Yêu cầu nói trên đã được nêu rõ tại nghị quyết về tiếp tục nâng cao hiệu lực, hiệu quả việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới gắn với cơ cấu lại ngành nông nghiệp.

Nghị quyết này vừa được Quốc hội thông qua sáng 23/11,  trước khi bế mạc kỳ họp thứ hai.

Nghị quyết nêu rõ, qua 5 năm thực hiện, xây dựng nông thôn mới đã trở thành phong trào rộng khắp cả nước. Nhưng trong quá trình thực hiện chương trình còn những hạn chế, vướng mắc. Nhiều địa phương quá chú trọng đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, chưa quan tâm đúng mức đến đời sống văn hóa, tinh thần, phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập của người dân. Có địa phương còn huy động đóng góp quá mức so với thu nhập của người dân. 

Vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước chưa đáp ứng được yêu cầu, nợ đọng xây dựng cơ bản ở một số địa phương còn lớn, ô nhiễm môi trường nông thôn đang đặt ra nhiều thách thức. Vai trò chủ thể của người dân tại nhiều nơi chưa thực sự được phát huy.

Nguyên nhân của những hạn chế, vướng mắc nêu trên được nhìn nhận, ngoài lý do điều kiện tự nhiên, sự phát triển không đồng đều giữa các vùng, miền, sự phối hợp thiếu chặt chẽ giữa các bộ, ngành Trung ương; nhận thức, năng lực lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện của một bộ phận cán bộ, nhất là ở cơ sở còn hạn chế, còn có trách nhiệm của các bộ, ngành Trung ương trong việc chậm ban hành các văn bản hướng dẫn đã ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả thực hiện chương trình. Trách nhiệm của một số địa phương, cơ sở không thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật về đầu tư công gây nợ đọng xây dựng cơ bản lớn.

Nghị quyết cũng nêu rõ mục tiêu phấn đấu đến năm 2020 cả nước có khoảng 50% số xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Quốc hội cũng yêu cầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương rà soát, xác định chính xác số nợ đọng xây dựng cơ bản của chương trình. Xây dựng kế hoạch, lộ trình xử lý dứt điểm trước năm 2019, không để phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản mới.

Lưu ý từ Quốc hội là triển khai chương trình phải đặt mục tiêu đẩy mạnh sản xuất, đổi mới cơ cấu sản xuất, gắn kết chặt chẽ với quá trình cơ cấu lại ngành nông nghiệp, thích ứng với biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, phát triển bền vững. 

Phấn đấu đến năm 2020, thu nhập bình quân khu vực nông thôn cả nước tăng ít nhất 1,8 lần so với năm 2015. Cơ bản hoàn thành các công trình thiết yếu đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất và đời sống của người dân nông thôn như giao thông, điện, nước sinh hoạt, trường học, trạm y tế, vệ sinh môi trường.