Từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1972, quan hệ Việt Nam – Ấn Độ ngày càng phát triển bền chặt. Đặc biệt, kể từ khi hai quốc gia thiết lập quan hệ đối tác toàn diện từ năm 2016, cấu trúc hợp tác thương mại giữa hai nước dần có sự thay đổi, tập trung vào những sản phẩm, lĩnh vực có hàm lượng công nghệ cao, vaccine, y dược…

Mặc dù vậy, chia sẻ tại “Gặp gỡ doanh nghiệp Việt Nam - Ấn Độ trong lĩnh vực công nghiệp ô tô” ngày 22/8, ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), cho rằng hợp tác đầu tư giữa Việt Nam - Ấn Độ vẫn chưa tương xứng với tiềm năng.

HỢP TÁC CHƯA TƯƠNG XỨNG VỚI TIỀM NĂNG

Thống kê từ Cục Đầu tư nước ngoài cho thấy, Việt Nam có quan hệ đầu tư với 139 quốc gia và vùng lãnh thổ với hơn 35.000 dự án đầu tư còn hiệu lực, tổng vốn đầu tư đạt trên 420 tỷ USD. Chỉ tính riêng 7 tháng đầu năm 2022, tổng vốn FDI đăng ký đạt 15,54 tỷ USD, vốn FDI giải ngân là 11,57 tỷ USD, tăng hơn 10,2% so với cùng kỳ năm trước.

“Đây là số vốn giải ngân FDI 7 tháng đạt được cao nhất trong vòng 5 năm qua, cho thấy niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài về triển vọng phục hồi và phát triển của Việt Nam sau giai đoạn bùng phát dịch bệnh”, ông Tuấn cho biết.

Riêng về hợp tác đầu tư giữa hai bên, tính đến nay, các nhà đầu tư Ấn Độ đã đầu tư vào 334 dự án với tổng vốn đầu tư khoảng 1 tỷ USD, đứng thứ 24/139 quốc gia và vùng lãnh thổ đã đầu tư vào Việt Nam.

Ở chiều ngược lại, các doanh nghiệp Việt Nam đã đầu tư 10 dự án vào Ấn Độ với số vốn 6,2 triệu USD, đứng thứ 44/79 quốc gia đầu tư vào Ấn Độ.

“Là nền kinh tế đứng thứ 6 thế giới và trong tương lai được dự báo có thể vượt qua Nhật Bản trở thành nền kinh tế lớn thứ 2 châu Á nhưng tổng vốn đầu tư của Ấn Độ chỉ chiếm 0,2% tổng vốn FDI vào Việt Nam. Con số này cho thấy hợp tác đầu tư giữa hai nước còn rất nhiều tiềm năng để khai phá và chưa tương xứng với mối quan hệ đặc biệt thân tình giữa hai nước”, Cục phó Cục Đầu tư nước ngoài nhận định.

Cùng quan điểm, ngài Pranay Verma, Đại sứ Ấn Độ tại Việt Nam, cũng cho rằng với nền tảng 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, hai bên có rất nhiều cơ hội và tiềm năng để thúc đẩy hợp tác trong thời gian tới nhất là trong bối cảnh doanh nghiệp Ấn Độ đẩy mạnh mở rộng chuỗi cung ứng trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp, nhất là công nghiệp sản xuất ô tô.

“Hiệp hội các nhà sản xuất phụ tùng ô tô Ấn Độ (ACMA) là hiệp hội hàng đầu tại Ấn Độ với số hội viên hơn 800 thành viên đóng góp vào 85% doanh thu trong ngành phụ tùng ô tô Ấn Độ. Thông qua chuyến thăm Việt Nam, ACMA mong muốn tìm hiểu cơ hội đầu tư, thương mại và kinh doanh tại Việt Nam. Đây là cơ hội tốt cho doanh nghiệp hai nước kết tìm kiếm đối tác, trao đổi cơ hội hợp tác kinh doanh, tìm hiểu công nghệ và thiết bị phụ tùng mới trong ngành ô tô”, Đại sứ Ấn Độ nhấn mạnh.

CÔNG NGHIỆP Ô TÔ CÓ SỰ BỔ TRỢ CHO NHAU RẤT LỚN

Trong ngành công nghiệp ô tô, Việt Nam và Ấn Độ có sự bổ trợ cho nhau rất lớn. Một số doanh nghiệp Ấn Độ đã hiện diện tại Việt Nam với các dự án đầu tư như Uno Minda, Spark Minda và Star Engineering đang hoạt động rất hiệu quả.

