09:31 23/06/2019

Nguy cơ ung thư da hắc tố do nắng nóng

Hoài Phương

Ung thư da hắc tố (melanoma) là một dạng ung thư ở da, tuy ít phổ biến nhưng lại nguy hiểm hơn các loại ung thư da khác.


Ở da, có 3 loại ung thư chính là ung thư tế bào đáy (basal cell carcinoma), ung thư tế bào vảy (squamous cell carcinoma), và ung thư da hắc tố (melanoma). Melanoma tuy là dạng ít phổ biến nhưng lại là dạng dễ di căn tới những bộ phận cơ thể khác so với 2 loại kia. Melanoma gặp nhiều hơn ở người lớn, nhưng cũng có những trường hợp bệnh xuất hiện ở trẻ nhỏ và trẻ vị thành niên.Theo Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Quang Minh – Phó trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và phục hồi chức năng, Bệnh viện Da liễu trung ương cho biết ung thư da hiện nay đang có xu hướng da tăng. Trong ung thư da, bệnh nhân mắc ung thư da, thể tế bào hắc tố là ác tính nhất. Nếu không phát hiện sớm, chúng sẽ lan rộng ra các vùng da lân cận. Không chỉ thế, khối u còn làm tác động đến tĩnh mạch, sắc tố mắt, hạch bạch huyết. Điều lo sợ nhất là các biến chứng diễn ra ở phổi, gan, xương và lên tới não.
Nguy cơ ung thư da hắc tố do nắng nóng - Ảnh 1.
Tiếp xúc quá nhiều với ánh nắng là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh ung thư da là tiếp xúc quá nhiều với tia tử ngoại khiến cấu trúc da bị phá hủy. Chính vì vậy, những người ra nắng nhiều lần hay trong thời gian dài đều có khả năng bị ung thư da, đặc biệt nếu da không được che phủ hay bôi kem chống nắng. Có tiền sử bị cháy nắng, có mụn nước hay phồng rộp da khi còn nhỏ hay lúc tuổi vị thành niên sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư da khi trưởng thành.Nghiên cứu mới dẫn đầu bởi PGS. Andrew White - chuyên gia về sinh y học tại Đại học Cornell, Ithaca, New York, Mỹ đã phát hiện rằng, khi các tế bào gốc melanocyte tích tụ một số đột biến di truyền, chúng sẽ trở thành những tế bào ung thư. Khi tiếp xúc với tia cực tím (UV), các tế bào bạch cầu sẽ giải phóng melanin màu nâu đậm đến màu đen để bảo vệ da khỏi tia nắng. Nhưng trong tế bào gốc melanocyte đã đạt và vượt ngưỡng đột biến di truyền, do kích thích bởi ánh sáng mặt trời chúng sẽ phát triển thành khối u.
Nguy cơ ung thư da hắc tố do nắng nóng - Ảnh 2.
Các nhà khoa học giải thích rằng, một gene có tên Hgma2 xuất hiện trong da khi tiếp xúc với tia UV. Khi Hgma2 xuất hiện nó cho phép các tế bào gốc, tế bào sắc tố di chuyển từ nơi chúng nằm ở gốc của nang lông đến bề mặt da, hoặc biểu bì nơi chúng giải phóng melanin. Nhóm nghiên cứu đã sử dụng hai nhóm chuột được tạo ra đột biến tế bào gốc melanocyte để kiểm tra vai trò của Hgma2 trong sự phát triển của u ác tính. Kết quả cho thấy, những con chuột đột biến tế bào gốc và gene Hgma2 phát triển khối u ác tính, trong khi các con chuột có đột biến và gene Hgma2 đã lành, lại vẫn khỏe mạnh.Một trong những cách phát hiện ung thư da là đi khám tại các bệnh viện, cơ sở y tế uy tín. Bạn sẽ được bác sĩ khám toàn thân kỹ lưỡng, kết hợp sử dụng kính hiển vi để quan sát rõ hơn các tổn thương trên da. Nếu có dấu hiệu không ổn về sức khỏe, bác sĩ sẽ chỉ định làm thêm các xét nghiệm chuyên sâu khác như chụp X-quang, siêu âm, chụp cắt lớp vi tính CT, MRI để chẩn đoán mức độ và tình trạng di căn của bệnh.
Nguy cơ ung thư da hắc tố do nắng nóng - Ảnh 3.
Trong mùa hè, có thể phòng tránh ung thư da với các biện pháp sau: sử dụng các loại kem chống nắng phổ rộng, có chỉ số SFP từ 30 trở lên và bôi lại sau mỗi 3 tiếng hoạt động dưới ánh nắng mặt trời. Khi sử dụng kem chống nắng dạng xịt, để vòi phun cách da 1cm để đảm bảo có thể xịt đều và phủ kín da. Hạn chế hoặc tránh ra ngoài trời nắng vào lúc đỉnh điểm, khoảng từ 11- 14h, khi ra ngoài cần đội mũ rộng vành  và đeo kính râm. Không nên làm rám nắng da (nhân tạo hay tự nhiên). Bởi khi da bị rám nắng là khi các tia UV đã làm tổn thương đến các ADN, từ đó gửi tín hiệu đến da để sản sinh và vận chuyển các hắc tố lên bề mặt để bảo vệ da khỏi các tổn thương tiếp diễn do tia UV. Các tín hiệu làm da trở nên rám nắng chính là các thay đổi ở mức độ phân tử có khả năng gây ung thư da.