Giữa đại dịch Covid-19, tỷ phú Mukesh Ambani huy động được khoảng 6,4 tỷ USD vốn đầu tư để thực hiện mục tiêu chuyển đổi Reliance Industries theo định hướng đa dạng hóa hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, ông còn có một mục tiêu nữa, đó là phát triển đế chế 200 tỷ USD này theo ba lĩnh vực riêng biệt để dành cho ba người con Akash, Isha và Anant Ambani.

Hiện tại, chưa có thông báo công khai nào về kế hoạch chuyển giao quyền lực tại Reliance Industries. Tuy nhiên, theo giới quan sát, việc tỷ phú 63 tuổi đẩy mạnh việc giảm phụ thuộc của Reliance Industries vào lĩnh vực năng lượng và mở rộng sang lĩnh vực bán lẻ, dịch vụ số cũng như cơ cấu lại cổ phần công ty là những dấu hiệu cho thấy ông đang chuẩn bị kế hoạch chuyển giao quyền lực.

"Reliance nổi tiếng với việc lên kế hoạch và thực hiện rất tỉ mỉ", luật sư doanh nghiệp Rajesh Gupta của SNG & Partners, người từng cố vấn cho nhiều khách hàng về lên kế hoạch thừa kế, cho biết. "Tất cả những động thái trên của Reliance chắc chắn đã được gia đình Ambani và các chuyên gia cấp cao thảo luận kỹ lưỡng". 

ĐỊNH HƯỚNG KINH DOANH THEO NĂNG LỰC VÀ SỞ THÍCH CỦA CON CÁI

Hiện tại, phần lớn hoạt động kinh doanh của Reliance vẫn tập trung vào khai thác dầu thô và hóa dầu. Tuy vậy, chi nhánh bán lẻ Reliance Retail của Reliance hiện là nhà bán lẻ lớn nhất Ấn Độ về doanh thu. Nếu thỏa thuận đầu tư với Future Group được ký kết, công ty này có thể duy trì vị thế thống trị lĩnh vực này tại quốc gia đông dân thứ hai thế giới. 

Còn mảng viễn thông của Reliance với Jio Platforms - cung cấp các dịch vụ viễn thông và nhiều ứng dụng xem phim, nghe nhạc - đang thu hút nhiều nhà đầu tư nước ngoài như Facebook và Google. Tuần trước, Facebook được chính phủ Ấn Độ cho phép vận hành dịch vụ thanh toán qua ứng dụng WhatsApps. Đối với ông Ambani, Facebook sẽ là một phần không thể thiếu trong kế hoạch cạnh tranh với Amazon và Flipkart của Walmart trên thị trường thương mại điện tử Ấn Độ.

Sanjiv Bhasin, giám đốc hãng dịch vụ tài chính IIFL Securities, nhận định 3 người con của ông Ambani đang ngày càng tích cực tham gia vào việc định hướng kinh doanh của Reliance theo sở thích và năng lực của mình.

"Động thái đẩy mạnh mở rộng trong lĩnh vực công nghệ của Reliance xuất phát từ cặp sinh đôi Isha và Akash Ambani. Họ đang quyết liệt phát triển Jio và mở rộng sang mảng dịch vụ số", ông Bhasin nhận xét. "Những bước tiến của Reliance cho thấy rõ ràng thế hệ lãnh đạo tương lai đang định hướng và dẫn dắt công ty chứ. Đây là kế hoạch được tính toán kỹ lưỡng".

Được bổ nhiệm vào hội đồng quản trị của Reliance Jio Infocomm Ltd. năm 2014 và Reliance Retail Ventures Ltd. năm 2014, cặp song sinh này ngày càng tham gia tích cực vào các hoạt động của công ty như gặp gỡ các nhà đầu tư, giới thiệu sản phẩm mới. Cả hai mang đến văn hóa làm việc cởi mở tại công ty này.

Isha Ambani (29 tuổi) tốt nghiệp Đại học Yale năm 2014 và lấy bằng MBA ở trường Kinh doanh Stanford năm 2016. Năm 2015, Isha được tạp chí Forbes đánh giá là một trong những nữ doanh nhân quyền lực tương lai tại châu Á. Trong khi đó, Akash có bằng cử nhân kinh tế Đại học Brown danh tiếng tại Rhode Island (Mỹ).

Còn Anant Ambani (25 tuổi), quý tử út nhà Ambani, cũng đã có động thái tham gia vào công ty. Cuối năm ngoái, Anant có bài phát biểu tại lễ kỷ niệm 40 năm thành lập Reliance, trong đó khẳng định việc phục vụ gia đình Reliance là nhiệm vụ quan trọng nhất đời mình. Anant tốt nghiệp trường quốc tế Dhirubhai Ambani ở Mumbai và có bằng cử nhân Đại học Brown - nơi anh trai Akash từng theo học.

ĐỂ LỊCH SỬ KHÔNG LẶP LẠI

Giới chức Ấn Độ từ lâu luôn kêu gọi các tập đoàn lớn có kế hoạch chuyển giao quyền lực sớm để tránh những rủi ro về sau. Với nhà Ambani, việc chuẩn bị kế hoạch thừa kế sớm cũng xuất phát từ những mâu thuẫn kéo dài nhiều thập kỷ trong gia tộc. 

Sau cái chết của ông Dhirubhai Ambani - người sáng lập Reliance - vào năm 2002, ông Mukesh Ambania và em trai Anil Ambani rơi vào cuộc chiến giành quyền lực tại đế chế công nghiệp lớn nhất Ấn Độ. Cuối cùng, mẹ của họ phải đứng ra hòa giải, chia tập đoàn thành hai phần. Theo đó, Mukesh quản lý các doanh nghiệp lọc hóa dầu, khai khoáng còn Anil sở hữu mảng dịch vụ tài chính, sản xuất điện và viễn thông. 

Tuy nhiên, sau gần 2 thập kỷ, các doanh nghiệp do Anil điều hành lần lượt lụn bại, đẩy ông đến bờ vực phá sản. Hiện ông đang đối mặt án tù vì không thể trả nợ. 

Ông Gupta nhận định tỷ phú Mukesh rõ ràng đã cân nhắc nhiều về việc thừa kế cũng như những thứ có thể gây ra xung đột trong gia đình và cách để tránh hoặc giảm nhẹ hậu quả nếu xảy ra xung đột. 

"Đây là điều chắc chắn, bởi vì gia tộc Ambani trải qua những xung đột thời gian qua là do người sáng lập Reliance qua đời mà không để lại di chúc", ông Gupta cho biết. 

Hồi tháng 8, nhật báo kinh doanh Ấn Độ The Mint đưa tin cho biết ông Ambani đang thành lập một "hội đồng gia đình" gồm những người thân cận để đảm bảo quá trình chuyển giao quyền lực tại Reliance cho ba người con diễn ra suôn sẻ. Tuy nhiên, Reliance bác bỏ thông tin này và không đưa ra bình luận nào.