Cuối phiên thảo luận của Quốc hội sáng 2/11, đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau), sau nhiều ý kiến khác, tiếp tục đề cập đến thông điệp xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo, phát triển.

“Tôi cho rằng đây là một thông điệp trúng ý Đảng, hợp lòng dân, thể hiện nội dung quan trọng của việc xây dựng Nhà nước trong sạch, vững mạnh và có ý nghĩa đặc biệt trong tình hình hiện nay, nhất là sau khi Trung ương vừa ban hành nghị quyết để ủng hộ Chính phủ thực hiện quyết tâm này”, đại biểu Vân nhấn mạnh.

Dân chủ hóa mọi mặt của đời sống

Ông phân tích: “Nói đến Chính phủ liêm chính, kiến tạo, phát triển là nói đến phẩm hạnh, năng lực và vai trò kiến trúc sư của Chính phủ trong việc tạo lập môi trường thuận lợi cho kinh tế - xã hội phát triển. Đây là cơ hội để Chính phủ chuyển mình từ phương thức quản lý điều hành sang việc tạo môi trường phát triển và lấy tinh thần phục vụ làm trọng”.

Hầu như toàn bộ thời gian phát biểu, ông Vân dành làm rõ những nội dung trụ cột của việc xây dựng Chính phủ liêm chính, kiến tạo, phát triển.

Thứ nhất, liêm chính, kiến tạo, phát triển trong ban hành thể chế chính sách đồng bộ.

Giải pháp ở nội dung này được ông Vân đề cập là Chính phủ phải chủ động khởi xướng chính sách để mở đường cho sự giải phóng mọi nguồn lực cho xã hội, tham gia vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

“Tôi thấy hiện nay có ba lĩnh vực lợi thế là địa lý, truyền thống và sáng tạo, là nông nghiệp, du lịch, dịch vụ và khoa học, công nghệ cao, thế hệ mới. Đấy là những vấn đề nên tập trung đầu tư cho chiến lược lâu dài”, đại biểu nói.

Giải pháp thứ hai được ông nhấn mạnh là Chính phủ phải ngăn chặn lợi ích nhóm, ngay từ khi khởi xướng và xây dựng chính sách.

Thứ ba, phải dân chủ hóa mọi mặt của đời sống xã hội. Khích lệ và tạo nguồn cảm hứng, sáng tạo cho mọi tầng lớp nhân dân và đồng bào ở nước ngoài tham gia hiến kế xây dựng đất nước.

Đồng thời, có các quy định về thưởng, phạt nghiêm minh và ý thức thượng tôn pháp luật cho tất cả mọi người.

Lấy lòng dân để kiểm soát quyền lực

Ở trụ cột thứ hai, đó là liêm chính, kiến tạo, phát triển trong củng cố xây dựng bộ máy, đại biểu Vân cũng nêu ba nhóm giải pháp.

Một, phải rà lại chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan để chồng chéo, mâu thuẫn. Trên cơ sở phân cấp, phân quyền gắn với cải cách hành chính và đặc biệt là phân cấp rõ ba lĩnh vực về ngân sách, về đầu tư và tổ chức bộ máy. Đề cao vai trò trách nhiệm của người đứng đầu trước pháp luật.

Đồng thời, xây dựng cơ chế kiểm soát quyền lực hữu hiệu, lấy quyền lực để kiểm soát quyền lực, lấy đạo đức, lấy lòng dân và thông tin đại chúng để kiểm soát quyền lực.

Thứ hai, tăng cường tính minh bạch và giải trình của người đứng đầu các cấp.

Thứ ba, có cơ chế đối thoại của người được đứng đầu các cơ quan nhà nước từ trung ương đến cơ sở định kỳ hàng năm, để lắng nghe lòng dân, kịp thời sửa sang chính sách và điều chỉnh phương pháp quản lý, điều hành.

Về trụ cột kiến tạo, liêm chính trong xây dựng đội ngũ cán bộ, giải pháp được ông Vân nêu là tạo môi trường bình đẳng cho mọi cá nhân có cơ hội tham gia trực tiếp vào quá trình quản lý đất nước.

Với những chức danh do bầu cử thì phải có chương trình, hành động cụ thể. Với những chức danh do bổ nhiệm thì phải thi tuyển nghiêm ngặt.

Hai là ban hành bộ tiêu chí đánh giá theo từng hành vi công vụ để trên cơ sở đó loại bỏ những cán bộ không có năng lực, không xứng đáng tiêu chuẩn ra khỏi bộ máy.

Ba là cải cách tiền lương gắn với khoán chi hành chính. Đồng thời, xây dựng cơ chế giám sát bên trong - bên ngoài để cán bộ công chức không thể, không dám và không muốn tham nhũng.