Theo Bộ Xây dựng, sau khi cơ quan này có kiến nghị lên Thủ tướng cho phép Tập đoàn Sông Đà chỉ đạo để Tổng công ty Cơ khí xây dựng (COMA) chuyển nhượng toàn bộ cổ phần của mình đầu tư tại Công ty Cổ phần Xi măng Đồng Bành cho Công ty TNHH Tập đoàn Hoàng Phát VISSAI (Công ty VISSAI) theo giá thỏa thuận không thấp hơn mệnh giá (10.000 đồng/cổ phần như đề nghị của COMA) nhằm tái cơ cấu vốn điều lệ Công ty Cổ phần Xi măng Đồng Bành. 

Trên cơ sở ý kiến của Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính và Tập đoàn Sông Đà, COMA đã tiến hành tổ chức đấu giá số cổ phần Xi măng Đồng Bành tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, nhưng việc đấu giá không thành công do không có nhà đầu tư đăng ký tham dự. 

Ngày 24/8/2012, Công ty TNHH Tập đoàn Hoàng Phát VISSAI đã có đề nghị được mua lại toàn bộ cổ phần đã góp và quyền góp vốn của COMA tại Công ty Cổ phần xi măng Đồng Bành và ngày 29/8/2012, hai bên đã ký biên bản thỏa thuận chuyển nhượng cổ phần tại Công ty Cổ phần xi măng Đồng Bành.

Với thực tế đó, Bộ Xây dựng đã có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ xem xét, chấp thuận phương án chuyển nhượng cổ phần của COMA tại Công ty Cổ phần xi măng Đồng Bành cho Công ty TNHH Tập đoàn Hoàng Phát VISSAI với số lượng là 17.114.195 cổ phần, tương ứng số tiền 171.141.950.000 đồng theo mệnh gía 10.000 đồng/cổ phần.

Đặc biệt, liên quan đến việc bảo lãnh của Bộ Tài chính đối với khoản vay Ngân hàng ANZ, Bộ Xây dựng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận để Công ty TNHH Tập đoàn Hoàng Phát VISSAI thay Tập đoàn Sông Đà và COMA thực hiện nghĩa vụ trả nợ đối với khoản vay do Bộ Tài chính bảo lãnh theo hợp đồng tín dụng ký bởi Công ty Cổ phần xi măng Đồng Bành và Ngân hàng ANZ.

Được biết, dự án nhà máy xi măng Đồng Bành được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư theo quyết định số 318/TTg-CN ngày 28/3/2005, địa điểm xây dựng tại thị trấn Chi Lăng huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn, có công suất 2.500 tấn clinker/ ngày, tương đương 910.000 tấn xi măng/năm.

Khởi công từ tháng 10/2006, dự án có tổng mức đầu tư 1.298,2 tỷ đồng này được dự kiến sẽ đi vào hoạt động cuối năm 2008. Nhưng vì nhiều lý do, mãi đến tháng 9/2010, sản phẩm xi măng thương hiệu Đồng Bành đầu tiên mới ra lò.

Điều đáng nói là dự án này nhận được khá nhiều ưu ái từ các ngân hàng thương mại nhà nước và nước ngoài, trong đó khoản vay  từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) là 272,142 tỷ đồng; Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam 183,467 tỷ đồng, Ngân hàng ANZ là 747,850 tỷ đồng; và vốn tự có của chủ đầu tư thì chỉ vỏn vẹn 301,542 tỷ đồng, tương đương khoảng 20% tổng vốn đầu tư.

Tuy nhiên, do có cổ đông rút khỏi dự án, phần vốn góp của cổ đông chi phối là COMA cũng tăng từ 51% tại thời điểm triển khai dự án lên 88,23% tổng vốn cam kết đóng góp của chủ đầu tư tại thời điểm nhà máy đi vào hoạt động, tương đương với 265,58 tỷ đồng. 

Và chỉ sau 1 năm đi vào hoạt động, Công ty Xi măng Đồng Bành đã thiếu 141 tỷ đồng để trả nợ gốc và lãi, trong đó phải trả nợ tiền gốc và lãi đến hạn cho ngân hàng ANZ vào ngày 25/8/2011 là 3.493.633,33 USD (tương đương trên 72 tỷ đồng). Tuy nhiên, khoản vay này sau đó đã được Bộ Tài chính thay mặt Chính phủ đứng ra bảo lãnh.