Theo ông Nguyễn Quang Vinh, Phó chủ tịch Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI), trong những năm qua, linh kiện phụ tùng ô tô luôn nằm trong top mặt hàng mà Việt Nam nhập khẩu từ Ấn Độ và sản lượng nhập khẩu luôn tăng dần qua các năm, bất chấp tình hình khó khăn chung do đại dịch Covid-19 mang lại cho kinh tế thế giới.

Năm 2021, sản lượng nhập khẩu của Việt Nam về linh kiện, phụ tùng ô tô từ Ấn Độ đạt trên 290 triệu USD và sẽ tiếp tục tăng trong năm nay với số liệu thống kê 7 tháng đầu năm 2022 đạt trên 185 triệu USD.

Còn theo ông Đặng Hoàng Mai, đại diện Viện nghiên cứu Chiến lược, Chính sách Công Thương (VIOIT), Việt Nam có tiềm năng phát triển thị trường xe ôtô điện (EV) trong tương lai bởi hiện tại tỷ lệ sở hữu ôtô của Việt Nam ở mức 23 chiếc/1.000 người dân, con số này chỉ bằng 1/10 của Thái Lan và 1/20 của Malaysia.

Với mức thu nhập ngày càng tăng, cơ sở hạ tầng ngày càng được cải thiện, doanh số, sản lượng bán ra của ngành công nghiệp ôtô được dự báo sẽ ngày càng tăng trong giai đoạn 2021-2030.

Tuy nhiên, theo đại diện VIOIT, trái ngược với xu hướng tăng tiêu dùng ô tô, doanh nghiệp hoạt động trong trong ngành công nghiệp ô tô, dặc biệt là công nghiệp hỗ trợ sản xuất tô tô lại không tăng như kỳ vọng.

Nhiều hãng sản xuất ôtô lớn trên thế giới như Toyota, Honda, Ford, Hyundai… đã đầu tư nhà máy lắp ráp tại Việt Nam, kéo theo chuỗi các nhà sản xuất nước ngoài cung ứng linh kiện phụ tùng cho ngành công nghiệp ôtô đầu tư vào Việt Nam. Tuy nhiên, so với các nước trong khu vực, số lượng nhà cung cấp của Việt Nam trong ngành công nghiệp ôtô vẫn còn rất ít, chỉ một vài nhà cung cấp trong nước có thể tham gia vào chuỗi cung ứng.

Tỷ lệ nội địa hoá đối với xe cá nhân đến 9 chỗ ngồi còn thấp dưới 20%, trong đó THACO đạt 15%-18%, Toyota Việt Nam cao nhất đạt 37% (đối với dòng xe Innova). Con số này thấp hơn rất nhiều so với các quốc gia trong khu vực như Thái Lan, Indonesia và Malaysia.

“Do đó, trong ngành công nghiệp ôtô, Việt Nam và Ấn Độ có sự bổ trợ cho nhau rất lớn khi nhiều doanh nghiệp trong ACMA đang giữ vị trí quan trọng trong chuỗi giá trị”, ông Mai khẳng định.

VIỆT NAM SẼ TẠO CƠ HỘI CHO NHÀ ĐẦU TƯ

Trong bối cảnh thế giới và khu vực đang ảnh hưởng lớn tới nhiều ngành sản xuất nói chung và ngành sử dụng chip bán dẫn và ngành công nghiệp ô tô nói riêng, ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng các doanh nghiệp Việt Nam rất mong muốn có thêm những đối tác, nhà sản xuất linh kiện lắp ráp tại Việt Nam.

Thời gian tới, Việt Nam định hướng thu hút các doanh nghiệp, tập đoàn lớn có công nghệ cao, công nghệ nguồn, ưu tiên các dự án đầu tư trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy kinh tế số…, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị. Do đó, đây là thời điểm vô cùng thích hợp để các nhà đầu tư Ấn Độ tham gia vào lĩnh vực công nghiệp ô tô và công nghiệp hỗ trợ cho ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam.

“Đây là giai đoạn bản lề không chỉ riêng Việt Nam mà còn tất cả các quốc gia khác trên thế giới. Trong bối cảnh này, Việt Nam nỗ lực để trở thành điểm đến an toàn và tạo ra cơ hội phát triển cho nhà đầu tư. Ngoài lợi thế bổ trợ cho nhau, Việt Nam - Ấn Độ còn có mối quan hệ đặc biệt không phải quốc gia nào cũng có. Đây sẽ là tiền đề cho sự hợp tác phát triển giữa hai bên trong thời gian tới”, ông Tuấn nhấn mạnh.