Áp lực từ đợt IPO lớn như Bảo Việt đã cho thấy những hạn chế về cơ sở hạ tầng trong quy trình đấu giá hai cấp hiện tại.

Sáng 31/5, các hòm phiếu đấu giá Bảo Việt được mở tại Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Với 20.368 phiếu đăng ký, có thể sẽ mất tới 4 ngày để hoàn thành việc nhập lệnh.

Theo ông Trần Văn Dũng - Giám đốc Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, đây là phiên đấu giá kỷ lục về số lượng nhà đầu tư tham dự cũng như thời gian cần thiết để hoàn thành phiên đấu giá.

Xếp hàng chờ... phiếu

Sức hút của cổ phần Bảo Việt thể hiện rõ nhất qua số lượng đăng ký tham gia kỷ lục. Theo thông tin từ Trung tâm Hà Nội, tổng khối lượng đặt mua đạt 389 triệu cổ phần, gấp 6,5 lần lượng chào bán.

Theo quy trình đấu giá hai cấp, nhằm giảm tải cho Trung tâm, nhà đầu tư sẽ không nhận và nộp phiếu đấu trực tiếp tại Trung tâm mà thông qua các đại lý đấu giá (các công ty chứng khoán).

Thực tế những cuộc đấu giá kỷ lục về sức cầu như Bảo hiểm Dầu khí (PVI) vừa qua cho thấy Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội không được thiết kế để đón một số lượng khổng lồ nhà đầu tư, lên đến hàng ngàn người.

Cảnh chen chúc không thể tưởng tượng nổi nếu trên 20.000 nhà đầu tư cá nhân tham gia đăng ký Bảo Việt được tái diễn theo cách đấu giá cũ. Tuy nhiên, giảm tải tại Trung tâm Hà Nội lại gây tắc nghẽn tại các công ty chứng khoán.

Mặc dù có tới 13 đại lý đấu giá tham gia đợt IPO Bảo Việt nhưng với số lượng nhà đầu tư quá đông, cảnh xếp hàng rồng rắn lại xảy ra tại các điểm đăng ký.

Tại Công ty Chứng khoán Habubank, đã có trường hợp xảy ra to tiếng giữa nhà đầu tư với nhân viên công ty vì chậm nhận được phiếu đấu trong khi hạn nộp đã gần kề.

Một công ty chứng khoán khác trong Tp.HCM, nhà đầu tư chỉ có thể đến đăng ký nộp tiền và nhận giấy hẹn và... ra về. Có nhiều nhà đầu tư đến tận sát hạn nộp mới nhận được "phiếu xanh".

Nghẽn mạch

Với số lượng nhà đầu tư cá nhân đăng ký lớn, một tình huống khá bất ngờ đã xảy ra là đường truyền kết nối thông tin giữa Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội và các đại lý bị quá tải. Mặc dù với quy trình đấu giá hai cấp, nhà đầu tư nhận phiếu đấu tại công ty chứng khoán nhưng để in được phiếu này, công ty chứng khoán phải nhập được lệnh vào hệ thống của trung tâm.

Theo ông Trần Văn Dũng, Giám đốc Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, hiện việc kết nối này vẫn được thực hiện qua đường điện thoại (dial-up) nên tốc độ và năng lực đáp ứng bị hạn chế dẫn đến việc công ty chứng khoán không thể nhập được lệnh vào hoặc nhập được nhưng rất chậm.

"Cuộc đấu giá này là sự thử thách phương thức đấu giá hai cấp. Về nguyên tắc đấu giá hai cấp có nhiều ưu điểm nhưng với phiên đấu giá lớn như Bảo Việt cũng cho thấy cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng được.

Cụ thể là xảy ra hiện tượng quá tải đường truyền, gây nghẽn khi các đại lý đăng nhập vào hệ thống của trung tâm do hệ thống vẫn sử dụng đường truyền băng thông nhỏ. Khi nhà đầu tư dồn dập đến các đại lý thì lệnh vào không kịp và tắc nghẽn cục bộ dù chúng tôi đã huy động toàn bộ 23 đường line hiện có", ông Dũng cho biết.

Cũng theo ông Dũng, trung tâm đã xử lý tình huống bằng cách cho công ty chứng khoán cử đại diện vào để nhập lệnh trực tiếp. Do vậy đã có tình trạng công ty chứng khoán phải "nợ phiếu" của nhà đầu tư vì phải nhập tại trung tâm trước sau đó mới in phiếu và trả cho nhà đầu tư. Đã có nhân viên đại lý phải làm việc từ 4h sáng và kết thúc lúc 11h đêm để kịp trả phiếu cho nhà đầu tư trước thời hạn đấu giá.

"Ngay sau cuộc đấu giá Bảo Việt, để chuẩn bị cho các đợt IPO lớn sắp tới, chúng tôi sẽ nâng cấp đường truyền. Đây cũng là một bước kết hợp trong việc triển khai hệ thống giao dịch từ xa tại Trung tâm Hà Nội trong đầu quý 3 tới", ông Dũng khẳng định.