Dấm là một sản phẩm của quá trình lên men tự nhiên, đặc biệt là các loại dấm hoa quả có rất nhiều tác dụng tốt với sức khỏe. Dấm được dùng chủ yếu trong chế biến món ăn và để làm sạch, sát khuẩn thực phẩm... Tuy nhiên, dấm cần được sử dụng hợp lý thì mới mang lại hiệu quả cao nhất.
Nói đến dấm người ta nghĩ ngay đến vị chua, có mùi thơm là gia vị không thể thiếu được trong gian bếp của mỗi gia đình. Mỗi người sẽ dùng dấm theo cách riêng. Những năm gần đây, ngoài dấm gạo mọi người còn thích dùng dấm hoa quả. Đáp ứng nhu cầu, các nhà sản xuất cho ra thị trường nhiều loại dấm được làm từ các loại hoa quả như dấm chuối, táo, lê… Theo bà Nguyễn Thị Cúc, Viện công nghiệp Thực phẩm, dấm hoa quả được làm từ hoa quả lên men tự nhiên, không cần phải thêm hương vị, màu sắc, sử dụng an toàn hơn so với dấm gạo. Axit axetic trong dấm hoa quả là một hợp chất tuyệt vời có khả năng cải thiện quá trình trao đổi chất, tốt cho tiêu hóa. Ngoài ra, những khoáng chất như vitamin, axit amin, muối khoáng… có trong dấm hoa quả rất tốt cho sức khỏe. Dấm dồi dào các enzyme tự nhiên, các vi sinh vật hữu ích – là những yếu tố chính đảm bảo sức khỏe nhờ tác dụng thải độc và chống viêm.Giúp cơ thể duy trì mức kiềm cần thiếtĐể hướng tới một sức khỏe tốt, bạn cần quan tâm đến làm kiềm hóa cơ thể. Mặc dù dấm hoa quả chua nhưng khi ăn vào cơ thể nó làm cho cơ thể trở nên kiềm hơn, có nhiều năng lượng hơn, khả năng chống chọi với bệnh tật tốt hơn.Điều chỉnh lượng đường trong máuNghiên cứu của giáo sư Carol Johnston – chủ nhiệm bộ môn dinh dưỡng, thuộc đại học quốc gia Arizona Mỹ sử dụng dấm táo cho việc trị liệu bệnh nhân có nguy cơ tiểu đường type 2. Sử dụng 2 thìa cafe dấm hoa quả pha với nước uống trước khi đi ngủ sẽ giữ cho lượng đường trong máu ở mức 4 – 6 mmol/l cho tới sáng hôm sau.Làm giảm huyết ápDấm hoa quả làm giảm huyết áp, do vậy mà làm giảm nguy cơ của các bệnh về tim mạch.Tăng cường sức khỏe tim Nhờ việc làm tăng HDL – cholesterol tốt, kiểm soát triglycerides; có chứa các chất chống ô xy hóa, hạn chế sự hình thành LDL, đó là chìa khóa trong quá trình hạn chế các bệnh về tim.Tăng cường sự thải độc gan Thông qua việc cân bằng pH của cơ thể mà giúp cơ thể thải độc, đặc biệt tốt cho gan, tăng cường sự tuần hoàn, chữa lành các quá trình liên quan đến da, máu, giúp lấy đi các chất độc hại trong cơ thể. Nó vừa đẩy các chất độc, vừa tăng cường quá trình lọc máu tự nhiên, nâng cao mức năng lượng. Làm sạch thành mạch máu, thải độc tế bào, tăng khả năng miễn dịch.Hạn chế sự phát triển của nấm Candida Nấm Candida được cho là thủ phạm của nhiều chứng bệnh như giảm trí nhớ, đau đầu, mệt mỏi, ức chế, thèm đường. Nấm có thể phát triển ngoài tầm kiểm soát khi cơ thể trở nên axit do ăn thực phẩm nhiều đường, hoặc sử dụng kháng sinh. Do dấm hoa quả chứa nhiều enzyme tự nhiên, khi  uống nó sẽ giúp ta hạn chế sự phát triển nấm candida trong cơ thể.Hỗ trợ tiêu hóaDấm hoa quả rất hữu hiệu cho việc điều chỉnh nhiều triệu chứng của hệ tiêu hóa như trướng bụng, ợ hơi, ợ nóng. 1 thìa cà phê dấm hoa quả trong 1 ly nước sẽ giảm triệu chứng ợ nóng rất nhanh.Các chuyên gia cho rằng nguyên nhân ợ nóng là do mức axit trong dạ dày thấp. Dấm hoa quả sẽ bù cho mức thấp đó. Ngoài ra trong dấm hoa quả còn nhiều axit có lợi khác như acetic, isobutryic, lactic và propionic acid– chúng hỗ trợ hệ tiêu hóa, kiểm soát sự phát triển của các loài nấm và vi khuẩn không có lợi trong cơ thể.Sau khi ăn no, nếu uống 1-2 thìa dấm hoa quả pha với mật ong sẽ tốt cho tiêu hóa, tăng cường sức khỏe, hỗ trợ điều trị bệnh thấp khớp… Mỗi ngày, có thể uống 1-3 lần dấm hoa quả.Đẩy nhanh quá trình giảm cânCho 2 thìa cà phê dấm hoa quả vào 0,5 lít nước, dùng uống từng ngụm nhỏ cả ngày sẽ làm giảm cân một cách hiệu quả. Các nghiên cứu công bố trên tạp chí Bioscience, Biotechnology, and Biochemistry cho thấy uống dấm hoa quả hàng ngày trong 12 tuần cho kết quả giảm cân, giảm vòng eo bụng.Giúp ngăn ngừa loãng xươngDấm hoa quả giúp hấp thụ canxi và các chất khoáng từ thức ăn tốt hơn, do vậy nó được coi là công cụ tốt nhất để giảm nguy cơ loãng xương.Làm chậm quá trình lão hóaDấm hoa quả có tính chống sự ô xy hóa, có khả năng duy trì mức cân bằng axit/kiềm trong cơ thể, từ đó nó làm cho quá trình lão hóa bị chậm lại. Giúp chống lại các gốc tự doChúng ta có thể hạn chế sự ảnh hưởng và trung hòa hiệu ứng của các gốc tự do bằng cách ăn các chất có tính chống lại sự ô xy hóa. Các chất chống lại sự ô xy hóa có nhiều trong rau quả, các thực phẩm như dấm hoa quả.Còn nhiều cách sử dụng dấm hoa quả thông minh nữaKhông chỉ dùng cho ăn uống, mà dấm hoa quả còn sử dụng cho nhiều việc khác như cho tóc, cho da, làm sạch nhà cửa, và làm vườn...Tác dụng dưỡng tóc tuyệt vờiDấm hoa quả có thể bổ sung vào nước gội đầu để làm sạch tóc, tăng cường tuần hoàn máu, làm giảm rụng tóc, ngăn tóc chẻ ngọn, thúc đẩy mọc tóc.Làm giảm đau do cháy nắng hoặc côn trùng cắnLấy ½ cốc dấm pha với 4 cốc nước, dùng bông thấm nước dấm, đắp vào vết thương.Dùng làm chất tẩy trang hiệu quảTrong dấm hoa quả có axit malic, chất kháng vi rút, kháng nấm, kháng vi khuẩn, do đó có thể làm sạch da, làm cho da không bị khô, bị dầu, bị nhờn... (cân bằng da), trị mụn trứng cá, làm cho vết mụn trứng cá tự chữa lành.Làm mờ vết nám do tuổi tác Dấm hoa quả chứa axit alpha-hydroxy – giúp làm mờ vết nám. Chế dung dịch nước/dấm theo tỷ lệ 1/1, nhúng bông, đắp vào vết nám vài phút. Sau đó rửa sạch bằng nước. Nếu muốn da sáng đẹp, trước khi ngủ có thể xoa dấm hoa quả lên mặt khoảng 15 phút rồi rửa sạch, làm thường xuyên sẽ mang lại hiệu quả rất tốt.Cải thiện giấc ngủ bằng cách ngâm chân với dấmDấm có tác dụng hoạt huyết nên khi ngâm chân với nước ấm pha với dấm sẽ giúp thúc đẩy tuần hoàn máu trong cơ thể, giải trừ mệt mỏi giúp bạn có giấc ngủ ngon. Nếu bị mất ngủ, bạn hãy lấy 2,5 lít nước nóng khoảng 40°C và 150ml dấm hòa chung với nhau rồi ngâm chân khoảng 20 - 30 phút trước khi lên giường.Dùng để tẩy rửa nhà vệ sinhDấm hoa quả có thể làm sạch các vết cáu bẩn và tẩy trùng, khử mùi cho nhà vệ sinh bằng cách đổ dấm vào bồn cầu, để qua đêm, sáng hôm sau bạn xả lại nước.Dùng làm axit hóa đất vườnCó thể pha 1 ly dấm hoa quả cho 1 xô nước và tưới vào đất để điều chỉnh pH của đấtLàm phân bón tuyệt hảoPha dấm vào nước với tỷ lệ 1/1000 để phun lên cây, vừa có tác dụng diệt sâu bệnh, vừa làm phân bón.Cách làm dấm hoa quả:Muốn dấm hoa quả ngon và để được lâu, phải chọn quả tươi. Một số người hay dùng quả đã chín nẫu để làm dấm. Cách làm này sẽ làm dấm nhanh hỏng và không tốt cho sức khỏe bởi khi hoa quả đã hỏng trong đó có thể tồn tại vi khuẩn không tốt.Chuyên gia khuyên mọi người nên dùng táo mèo để làm dấm vì nó có tác dụng tốt hơn các loại dấm làm từ các loại quả khác bởi táo mèo có vị chua thanh phù hợp, dấm không bị mốc trong quá trình lên men.Đối với các loại quả ngọt như vải, sau khi làm sạch ta tách lấy phần cùi vải cho vào máy xay sinh tố nghiền nhỏ rồi cho vào lọ sạch, thêm nước sôi để nguội với tỷ lệ 1 kg cùi vải thêm 1,5 lít nước, rồi bịt miệng lọ bằng 1 miếng vải sạch. Hàng ngày khuấy 1–2 lần cho đến khi phần bã chìm hết xuống đáy lọ. Để thêm 8-10 ngày cho lắng cặn rồi gạn lấy phần nước dấm trong cho vào chai, đậy nắp kín để dùng dần. Để càng lâu càng tốt.Các loại quả có vị chua như mận, sau khi làm sạch, ta lấy phần thịt quả nghiền ra, sau đó cứ 1 kg thịt quả cho thêm 100–150g đường đen (còn gọi là đường phên) hoặc mạch nha và nước sôi để nguội (1–1,5 lít nước/1kg thịt quả). Cho tất cả vào lọ, rồi bịt miệng lọ bằng 1 miếng vải sạch, hàng ngày khuấy 1–2 lần cho đến khi bã chìm hết xuống đáy lọ. Để thêm 8-10 ngày cho lắng bã và gạn lấy phần nước dấm trong để sử dụngTất cả các loại quả sạch đều có thể cho lên men như 1 trong 2 trường hợp trên, với nguyên tắc: các loại quả ngọt thì không cần thêm đường như chuối, xoài, dứa...; các loại quả ít ngọt hoặc chua thì có thể thêm một ít đường. Như vậy trong nhà chúng ta sẽ có nhiều loại dấm khác nhau để dùng trong ăn uống, vừa đảm bảo vệ sinh, vừa có tác dụng trị liệu và không lo bị dư thừa hoa quả.Lưu ý:Trước khi chế biến các loại hoa quả để ăn hay làm thành đồ uống giải khát, làm dấm..., đều phải rửa sạch và ngâm chúng  trong nước muối loảng độ 15 phút và rửa sạch nước muối rồi mới đưa chế biến!Để quá trình làm dấm thành công, lưu ý rửa sạch mọi vật dụng làm dấm, nhất là hũ đựng dấm phải được được đậy nắp kín vì nếu bị hở, không khí vào sẽ khiến cho dấm dễ bị mốc và hỏng. Nên lấy nước dấm trong phía dưới để ăn và để lại phần màng trắng phía trên. Sau khi dùng hết nước dấm lần một, có thể tiếp tục pha thêm nước lọc và đường vào hũ, sau một tuần lại có dấm hoa quả để dùng.Công thức làm dấm từ dứa và chuối

Dấm mua ở ngoài, bạn có thể không an tâm về nguồn gốc, có hóa chất hay không. Với công thức dưới đây bạn hoàn toàn có thể làm dấm thành công với chiết xuất từ trái cây tươi.Nguyên liệu: - ¼ quả dứa chín - 1-2 quả chuối chín nục - 360ml nước - 15g đường - 5ml dấm gạo - Lọ thủy tinh sạch - 1 miếng vải khô sạch - Chun hoặc dây buộcCách làm: Bóc sạch vỏ chuối, cắt làm đôi. Dứa cắt bỏ mắt, bổ đôi. Hòa tan đường với nước rồi đến dấm gạo để làm "mồi" cho dấm. Bỏ chuối và dứa vào lọ thủy tinh rồi chế nước vào lọ, cần đảm bảo lượng nước đủ ngập chuối dứa. Lưu ý không đổ đầy mà cần chừa lại khoảng 3cm cách miệng lọ để lấy chỗ cho dấm lên men Đặt miếng vải lên miệng lọ rồi buộc lại, không đậy nắp để dấm được "thở". Cất lọ nơi thoáng mát.  Trong khoảng 3 ngày đầu, dấm sẽ sủi bọt.Thời gian từ khi dấm lên men đến khi có thể sử dụng được là khoảng 1 tháng. Trong quá trình đó nếu thấy xuất hiện váng, bạn hãy hớt bỏ đi.Dấm sau khi đã ngâm đủ thời gian chuyển sang màu vàng, có độ trong và mùi rất thơm, vị chua dịu. Các bạn chỉ cần vớt chuối và dấm bỏ đi, (có thể lọc nếu dính cặn) chắt vào lọ thủy tinh, đậy nắp kín để sử dụng dần.Cách pha nước uống từ dấm hoa quảNgoài việc dùng dấm hoa quả trong chế biến thức ăn ở nhà bếp, dấm hoa quả có thể dùng làm thức uống hàng ngày rất công hiệu. Cho 1 thìa cafe dấm hoa quả vào 1 ly nước ấm và uống. Có thể thêm 1 thìa mật ong sẽ có vị chua ngọt dịu, hài hòa. Dùng 1 thìa cafe dấm hoa quả cho vào trà cùng 1 ít bột quế.  Cho dấm hoa quả vào nước trái cây Cho dấm hoa quả vào smoothie trái cây (sinh tố hỗn hợp có trái cây).Lưu ý: - Dấm hoa quả tuy có nhiều lợi ích đối với sức khỏe và làm đẹp nhưng bạn cần sử dụng đúng cách. Nên chọn loại dấm đảm bảo chất lượng, tốt nhất được làm theo cách truyền thống.- Bạn không nên uống dấm hoa quả với liều lượng lớn và lúc dạ dày đang trống rỗng, nhất là trường hợp có tiểu sử mắc bệnh về đường tiêu hóa.- Ngoài ra, nếu bạn có cơ địa da quá nhạy cảm cũng nên có sự tư vấn cẩn thận từ các chuyên gia da liễu đáng tin cậy trước khi quyết định có hay không dùng dấm để làm đẹp.