“Sở hữu chéo ở Việt Nam nguy hiểm, hay nghiêm trọng bởi vì nó gắn với những lĩnh vực rủi ro rất cao”
TS Võ Trí Thành: “Tình trạng nhập nhèm giữa chức năng, nhiệm vụ của ngân hàng đầu tư và ngân hàng thương mại ở Việt Nam hiện nay cũng là một trong những yếu tố gây nguy hại cho toàn hệ thống” - Ảnh: TT.
Sở hữu chéo trong các ngân hàng có độ rủi ro cao, là mối nguy lớn cho nền kinh tế, TS. Võ Trí Thành, Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), nhận định.
Theo ông, sở hữu chéo trong ngân hàng hiện nay ở mức độ nào?
Nghiêm trọng. Sở hữu chéo nhiều khi không phải ý tưởng tồi, bởi anh có thể tăng được lợi thế nhờ quy mô, bành trướng thị trường và những sở hữu chéo nó nằm trong chuỗi giá trị thì anh có thể tạo ra giá trị gia tăng cao.
Thế nhưng, sở hữu chéo ở Việt Nam nguy hiểm, hay nghiêm trọng bởi vì nó gắn với những lĩnh vực rủi ro rất cao, ví dụ sự “lằng nhằng” trong bất động sản, tài chính, ngân hàng, giữa vay thương mại tín dụng và cái gọi là đầu tư tài chính.
Và những cái ấy lại cộng hưởng với 3 điều, thứ nhất là hệ thống giám sát, đặc biệt giám sát dòng tiền, của mình chưa tốt.
Có
3 rủi ro lớn xuất phát từ sở hữu chéo trong hoạt động ngân hàng, đó là
thâu tóm ngân hàng, nợ xấu và tăng vốn ảo, từ đó dẫn đến rủi ro mang
tính hệ thống.
TS Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương
Điều thứ hai là các nhóm lợi ích, và điều thứ ba nó lại diễn ra trong bối cảnh không chỉ bên ngoài khó khăn mà trong hệ thống tài chính ngân hàng của mình có nhiều biểu hiện rủi ro, yếu kém.
Chính điều ấy làm cho cộng hưởng các vấn đề của sở hữu chéo trở nên nghiêm trọng.
Có 3 rủi ro lớn xuất phát từ sở hữu chéo trong hoạt động ngân hàng, đó là thâu tóm ngân hàng, nợ xấu và tăng vốn ảo, từ đó dẫn đến rủi ro mang tính hệ thống. Một rủi ro nữa từ sở hữu chéo gây ra, đó là tình trạng cho vay thiếu kiểm soát có thể tăng mạnh.
Chẳng hạn khi một tổ chức tín dụng chiếm cổ phần chi phối một ngân hàng khác và biến ngân hàng này thành “sân sau” của mình, họ có thể buộc ngân hàng bị chi phối cấp tín dụng cho những dự án không an toàn hoặc cho doanh nghiệp có quan hệ thân thiết.
Ngoài ra, khi các ngân hàng sở hữu cổ phần của nhau, sẽ tạo thành một mạng lưới mà từ đó dễ nảy sinh độc quyền nhóm. Điều này có thể gây xáo trộn trên thị trường và thiệt hại cho nền kinh tế…
Sở hữu chéo ở mức độ nghiêm trọng dẫn đến hệ lụy thế nào đối với nền kinh tế?
Điều đầu tiên là làm tăng tính rủi ro của hệ thống tài chính ngân hàng và điều đó có tác động đến sự bất ổn kinh tế vĩ mô.
Thứ hai, đứng về góc độ vi mô, nó làm cho các dòng tiền trở nên khó khăn và cũng tác động tiêu cực đến dòng tín dụng đến với các doanh nghiệp.
Thứ ba, nó ảnh hưởng xấu đến sự nhìn nhận của xã hội, tức là liên quan vấn đề xã hội.
Việc các ngân hàng thương mại tham gia đầu tư là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến các cuộc khủng hoảng tài chính thời gian qua…
TS Võ Trí Thành, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương
Sở hữu chéo ảnh hưởng thế nào đến quyền lợi của người gửi tiền hay doanh nghiệp giao dịch với ngân hàng?
Chắc chắn là có rủi ro, vì sở hữu chéo giảm tính minh bạch, giảm khả năng giám sát và tăng khả năng đổ vỡ của một định chế tài chính. Khi đó người gửi tiền sẽ chịu thiệt hại.
Kinh nghiệm của các nước vào những thời điểm khủng hoảng, cần cải tổ hệ thống tài chính cho thấy, họ đều nâng mạnh số tiền bảo hiểm, thậm chí bảo hiểm 100% giá trị khoản tiền gửi nhằm có được sự ổn định trong quá trình tái cấu trúc hay cải cách để làm lành mạnh hệ thống ngân hàng.
Theo ông, làm thế nào để gỡ được mớ bùng nhùng sở hữu chéo?
Có rất nhiều vấn đề cần nghiên cứu để có thể chỉnh sửa. Ví dụ, vấn đề hệ thống giám sát tài chính, vấn đề minh bạch hóa thông tin, vấn đề tách ra đến mức nào giữa cái gọi là ngân hàng đầu tư và ngân hàng thương mại.
Tình trạng nhập nhèm giữa chức năng, nhiệm vụ của ngân hàng đầu tư và ngân hàng thương mại ở Việt Nam hiện nay cũng là một trong những yếu tố gây nguy hại cho toàn hệ thống.
