Phiên giao dịch hôm nay tích cực hay tiêu cực là tùy vào góc nhìn về thanh khoản của mỗi người. Những chắc chắn quan điểm trung tính dễ được thừa nhận: Thị trường chưa bộc lộ xu thế sẽ điều chỉnh thành một nhịp rõ ràng, hay vẫn trong trạng thái tích lũy đi ngang hẹp.

Hôm nay thị trường có một phiên diễn biến lên xuống khác biệt nên có thể quan sát rõ hơn nguyên nhân khiến thanh khoản thấp. Phiên cuối tuần trước thanh khoản đã kém, hôm nay còn kém hơn. Nhưng khác biệt giữa hai phiên là hôm nay có số lớn cổ phiếu tăng giá.

Đầu phiên thị trường điều chỉnh một nhịp khá sâu, nhưng yếu tố thanh khoản thấp có thể nhìn thấy rất rõ. Mức giảm giá sâu đó là do cầu đột ngột co rút lại. Giá rơi nhanh, chỉ số lao dốc mạnh nhưng thực ra không có quán tính từ khối lượng xả lớn. Cầu bốc hơi là nguyên nhân khiến giá giảm mạnh. Chỉ báo khối lượng giao dịch dưới tham chiếu của toàn thị trường sụt giảm lớn.

Biến động sau đó tích cực trở lại tiếp tục chứng tỏ là khối lượng xả không cao. Lực cầu đẩy giá dần lên cũng không lớn. Độ hồi rộng, chẳng hạn bình quân HSX30, giá Close > Low tới gần 1,9%, mà thanh khoản cũng không tăng lên được bao nhiêu chỉ có thể lý giải là lượng hàng cản đường trong chiều hồi mỏng. 

Dĩ nhiên điều ngược lại, khi giá tăng với khối lượng giao dịch kém thì biến động là thiếu chắc chắn. Biến động tăng xuất phát trực tiếp từ yếu tố cung ít, cũng giống như đầu phiên, giá giảm mạnh xuất phát từ yếu tố cầu đặt giá quá sâu. Cả hai yếu tố này đều thể hiện rằng cung cầu chưa bộc lộ một cách thực chất.

Cung bán dưới tham chiếu ít không có nghĩa là áp lực bán không có, chỉ là người bán khá chắc tay, không chịu áp lực phải thoát hàng ra. Thậm chí như đã có lần đề cập, sẽ có một lượng nhà đầu tư chấp nhận nắm giữ qua đợt điều chỉnh có thể xảy ra này. 

Phía ngược lại, người mua đang chặn đỡ dày ở các mức giá rất thấp để chờ đợi một nhịp giảm mạnh như nó cần phải xảy ra khi thị trường xác lập một nhịp điều chỉnh kiểm tra đáy. Khi giá chưa sụt giảm đến mức kỳ vọng thì lực cầu chưa mạnh lên và chưa thể hiện tính chủ động. 

Hôm nay tổng giá trị khớp lệnh chỉ có hơn 1.220 tỷ, vốn nội thuần 1.135 tỷ, tiếp tục giảm mạnh. Vì thanh khoản phải nhìn nhận trong quan hệ với dao động giá nên không liên hệ được thanh khoản giảm với việc dòng tiền yếu trong 2 phiên gần đây. Chẳng hạn HSX30 hôm nay chỉ được nhà đầu tư trong nước khớp 334 tỷ, con số quá nhỏ, nhưng một lượng lớn cầu trong trạng thái dư mua, cũng như một lượng lớn hàng trong trạng thái dư bán.

