Theo thống kê sơ bộ, hiện nay tại Việt Nam có khoảng 3.000 doanh nghiệp khởi nghiệp (startup), được coi là thế hệ doanh nghiệp thứ 3, nhưng startup Việt còn thua và cách xa so với các startup đúng nghĩa trên thế giới.

Đây là nhận định của ông Bùi Thế Duy, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, đưa ra trong phiên thảo luận với chủ đề "Đổi mới khoa học công nghệ và cơ hội với Việt Nam" trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh Kinh doanh Việt Nam (Vietnam Business Summit 2019) được tổ chức ngày hôm nay tại Hà Nội.

Thứ trưởng Duy cho rằng, nguyên nhân là một thời gian dài Việt Nam chưa đưa được tinh thần kinh doanh và tinh thần khởi nghiệp vào các chương trình đào tạo, các trường học và giới trẻ.

"Hiện nay, ta không nên quá lạc quan về câu chuyện khởi nghiệp tại Việt Nam, bởi vì các startup trên thế giới tăng trưởng cao đều dựa vào các bằng phát minh sáng chế, các ý tưởng mới nhất trên thế giới, các kết quả khoa học đã tích lũy từ lâu", ông Duy nói. "Bản chất là Việt Nam mới chỉ đang bắt chước lại thế giới, chúng ta chưa có cái riêng của mình, chưa có bảo hộ tài sản để khi thành lập một doanh nghiệp có thể phát triển nhanh trên thị trường thế giới".

Thứ trưởng cho rằng bản chất của phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp là có nguồn đầu tư, có doanh nghiệp dẫn đầu, và tích lũy về tài sản trí tuệ trong các trường đại học, các viện nghiên cứu, trong giới trẻ…

"Hiện tại, các doanh nghiệp trong nước chủ yếu đang ở mức đổi mới công nghệ, tức là mua toàn bộ dây chuyền máy móc thiết bị về vận hành. Nhưng khi một thế hệ công nghệ mới ra đời, ta lại phải mua mới. Như vậy, chúng ta ở mức công nghệ cao nhất nhưng năng lực công nghệ lại ở mức thấp nhất", ông Duy nói. "Nếu không có năng lực hấp thu, cải tiến và thay đổi công nghệ đó, thì không thể đi đến bước phát triển công nghệ. Và như vậy, đừng hy vọng doanh nghiệp có thể cho ra được công nghệ, sáng chế mới nhất".

Trong phiên thảo luận, thứ trưởng đưa ra nhiều khuyến nghị đối với các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Ông cho rằng phần lớn doanh nghiệp sản xuất tại Việt Nam đang ở mức 2.0 - 3.0, phần nhiều là 2,5, vì thế không thể nhảy vọt một bước lên 4.0 nếu không tập trung vào bắt kịp công nghiệp trước đó là 3.0 - 3.5.

"Doanh nghiệp muốn đi nhanh thì phải cập nhật nhanh, và nếu muốn đi xa thì cần phải làm chủ và hấp thụ công nghệ", Thứ trưởng Duy khẳng định.

Ông khuyến nghị các doanh nghiệp cần đưa ra những yêu cầu, hiến kế cụ thể cho việc thay đổi chính sách và cần có tư duy chấp nhận rủi ro, đầu tư lâu dài cho khoa học công nghệ. Về phía cơ quan chức năng, ông cho rằng cần phải tháo gỡ các rào cản, vướng mắc và sự không đồng bộ giữa các quy định, điều luật, nhằm tạo điều kiện tốt nhất cho doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển.