Phương án hưởng lương hưu với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện từ 1/7

Bộ Nội vụ cho biết cơ quan này đang xây dựng Thông tư quy định chi tiết thời điểm hưởng lương hưu, việc tính, việc xác định điều kiện hưởng đối với từng trường hợp để giải quyết chế độ hưu trí theo quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội năm 2024.

XÁC ĐỊNH RÕ THỜI ĐIỂM HƯỞNG LƯƠNG HƯU VỚI TỪNG TRƯỜNG HỢP CỤ THỂ

Theo Bộ Nội vụ, quy định của Luật Bảo hiểm xã hội 2024 về nội dung liên quan đến bảo hiểm xã hội tự nguyện, tại khoản 4 Điều 101 đã nêu rõ, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội quy định chi tiết điều này; quy định về việc tính, việc xác định điều kiện đối với từng trường hợp để giải quyết chế độ hưu trí.

Vì vậy, để nội dung này đi vào đời sống, Bộ Nội vụ đã xây dựng và lấy ý kiến về dự thảo Thông tư quy định chi tiết thời điểm hưởng lương hưu, việc tính, việc xác định điều kiện hưởng đối với từng trường hợp để giải quyết chế độ hưu trí theo quy định tại khoản 4 Điều 101 Luật Bảo hiểm xã hội.

Dự thảo Thông tư quy định chi tiết về thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đủ điều kiện hưởng lương hưu theo từng trường hợp cụ thể.

Theo đó, thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên, được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.

Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tiếp tục đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện sau khi đã đủ điều kiện hưởng lương hưu, thì thời điểm hưởng lương hưu là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng dừng đóng, và có yêu cầu hưởng lương hưu.

Trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đóng một lần cho những năm còn thiếu theo quy định, thì thời điểm hưởng lương hưu là ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đóng đủ số tiền cho những năm còn thiếu.

Thời điểm hưởng lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trước ngày 1/1/2021, và đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện trở lên, được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ 60 tuổi đối với nam, đủ 55 tuổi đối với nữ. Trừ trường hợp người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện có nguyện vọng hưởng lương hưu theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.

Trường hợp thời điểm hưởng lương hưu theo quy định nêu trên được xác định trước ngày 1/7/2025, thì thời điểm hưởng lương hưu là từ ngày 1/7/2025.

Trường hợp không xác định được ngày, tháng sinh (chỉ có năm sinh), thì thời điểm hưởng lương hưu được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định. Trong đó, tháng đủ tuổi nghỉ hưu được xác định trên cơ sở lấy ngày 1/1 của năm sinh để làm căn cứ xác định tuổi của người lao động.

KHÔNG THAY ĐỔI CÁCH TÍNH MỨC HƯỞNG LƯƠNG HƯU

Về việc tính mức hưởng lương hưu của người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, Cục Tiền lương và Bảo hiểm xã hội (Bộ Nội vụ), cho biết qua rà soát, thấy rằng các quy định tại Luật Bảo hiểm xã hội và dự thảo Nghị định quy định chi tiết Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội tự nguyện đã quy định cụ thể vấn đề này, và đảm bảo cho việc triển khai thực hiện.

Do đó, về cơ bản nội dung này chỉ trích dẫn lại quy định của Luật Bảo hiểm xã hội và dự thảo Nghị định.

Tuy nhiên, riêng đối với nội dung về thời gian đóng bảo hiểm xã hội để xác định người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đủ điều kiện hưởng lương hưu, và tính mức lương hưu đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đang thực hiện theo một trong các phương thức đóng sau: 3 tháng một lần; 6 tháng một lần; 12 tháng một lần; một lần cho nhiều năm về sau thì cần phải làm rõ hơn để tránh phát sinh nhiều cách hiểu khác nhau trong quá trình thực hiện.

Theo đó, dự thảo thông tư đề xuất 2 phương án. Phương án 1: Tháng cuối cùng của phương thức đóng mà người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đã đóng (cho dù trước đó người lao động đã đủ điều kiện về tuổi đời và thời gian đóng).

Phương án 2: Tháng người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đủ điều kiện về tuổi đời và có yêu cầu hưởng lương hưu. Khi đó phát sinh 2 trường hợp: Ghi nhận thời gian đóng đến thời điểm đề nghị và hoàn trả lại số tháng đã đóng sau đó; hoặc ghi nhận thời gian đã đóng tính đến hết phương thức đóng.

Do vậy, Cục Tiền lương và Bảo hiểm xã hội đề xuất nội dung hướng dẫn cụ thể hơn, theo hướng thời gian đóng bảo hiểm xã hội đối với người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đang trong quá trình thực hiện theo một trong các phương thức đóng nêu trên, được tính tại thời điểm người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện thực hiện xong phương thức đóng đã chọn.

Trường hợp hồ sơ đề nghị hưởng lương hưu của người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện không xác định được ngày, tháng sinh mà chỉ có năm sinh, thì lấy ngày 1/1 của năm sinh làm căn cứ xác định thời điểm đủ điều kiện về tuổi đời, để hưởng lương hưu theo quy định.

Dự kiến, thông tư này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025. Đồng thời, từ thời điểm này, bãi bỏ Thông tư số 01/2016 của Bộ trước đây quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã hội tự nguyện.

Ngoài ra, để đảm bảo sự thống nhất trong thực hiện và hiệu lực của văn bản quy định, đối với các trường hợp thời điểm hưởng lương hưu của người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện trước ngày 1/7/2025, thì thời điểm hưởng lương hưu của người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện được tính từ ngày 1/7/2025, là ngày Luật Bảo hiểm xã hội 2024 có hiệu lực thi hành.