Tuy nhiên, các khu vực xung quanh Griffith đang gặp khó - tình trạng có thể nhận thấy rõ qua những cánh đồng nho chín rục không được thu hoạch.

“Có cảm giác như một kỷ nguyên đang đi đến hồi kết. Thật là khó khăn cho những người trồng nho khi nhìn qua cửa sổ chỉ thấy một khoảng đất trống thay vì những cây nho như họ đã từng thấy bao lâu nay”, ông Andrew Calabria - một chủ hầm rượu thế hệ thứ ba - phát biểu.

Ở những vùng như Griffith, giá nho làm rượu vang đỏ đã giảm còn bình quân 304 Đôla Australia (200 USD)/tấn vào năm ngoái, mức thấp nhất trong nhiều thế kỷ trở lại đây và giảm từ mức 659 Đôla Australia/tấn vào năm 2020 - theo hiệp hội rượu vang Wine Australia. Ông Cremasco cho biết có lúc ông đã phải bán nho đỏ với giá chỉ hơn 100 Đôla Australia/tấn.

Dự báo giá nho sẽ tiếp tục giảm trong năm nay, Chính phủ Australia nhận thức rõ thách thức đối với nông dân trồng nho và cam kết sẽ hỗ trợ ngành này. Tuy nhiên, nhiều chủ trang trại cho rằng Chính phủ cần hỗ trợ nhiều hơn.

Để cân bằng thị trường và cải thiện giá nho, người trồng phải nhỏ bỏ tới 1/4 số gốc nho ở những vùng như Griffith - theo ông Jeremy Cass, người đứng đầu hiệp hội nông dân trồng nho trong vùng Riverina Winegrape Growers. Điều này đồng nghĩa hơn 20 triệu gốc nho trên diện tích 12.000 hectare sẽ phải nhổ bỏ, tương đương khoảng 8% tổng diện tích trồng nho của Australia.

Người trồng nho và các trang trại sản xuất rượu nho tại các khu vực khác của Australia cũng đang nhổ bớt nho. “Thậm chí nếu một nửa số gốc nho ở Australi bị nhổ bỏ, tình trạng thừa cung chưa chắc đã được giải quyết”, một nhà sản xuất rượu vang ở miền Tây nước này phát biểu.

Mối quan tâm ngày càng cao đến sức khoẻ là nguyên nhân khiến người tiêu dùng trên toàn cầu giảm uống rượu, và khi uống, họ chọn những chai rượu đắt đỏ hơn. Chile, Pháp và Mỹ là vai trong số những nước sản xuất rượu vang lớn trên thế giới đang phải đương đầu với tình trạng dư thừa nguồn cung, ngay cả ở những vùng sản xuất rượu vang có tên tuổi như Bordeaux của Pháp cũng đang phải nhổ bỏ hàng nghìn hectare nho.

Khi Trung Quốc dừng nhập khẩu rượu vang Australia vào năm 2020 do bất đồng chính trị, Australia đã tuột mất thị trường xuất khẩu rượu vang lớn nhất về kim ngạch của nước này. Khác với các nước châu Âu, Australia không cung cấp hỗ trợ tài chính cho nông dân để giúp họ nhổ bỏ bớt nho và đổ bỏ bớt số rượu thừa.

Trung Quốc dự kiến ​​sẽ cho phép nhập khẩu trở lại rượu vang Australia trong tháng này, nhưng điều đó sẽ không giải quyết được tình trạng dư thừa rượu vang ở Australia vì nhu cầu tại thị trường Trung Quốc đã giảm nhanh hơn nhiều so với các thị trường khác.

Các loại rượu vang được bán với giá dưới 10 Đôla Australi/lít - chủ được làm từ nho trồng ở các khu vực như Griffith - chiếm 2/3 kim ngạch  xuất khẩu rượu vang của Australia. Theo dữ liệu từ Wine Australia, xuất khẩu rượu vang của nước này đạt trị giá 1,9 tỷ Đôla Australia trong năm ngoái.