Ngoại trưởng các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) dự kiến trong tuần này sẽ phê chuẩn việc đình chỉ một thoả thuận về thuận lợi hoá thị thực (visa) với Nga, trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine tiếp diễn.

Theo tờ The Guardian, một động thái đình chỉ như vậy sẽ dẫn tới việc giảm số visa mà các nước trong EU cấp cho công dân Nga. EU đi đến cân nhắc này sau khi các nước thành viên ở phía Đông của khu vực gây sức ép. Việc đình chỉ thoả thuận visa với Nga không phải là một lệnh ngừng cấp hoàn toàn thị thực đối với công dân Nga, nhưng sẽ khiến cho việc người Nga xin nhập cảnh vào các nước EU trở nên phức tạp và đắt đỏ hơn nhiều.

Báo Financial Times dẫn lời một quan chức EU nói rằng “việc du khách Nga đi lại trong các thành phố của chúng ta là không phù hợp” và khối này cần phải “gửi một tín hiệu tới người Nga rằng cuộc chiến tranh này là không thể chấp nhận được”.

Một vị khác nói với tờ báo trên rằng mục tiêu của EU là đến cuối năm nay sẽ tiến xa hơn việc chấm dứt thoả thuận visa với Nga, theo đó sẽ xoá bỏ chế độ ưu đãi hiện tại đối với công dân Nga khi họ xin cấp bất kỳ dạng visa nào để vào EU.

Cuộc họp tuần này của các ngoại trưởng EU sẽ diễn ra ở thủ đô Prague của Cộng hoà Séc, nước đang giữ vai trò Chủ tịch luân phiên của EU, vào ngày thứ Ba (30/9). Tại cuộc họp này, các nước EU được kỳ vọng sẽ đưa ra sự hậu thuẫn chính trị đối với việc đình chỉ thoả thuận visa với Nga.

Tuy nhiên, nội bộ EU hiện không có được sự thống nhất quan điểm trước những lời kêu gọi ngày càng gia tăng từ các nước như Séc, Ba Lan và các quốc gia vùng Baltic gồm Estonia, Latvia và Lithuania muốn có một lệnh cấm trên toàn EU đối với du khách Nga. Trong số các nước này, đã có vài nước đã ngừng cấp visa cho người Nga ngoại trừ một số trường hợp nhất định.

Nhiều nước trong EU vẫn đang tiếp tục cấp thị thực cho công dân Nga, đồng nghĩa với việc người Nga vẫn có thể nhập cảnh vào các nước như vậy sau đó tự do di chuyển trong khu vực Schengen.

Phần Lan - một nước có chung đường biên giới với Nga - cho rằng ngày càng có nhiều người Nga “lách” việc EU đóng cửa không phận đối với Nga, bằng cách sử dụng sân bay Helsinki như một cửa ngõ để đi vào Schengen.

Một bài báo vào tuần trước của Guardian nói rằng nhiều xe sang như Porsche, Bentley… mang biển số Nga ken đặc bãi đỗ xe tại sân bay Helsinki - dấu hiệu cho thấy du khách Nga chọn cách lái xe qua biên giới Nga-Phần Lan, cất xe tại sân bay rồi lên máy bay của các hãng bay không phải của phương Tây để tiếp tục bay tới các nước trong EU.

Đảo qua bãi đỗ xe của sân bay Helsinki, phóng viên của Guardian nhìn thấy hàng chục thậm chí hàng trăm xe hơi cao cấp mang biển số Nga, bao gồm những chiếc Mercedes-Benz S-class hay Porsche 911 Turbo S.

Kể từ khi Nga nới lỏng các hạn chế chống Covid-19 vào tháng 7, số du khách Nga thăm châu Âu tăng bùng nổ, dẫn tới sự phản đối của nhiều nước EU đối với việc cho phép du khách Nga nhập cảnh trong lúc chiến tranh tiếp diễn.

Ngoại trưởng Phần Lan Pekka Haavisto nói rằng nước này đã trở thành một “điểm quá cảnh” cho du khách Nga. “Sân bay Henlsinki đang chứng kiến sự xuất hiện của nhiều du khách Nga”, ông Haavisto nói. Vị ngoại trưởng giải thích rằng các quy định của Schengen không cho phép Phần Lan đóng cửa biên giới đối với một quốc tịch cụ thể nào, vì lệnh trừng phạt như vậy chỉ có thể được quyết định bởi toàn bộ khối EU.

Cũng trong tuần trước, Phần Lan tuyên bố sẽ hạn chế số visa cấp cho du khách Nga còn 10% mức hiện tại kể từ ngày 1/9.

Tuy nhiên, nhiều nước như Đức cho rằng một lệnh cấm hoàn toàn đối với du khách Nga sẽ là sai lầm. Ông Jose Borrell, quan chức phụ trách quan hệ đối ngoại của EU, cũng lập luận rằng việc “cấm cửa” du khách Nga “không phải là một ý tưởng tốt” và khối này “cần hành động một cách có lựa chọn hơn”.