Điều kiện thị trường hiện tại chưa nghiêng hẳn về phía mua hay bán sẽ hành động trước vì những rủi ro mới chưa xuất hiện, còn mức điều chỉnh trước đó đã đủ để chiết khấu những rủi ro đã biết. Lực chốt lời ngắn hạn đã được thực hiện khá nhiều trong vài phiên vừa qua và thực tế lượng hàng bắt đáy thành công cũng không phải là lớn, chưa kể lượng mua dài hạn khó đo đếm. Nếu như thanh khoản thấp ở vùng giá cao hơn, chẳng hạn như đợt tích lũy cuối tháng Tư thì rất có thể sẽ dẫn tới một nhịp sụt giá mới. Nhưng hiện tại mức giá đã thấp hơn nhiều và người cầm cổ phiếu đã chịu đựng xong những áp lực lớn nhất.

Bây giờ câu chuyện là bên nào sẽ kiên trì hơn bên nào. Đối với những cổ phiếu cụ thể, có thể tăng tích lũy ở những phiên sụt mạnh.

Không mua được, các lệnh đều rớt do hoặc bán xuống quá thấp, hoặc điều chỉnh chưa đủ sâu. Danh mục không thay đổi.

SSI sụt giá khá mạnh ngay từ đầu phiên, mức Low xuống 22.6. Khối lượng khớp dưới tham chiếu là 1,18 triệu, chiếm 64% Vol. Vol hôm nay giảm 9% và ở mức rất thấp. Dao động khá nhiều trong phiên, từ mở cửa 22.8 xuống 22.6 rồi vòng lên 23.1 và cuối giờ sáng lại xuống 22.9, đóng cửa ở 23.1. 

SSI xuất hiện cầu “di động” rất nhiều lần trong phiên và cơ bản là không khớp được. Không rõ lượng cầu này có muốn mua thật hay không, nhưng nhiều thời điểm được chặn mua lớn ngay tại bước giá có thể khớp được ngay mà vẫn không có hàng bán xuống. SSI đang có vùng hỗ trợ mạnh quanh 22 nên mức biến động ngắn hạn là không đủ cho các giao dịch kiểu bán đi chờ mua lại, có chăng chỉ phù hợp cho hoạt động đảo hàng T+0 hoặc T+1. 

Nếu SSI tiếp tục dập dình hẹp như hai hôm nay thì Vol sẽ khó tăng được, trừ phi kéo đủ một thời gian dài. Nghiêng về khả năng SSI sẽ có một phiên sụt mạnh để test cung cầu. Vùng 22 vẫn là cơ hội để mua.

Có lúc HCM về sát vùng giá 27, mức Low là 27.1. Nhưng khối lượng khớp cực thấp. Từ 27.4 xuống 27.1 khớp chỉ hơn 20k nên dao động này không đáng tin cậy. Áp lực bán không có, chủ yếu là bên mua rút cầu đi. Mặc dù bước dao động dưới tham chiếu khá rộng nhưng lượng khớp dưới tham chiếu chỉ có 190k, khoảng 49% Vol và giá được đẩy hồi rất dễ trong buổi chiều.

HCM có thể đang được test cầu với kiểu đặt lệnh mua ít như hai hôm nay. Vol quá thấp nên rất có thể giá sẽ tiếp tục điều chỉnh. Vùng quan sát cầu là dưới 27 và vùng hỗ trợ cứng là 25.5-26. Có thể tăng mua trong vùng này.

TCM hôm nay có nhịp điều chỉnh chạm vào vùng hỗ trợ 23-23.5 xác định hôm trước. Giá Low về 23.6, khớp hơn 11k. Lượng bán ít nên không đủ tạo sức ép lên giá, TCM được đẩy lên rất dễ dàng. Bước giá chịu sức ép lớn nhất là 23.9, khớp trên 100k, chiếm gần 28% tổng Vol. 

Vol cực thấp, giá phục hồi dễ dàng về tham chiếu xác nhận TCM chịu lực bán không lớn nhưng cầu chưa mạnh, thậm chí là không có cầu đẩy. Hoạt động mua chủ yếu chọn vùng giá dưới tham chiếu, nghĩa là giá có thể điều chỉnh thêm chút nữa. Vùng mua hợp lý là 23-23.2 trong điều kiện thị trường bình thường.