"Cần xem Grab, Uber… là chủ thể riêng biệt"

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng vừa ký văn bản gửi Thủ tướng góp ý dự thảo Nghị định quản lý hoạt động kinh doanh vận tải hành khách bằng ôtô dưới 9 chỗ (Nghị định 86 mới).

Theo văn bản, Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng, để tạo điều kiện cho công nghệ số có khả năng đem lại nhiều lợi ích mới cho xã hội, thúc đẩy cạnh tranh, nâng cao hiệu quả và chất lượng, các nước trên thế giới như Anh, Đức, Singapore, Indonesia... đều đã nỗ lực xây dựng và thực hiện các mô hình, phương thức quản lý mới.

Tại Việt Nam, Chính phủ và Thủ tướng cũng đã chỉ đạo các bộ, ngành nghiên cứu xây dựng các khuôn khổ pháp lý mới để thúc đẩy đổi mới, sáng tạo, thực hiện thí điểm chính sách quản lý các sản phẩm, mô hình kinh doanh mới có tính đột phá.

Trên quan điểm đó, Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng cần xem những đơn vị cung cấp nền tảng (platform) như Grab, Uber, GoViet… là một chủ thể riêng biệt, ngoài những chủ thể được quy định hiện nay.

Cụ thể, theo bộ này, hoạt động kinh doanh taxi truyền thống có 3 chủ thể đóng vai trò chi phối chính là công ty vận tải taxi, người dân và cơ quan quản lý Nhà nước. Khi xuất hiện các đơn vị cung cấp platform, hoạt động kinh doanh taxi có 4 chủ thể chính là công ty vận tải (hoặc hợp tác xã vận tải), đơn vị cung cấp nền tảng, người dân và cơ quan quản lý Nhà nước.

Trong 4 chủ thể đó, công ty vận tải và đơn vị cung cấp nền tảng kết hợp lại cung cấp cho người dân một loại dịch vụ tương đương việc của doanh nghiệp taxi. Công ty vận tải và đơn vị cung cấp nền tảng không tự mình thực hiện tất cả công đoạn mà taxi truyền thống thực hiện mà mỗi chủ thể thực hiện một số công đoạn nhỏ của hoạt động taxi.

Mô hình kinh doanh mới đem lại cho người dân những lợi ích như minh bạch về giá cước và lộ trình, giá cước phù hợp với nhu cầu của người dân, chất lượng phục vụ được nâng cao… Tuy nhiên cần nhìn nhận đơn vị cung cấp nền tảng như một chủ thể riêng biệt, không quy chiếu vào những chủ thể theo mô hình truyền thống.

Do đó, Bộ Thông tin và Truyền thông đề nghị bổ sung nội dung khẳng định vị trí riêng biệt của các chủ thể vào dự thảo nghị định 86.

Cũng trong văn bản, Bộ Thông tin và Truyền thông cho rằng, để quản lý chủ thể cung cấp nền tảng kinh doanh vận tải (như Grab, GoViet, Uber…) chỉ cần có những quy định riêng và phù hợp với chủ thể này, đảm bảo tương ứng với các công đoạn trong hoạt động kinh doanh taxi mà đơn vị này trực tiếp thực hiện. Do đó cần bổ sung thêm quy định quản lý đối với đơn vị cung cấp nền tảng kinh doanh vận tải.

Ngoài ra, theo Bộ, vấn đề quản lý Nhà nước đối với những hoạt động kinh doanh sử dụng công nghệ, cơ quan quản lý cần sử dụng chính công nghệ để quản lý và giám sát. Theo đó, thay vì yêu cầu đơn vị kinh doanh vận tải sử dụng hợp đồng điện tử, lắp "bảng đèn hiệu", đổi màu biển số… cơ quan quản lý hoàn toàn có thể yêu cầu đơn vị cung cấp nền tảng đảm bảo khả năng truy cập vào dữ liệu những xe vận tải đang tham gia trong mô hình.

Cơ quan quản lý Nhà nước cũng có thể yêu cầu đơn vị nền tảng cung cấp lộ trình cho xe hợp đồng đúng quy định về tuyến đường và thời gian vận chuyển… Tất cả lộ trình phải được lưu lại để truy xuất trong trường hợp thanh kiểm tra – là hình thức dùng công nghệ để thực hiện hậu kiểm thay vì tiền kiểm.

Góp ý vào dự thảo trên, Bộ Thông tin và Truyền thông cũng cho rằng, cần tăng khả năng cạnh tranh cho những mô hình taxi truyền thống thay vì giảm khả năng cạnh tranh của những mô hình taxi sử dụng công nghệ.

Theo đó, việc yêu cầu gắn biển điện tử đối với các xe hợp đồng dưới 9 chỗ sẽ làm giảm sự sẵn sàng tham gia của các đơn vị vận tải, đưa thị trường kinh doanh taxi trở lại thời điểm trước khi xuất hiện loại hình kinh doanh sử dụng công nghệ. Thay vào đó, cơ quan quản lý có thể tăng tính cạnh tranh cho các đơn vị kinh doanh taxi truyền thống bằng các quy định mới phù hợp.