Việc các ngân hàng thương mại tham gia đầu tư là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến các cuộc khủng hoảng tài chính thời gian qua…
(Nguồn: Tiền Phong)
Đọc thêm
Những tỷ phú giàu nhất tại mỗi nền kinh tế
Đồ thị thông tin dưới đây gồm những cá nhân giàu nhất tại mỗi quốc gia và vùng lãnh thổ, theo số liệu từ tạp chí Forbes tính tới ngày 7/3/2025…
Doanh nghiệp vươn tầm chinh phục “đường ray” phát triển trong kỷ nguyên mới
Sau 5 tháng triển khai Nghị quyết 68-NQ/TW, nhiều kết quả tích cực được ghi nhận, tạo niềm tin trong cộng đồng doanh nghiệp. Hưởng ứng tinh thần này, các hiệp hội doanh nghiệp tại TP.HCM đang hội tụ và vươn tầm qua các sự kiện quy mô nhằm hiện thực hóa chủ trương…
Sức mạnh kỳ diệu của tư duy cầu tiến
Một người bạn có cùng sở thích âm nhạc kể về Suno, một chương trình sáng tác nhạc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tạo sinh đang gây sự chú ý trong những tháng gần đây. Anh ấy gõ vài từ để mô tả bài hát muốn ứng dụng tạo ra và chỉ trong vài giây, anh ấy có ngay một bài hát dài khoảng 3 phút có đầy đủ lời, nhạc và giọng hát bằng nhiều thứ tiếng...
TP.HCM muốn tăng trưởng bứt phá cần “cởi trói” chính sách, mở đường cho doanh nghiệp nội địa
TP.HCM đang đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế đầy tham vọng, nhưng để hiện thực hóa là điều không hề dễ dàng, các chuyên gia cho rằng Thành phố không thể chỉ dựa vào FDI mà cần phát triển các “đại bàng” nội địa, “cởi trói” chính sách và tạo môi trường cạnh tranh công bằng…
Phụ nữ đang dần thay đổi “cuộc chơi” trong ngành công nghệ
Hình ảnh người phụ nữ trong lĩnh vực công nghệ đang dần thay đổi, từ thầm lặng trở thành những người tiên phong. Dù vẫn chiếm tỷ lệ khiêm tốn, song những nhà lãnh đạo nữ với tư duy đổi mới, kiên trì và khả năng thích nghi, phụ nữ không chỉ góp mặt mà còn định hình tương lai ngành công nghệ…
Sáu giải pháp phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng
Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để phát triển năng lượng xanh, sạch nhằm đảm bảo an ninh năng lượng và phát triển bền vững. Ông Nguyễn Ngọc Trung chia sẻ với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy về sáu giải pháp để phát triển nhanh và bền vững ngành năng lượng nói chung và các nguồn năng lượng tái tạo, năng lượng mới nói riêng…
Nhân lực là “chìa khóa” phát triển điện hạt nhân thành công và hiệu quả
Trao đổi với Tạp chí Kinh tế Việt Nam/VnEconomy, TS. Trần Chí Thành, Viện trưởng Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất khi phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam là nguồn nhân lực, xây dựng năng lực, đào tạo nhân lực giỏi để tham gia vào triển khai, vận hành dự án...
Phát triển năng lượng tái tạo, xanh, sạch: Nền tảng cho tăng trưởng kinh tế trong dài hạn
Quốc hội đã chốt chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế 8% cho năm 2025 và tăng trưởng hai chữ số cho giai đoạn 2026 – 2030. Để đạt được mục tiêu này, một trong những nguồn lực có tính nền tảng và huyết mạch chính là điện năng và các nguồn năng lượng xanh, sạch…
Nhà đầu tư điện gió ngoài khơi tại Việt Nam vẫn đang ‘mò mẫm trong bóng tối’
Trả lời VnEconomy bên lề Diễn đàn năng lượng xanh Việt Nam 2025, đại diện doanh nghiệp đầu tư năng lượng tái tạo nhận định rằng Chính phủ cần nhanh chóng ban hành các thủ tục và quy trình pháp lý nếu muốn nhà đầu tư nước ngoài rót vốn vào các dự án điện gió ngoài khơi của Việt Nam...
Tìm lộ trình hợp lý nhất cho năng lượng xanh tại Việt Nam
Chiều 31/3, tại Hà Nội, Hội Khoa học Kinh tế Việt Nam, Hiệp hội Năng lượng sạch Việt Nam chủ trì, phối hợp với Tạp chí Kinh tế Việt Nam tổ chức Diễn đàn Năng lượng Việt Nam 2025 với chủ đề: “Năng lượng xanh, sạch kiến tạo kỷ nguyên kinh tế mới - Giải pháp thúc đẩy phát triển nhanh các nguồn năng lượng mới”...
Thuế đối ứng của Mỹ có ảnh hướng thế nào đến chứng khoán?
Chính sách thuế quan mới của Mỹ, đặc biệt với mức thuế đối ứng 20% áp dụng từ ngày 7/8/2025 (giảm từ 46% sau đàm phán),
có tác động đáng kể đến kinh tế Việt Nam do sự phụ thuộc lớn vào xuất khẩu sang Mỹ (chiếm ~30% kim ngạch xuất khẩu).
Dưới đây là phân tích ngắn gọn về các ảnh hưởng chính: